ناتو در راهبرد خاورمیانه‏ای آمریکا چه جایگاهی دارد؟ آیا ناتو یکی از ابزارهای سیاست خارجی و امنیتی آمریکا در منطقه خاورمیانه است و یا اینکه سیاست‏ها و اقدامات این پیمان در منطقه خاورمیانه تا اندازه‏ای از استقلال نسبی برخوردار است؟ پاسخ به این سوالات از آن جهت دارای اهمیت است، که بدون درک جایگاه ناتو در راهبرد خاورمیانه‏ای آمریکا، نمی‏توان درک روشنی از رویدادها و تحولات جاری داشت. به عنوان نمونه،...

تحولات هزاره سوم اقتضاء می­کند، مناطق مختلف جهان از جمله خاورمیانه در پرتو تحولات جدید به بازخوانی روابط خود بپردازند. نگرش شبکه­ای و سازه­های درونی آن و الگوی سامانه­منطقه­ای این امکان را فراهم کرده تا بتوان مرزبندی‌های سنتی را در درون یک منطقه به هم ریخت و به تقسیم بندیهای نو در مناطق دست یافت. پرسش اصلی این است که در پرتو الگوی نظری شبکه و سامانه منطقه­ای چه سازه­ای  جدیدی می­توان در خاورمیا...

به طورکلی پیامدهای ژئوپلیتیکی حادثه ی یازدهم سپتامبر در دو جهت کاملاً مخالف خودنمایی کرده است: نخست برجسته شدن ابعاد نظری و عینی مقولة «مرز» از جنبة ژئواکونومیک، و دوّم کمرنگ شدن این ابعاد از جنبة ژئواستراتژیک. این دو بعد ژئوپلیتیکی که همچون ژانوس دو چهره ای عرصة مطالعاتی جدیدی را پیش روی صاحب نظران و محققین حوزة ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی گشوده، آثار و پیامدهای عمده ای در منطقة خاورمیانه داشته ا...

هدف این مقاله توضیح مفاد و محتوا و تجزیه و تحلیل علل، انگیزه ها و اهداف طرح خاورمیانه بزرگ، با هدف واکاوی تأثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. به عبارت دیگر، منظور پاسخگویی به این سؤالات اصلی و فرعی است: دلایل، انگیزه ها و اهداف ایالات متحده از ارایه این طرح چیست؟ این طرح، چه جایگاهی در راهبرد امنیت ملی، سیاست خاورمیانه ای و نقش ملی آمریکا دارد؟ چرا فرآیند دموکراتیک سازی خاورمیانه د...

چکیده انقلاب‌ها و خیزش‌های مردم کشور‌های خاورمیانه و شمال افریقا، به منزلة یکی از مهم‌ترین رخداد‌ها در ابتدای دهة دوم قرن بیست‌ویکم، توجه صاحب‌نظران و تحلیل‌گران امور بین‌الملل را به خود جلب کرده است. در این میان نظرات متفاوتی پیرامون علل و زمینه‌ها و همچنین ماهیت این رخداد‌ها ارائه شده است. یکی از رهیافت‌ها رخداد‌های مذکور را بر پایة طرح خاورمیانة بزرگ تحلیل می‌کند، اما رویکرد فراگیر مردم و نخ...

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

به طورکلی پیامدهای ژئوپلیتیکی حادثه ی یازدهم سپتامبر در دو جهت کاملاً مخالف خودنمایی کرده است: نخست برجسته شدن ابعاد نظری و عینی مقولة «مرز» از جنبة ژئواکونومیک، و دوّم کمرنگ شدن این ابعاد از جنبة ژئواستراتژیک. این دو بعد ژئوپلیتیکی که همچون ژانوس دو چهره ای عرصة مطالعاتی جدیدی را پیش روی صاحب نظران و محققین حوزة ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی گشوده، آثار و پیامدهای عمده ای در منطقة خاورمیانه داشته ا...

پژوهش حاضر با طرح این پرسش که جایگاه رسانه های جدید در تحولات اخیر خاورمیانه با تأکید بر تحولات انقلابی کشور مصر چه بوده است؛ این فرضیه را بیان می کند که رسانه های جدید با آغاز تحولات انقلابی، در اطلاع رسانی، سازماندهی و گسترش تحولات منطقه، چه در سطح منطقه ای و چه در سطح فرامنطقه ای نقش مهمی ایفا کرده اند. گسترش رسانه های نوین، آگاهی را در بین اقشار مختلف کشورهای درگیر منطقه؛ مانند کشور مصر بال...

چکیده انقلاب ها و خیزش های مردم کشور های خاورمیانه و شمال افریقا، به منزلة یکی از مهم ترین رخداد ها در ابتدای دهة دوم قرن بیست ویکم، توجه صاحب نظران و تحلیل گران امور بین الملل را به خود جلب کرده است. در این میان نظرات متفاوتی پیرامون علل و زمینه ها و همچنین ماهیت این رخداد ها ارائه شده است. یکی از رهیافت ها رخداد های مذکور را بر پایة طرح خاورمیانة بزرگ تحلیل می کند، اما رویکرد فراگیر مردم و نخ...

حادثه 11 سپتامبر باعث توجه بیشتر ایالات متحده به منطقه خاورمیانه به عنوان کانون بحران و تولید ناامنی و تروریسم گردید . آمریکا برای خنثی سازی افراطی دینی و مذهبی گروههای تندرو و ستیزه جو و تسلط بیشتر بر خاورمیانه و همچنین برقراری امنیت اسرائیل و به طور کلی اعمال سیاست های خود در منطقه نیازمند یک شریک و متحد نظامی و با نفوذ از لحاظ سیاسی بوده که ترکیه با داشتن یک حکومت اسلامی میانه رو و برخوردار ...