در این مقاله الزامات انتقال تکنولوژی پیش­بینی شده در مصوبه دولت و سه پیش­نویس نهادهای ذی­ربط وزارت نفت از دو بعد حقوقی و اقتصادی بررسی شده است. از منظر حقوقی ماهیت حقوقی شرکت عملیاتی مشترک، تبیین ذی­نفعان و نوع تکنولوژی مورد انتقال را مورد بحث قرارداده و به نتایج آتی رسیدیم: تشکیل و فعالیت شرکت عملیاتی مشترک و مشارکت اشخاص ایرانی در آن منع قانونی ندارد. در ارتباط با ذی­نفعان از انتقال تکنولوژی،...

در دهۀ 1990، با کم رنگ شدن نقش شرکت های بین المللی نفت در توسعۀ فناوری در حوزۀ بالادستی صنعت نفت، شرکت های خدمات میدان های نفتی مسئولیت شناسایی و تأمین نیازهای فناورانۀ حوزۀ بالادستی صنعت نفت را عهده دار شدند. با توجه به ریسک و هزینۀ بالای توسعه و تجاری سازی فناوری های دارای نوآوری بنیادی، شرکت های خدمات میادین نفتی پیشرو به نوآوری های تدریجی روی آوردند. این امر زمینه را برای ورود استارت آپ های...

هدف این مقاله استخراج شاخص‌های بخش فناوری و نوآوری از اسناد بالادستی همچون نقشه جامع علمی کشور و برنامه پنج ‌ساله ششم توسعه، و بررسی چگونگی همراستایی آنها با شاخص‌های مشابه در گزارش ملی پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور، و نیز بررسی وضعیت فناوری و نوآوری ایران بر مبنای هدف‌گذاری‌های اسناد بالادستی است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با رویکرد علم‌سنجی به منظور بررسی تطبیقی شاخص‌ها...

ایران به‌عنوان چهارمین مالک ذخایر نفتی جهان و بزرگ‌ترین مالک ذخایر گازی جهان به شکل محسوسی در معرض آلودگی­های ناشی از صنعت نفت و گاز که مهم­ترین بخش اقتصاد کشور را تشکیل می­دهد، قرار دارد. بخش قابل‌توجهی از این آلودگی­ها از صنعت بالادستی نفت و گاز و بخش دیگری از صنایع پایین­دستی این بخش از اقتصاد کشور ناشی می­شود. الزامات حقوقی پیش­بینی­شده در قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران که بر صنعت ...

قراردادهای خدماتی بالادستی نفت و گاز دارای ابعاد متفاوت حقوقی، قراردادی، مالی، اقتصادی، فنی و زیست محیطی اند. در این پژوهش تلاش شده است تا به جنبه ای از قراردادهای بالادستی نفت و گاز پرداخته شود که کمتر مورد توجه جامعۀ حقوقی بوده است؛ یعنی ترتیبات مالی قراردادهای خدماتی بالادستی. ازآنجا که هر قرارداد خدماتی دارای ترتیبات مالی مستقل است، تلاش داریم تا با استفاده از دو پیش نویس قرارداد خدماتی نفت...

براساس تحقیق‌های انجام شده، پروژه‌های صنعت نفت و گاز، به طور عام، و بخش بالادستی آن، به طور خاص، دارای پیچیدگی‌ها و عدم‌قطعیت‌های بسیاری است و، از این­رو، سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها با ریسک بالایی همراه است. هرچند امروزه استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های ارزیابی و مدیریت ریسک با توجه به پیشرفت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیار متداول شده است ولی هنوز تحقیقات قبلی نتوانسته‌اند دید جامعی نسبت به ری...

در حوزه بالادستی صنعت نفت شرکت‌های نوآور تمایلی به حفاظت از دستاوردهای فناورانه خود از طریق پتنت به منظور تصاحب منافع اقتصادی آنها ندارند. این عدم تمایل بازیگران حوزه بالادستی صنعت نفت به حفاظت از نوآوری‌های فناورانه خود از طریق پتنت می‌تواند به ویژگی‌ها و میزان اثربخشی پتنت برای حفاظت از فناوری با توجه به تفاوت‌های موجود در حوزه بالادستی صنعت نفت با سایر صنایع مرتبط باشد. البته میزان این عدم ت...

انعطاف‌پذیری در قراردادهای حوزۀ انرژی اهمیت بسزایی دارد که می‌تواند تضمین‌کنندۀ تداوم و اجرای مناسب آن‌ها باشد. این موضوع در قراردادهای بلندمدت چشمگیرتر است. قراردادهای حفاری نیز که از قراردادهای بالادستی فرعی است، گاهی مشمول مفهوم قراردادهای بلندمدت قرار می‌گیرد؛ از این رو، باید فروض مختلف و به تبع آن، سازوکارهای قراردادی مناسب برای ایجاد انعطاف‌پذیری در آن‌ها پیش‌بینی شود. با توجه به تغییرات ...

سودای توسعه در سال های پیش و پس از انقلاب اسلامی وجهه همت بسیاری از بزرگان اجرایی و اندیشمندان اقتصادی این سرزمین بوده است. چشم انداز 1404 به عنوان میثاق ملی ایرانیان، آینده مطلوب کشور و گام های اولیه ایرانیان در مسیر توسعه را در این افق ترسیم می کند. در راستای دستیابی به توسعه اقتصادی و اهداف بلندمدت مندرج در چشم انداز، کشورهای مختلف، اقدام به تدوین برنامه های توسعه میان مدت (سه تا پنج ساله) م...

ارزیابی سیر تحول قراردادهای بالادستی صنعت نفت و­گاز کشور در دوره استقرار نظام جمهوری اسلامی, بیانگر آن است که در طی سال­های 1371-­1358ه.ش تقریباً هیچ نوع قرارداد متعارف و بلندمدتی منعقد نشده بود. درحالیکه در بازه زمانی1392-1372ه.ش سه نسل از قراردادهای خدماتی ایران موسوم به «بیع متقابل» طراحی و عملیاتی گشته اند. اکنون با توجه به ضرورت طراحی قراردادهای جدید, می­خواهیم بررسی نمائیم که اساساً قوانین ...