منطقه اورامان از توابع والی نشین اردلان در دوره ناصری صحنه شورش گسترده ای شد که حدود یک دهه والیان اردلان و بعد از آن حاکمان قاجاری را به خود مشغول داشت. سیاست انتخاب حاکمان غیربومی و فشارهای مالیاتی نقش موثری در شکل­گیری این شورش داشت. بیشتر منابع دوره قاجار- جز معدودی از منابع محلی- اشاراتی ولو گذرا به شورش اورامان نکرده­اند. از این رو،  مقاله حاضر، فتح بابی در شناسایی و مطالعه شورش یادشده و ...

پدیده زیارت شهرهای مقدس عراق در دوره قاجاریه، به عنوان یکی از نقاط اتصال جامعه ایران و عثمانی تلقی می‌گشت. اگرچه این پدیده تا پیش از دوره قاجار، با ابعاد فرهنگی اجتماعی و اقتصادی خود هم‌چنان وجود داشت، در این دوره تحت تأثیر برخی عوامل نظیر افزایش تعداد زوار، رواج مناسبات دیپلماتیک میان دولت‌ها و نیز تحولات منطقه‌ای، ابعاد سیاسی نیز به خود گرفت و به مسأله‌ای پیچیده و تأثیرگزار در روابط ایران و ع...

سیاست نگاه به شرق که در بیان دولتمردان اسلام­گرای ترکیه به عثمانی­گری تعبیر می­شود، راهبردی است نوظهور که اساساً در پیوند با پیشینه و هویت عصر عثمانی و نقش جدید منطقه­ای و فرامنطقه ­ای ترکیه قابل فهم است. اندیشۀ عثمانی­گری از یک سو بر گسترش دامنۀ نفوذ ترکیه در مناطقی دلالت دارد که روزگاری بخشی از امپراتوری عثمانی بود، و از سوی دیگر مبین این نکته است که غالب ممالک تحت سلطۀ عثمانی، کشورهای اسلامی ...

همزمان با عصر سلطان ممالیک شامات و مصر (624- 923 ه. ق 1250- 1517 م)، (1) حاکمیت بزرگ و همه‌جانبه‌ای- که بعدها به‌نام امپراتوری عثمانی شهره گشت- به‌ظهور رسید. این حاکمیت که از شمال و شمال غربی تا قلب اروپا، از شرق مجاور با صفویان و سلسله‌های پس از آن، از غرب با مدیترانه و بالکان و از جنوب و جنوب‌غربی شامل شامات، مصر و سرزمین حجاز و همچنین، بیشتر مناطق عربی بود؛ از قبیل ترکی قاپی و به نام ب...

منطقه اورامان از توابع والی نشین اردلان در دوره ناصری صحنه شورش گسترده ای شد که حدود یک دهه والیان اردلان و بعد از آن حاکمان قاجاری را به خود مشغول داشت. سیاست انتخاب حاکمان غیربومی و فشارهای مالیاتی نقش موثری در شکل­گیری این شورش داشت. بیشتر منابع دوره قاجار- جز معدودی از منابع محلی- اشاراتی ولو گذرا به شورش اورامان نکرده­اند. از این رو،  مقاله حاضر، فتح بابی در شناسایی و مطالعه شورش یادشده و ...

این مقاله به بررسی چگونگی تحول معنایی مفهوم «ملت» در آغاز آشنایی ایرانیان با منظومۀ فکری تجدد می پردازد. «ملت» در متون و ادبیات سنتی به معنای «دین» و مذهب است، اما در آغاز آشنایی ایرانیان با تجدد، جایگزین مفهوم «nation» به معنای اصالت ارادۀ افراد خودآگاه دارای حقّ شد که اساساً مفهومی غیردینی و حتّی ضدّدینی است. مقاله نشان می دهد که سه عامل اصلی زمینه ساز این جایگزینی بوده اند: نخست رخدادهای سیاسی و...

سلطان سلیم دوم عثمانی، تنها فرزند باقی¬مانده از سلطان سلیمان اوّل (مشهور به قانونی) است که همانند برادران خود، مصطفی و بایزید کشته نشد و مثل برادران دیگرش، محمّد و جهانگیر، به مرگ زودرس مبتلا نگشت. بدین ترتیب از میان فرزندان ذکور سلطان سلیمان، نالایق¬ترین ایشان بر تخت سلطنت دولتی نشست که قلمرو آن در نتیجه¬ی فتوحات پدر و اجدادش، از یک سو، از میانه¬ی قاره¬ی اروپا تا سواحل دریای مازندران کشیده شده ب...

چکیده: قبل از روی کار آمدن صفویه، ایران دارای یک حکومت ملی و یک واحد سیاسی یک پارچه نبود. ظهور صفویه در قرن 10 هجری (907ق) نقط? عطفی در تاریخ ایران به شمارمی رودوآغاز دوران جدیدتاریخ ایران است. زیرا شاه اسماعیل اول (907 ـ930ق/1502ـ1522م) بنیانگذارسلسل? صفوی با از بین بردن مخالفان توانست در کمتر از چهار سال مشهورترن شاه ایران شد. این درست هنگامی بود که ترکهای عثمانی با پیشرفت های خود در آسیای ص...

چکیده: روابط سیاسی و مذهبی ایرانیان و ازبکان در عصر شاه عباس اول صفوی موضوعی است که کمتر در کانون توجه بوده است، روابطی که مباحث نظامی و سیاسی آن با مباحث مذهبی آن در هم آمیخته است . انگیزه مذهبی از سوی ازبکان وسیله است برای انجام خط مشی سیاسی ، که آشکار و پنهان از سوی عثمانی تقویت می شد. این موضوع ،فرضی است که با کنار هم گذاشتن روند تاریخی، نامه نگاریها و افکار مشترک می توان آن را تأیید کرد ....

والی نشین اردلان از جمله حکومت های محلی عصر صفوی بود که سابقۀ تشکیل آن به پس از صفویه باز می گشت. حکام این والی نشین، که بر قسمت هایی از مناطق کرد نشین غرب کشور حکم می راندند، به دلیل جایگاه خاص جغرافیایی خود؛ یعنی، قرار گرفتن در مرز ایران با امپراتوری عثمانی، رقیب متخاصم صفویان، نقش قابل توجهی در مناسبات این دو حکومت داشتند؛ چرا که منطقۀ حکومتی این والی نشین در میدان نبرد و مبارزه و در مسیر جغ...