شاهنامه فردوسی از آثار ادب کلاسیک ایران است که بسیاری از داستان‌های آن از منظر یک اثر تراژیک قابل بررسی است. سوگ سیاوش به عنوان روایتی کهن با هستۀ تراژیک از جملۀ این داستان-هاست. در این پژوهش داستان سیاوش بر اساس نظریۀ «میتوس تراژدی» نورتروپ فرای ، منتقد کانادایی بررسی شده است. بر مبنای این نظریه، که اصولی جهان‌شمول را در بررسی آثار تراژیک ارائه می‌دهد، داستان سیاوش از مولفه‌هایی همچون ناهمخوان...

تراژدی، در میان انواع ادبی، تأثیرگذاری بیش‌تری در ذهن مخاطب دارد و باعث می‌شود مخاطب حوادث را عینی‌تر و زنده‌‌تر احساس کند و دریابد و گاه خود را با قهرمان تراژدی مقایسه کند. در تاریخ ادب فارسی این نوع ادبی کم‌تر مورد توجه شاعران و نویسندگان قرار گرفته است. در تاریخ جهانگشای جوینی ساختار روایی حوادث و ویژگی شخصیت سلطان‌محمد خوارزمشاه و سرانجامِ کار او به‌گونه‌ای است که بسیاری از نشانه‌های نوع ادب...

تراژدی در مسیر تکامل خویش دستخوش تغییرات گوناگون گشته و معانی مختلفی به خود دیده است. ارسطو در کتاب بوطیقا ماهیت تراژدی یونانی قرن پنجم قبل از میلاد را مطرح و تحلیل نموده است. آن طور که از شواهد بر می آید، مبحث درام مدرن بیشتر با مدلهای تراژدی و قهرمان پروری تراژیک یونان باستان در آمیخته تا با انواع دیگر تراژدی. در عصر مدرن مقیاس و شکل تراژدی دستخوش تغییر گشته است. بر خلاف تراژدی های یونان باس...

ناامیدی از بخشایش خداوندی از بنیانیترین ویژگی­‌های شخصیت ابلیس است که از دیرباز بر آن انگشت گذاشته‌­اند. در مثنوی و غزلیات شمس ابلیس همان شخصیت رانده، لعین و ناامید است، اما مولانا در لحظه­‌هایی ویژه سرور مهجوران را در چشم­انداز امید جای می‌دهد و داستان آفرینش را از زاویه‌­ای دیگر می‌­نگرد. این چشم­انداز با سنت دفاع از ابلیس در فرهنگ عرفانی ما پیوند می‌­گیرد؛ سنتی که خود خلاف­آمد رویکرد سنت عرف...

ناامیدی از بخشایش خداوندی از بنیانی­ترین ویژگی­های شخصیت ابلیس است که از دیرباز بر آن انگشت گذاشته­اند. در مثنوی و غزلیات شمس ابلیس همان شخصیت رانده، لعین و ناامید است، اما مولانا در لحظه­هایی ویژه سرور مهجوران را در چشم­انداز امید جای می دهد و داستان آفرینش را از زاویه­ای دیگر می­نگرد. این چشم­انداز با سنت دفاع از ابلیس در فرهنگ عرفانی ما پیوند می­گیرد؛ سنتی که خود خلاف­آمد رویکرد سنت عرفانی ب...

در این مقاله کوشیده­ایم دو روایت متفاوت از داستان حضرت ابراهیم(ع) را از نگاه سورن­ کرکگور و ایمانوئل لویناس بیان ­کنیم. این مقاله دو بخش دارد. بخش اول شامل تصویر اگزیستانسیالیستی کرکگور از ابراهیم است که می­کوشد برتری ایمان بر عقل را با تعلیق اخلاق تبیین نماید. کرکگور معتقد است تعلیق غایت­شناختی اخلاق، ابراهیم را از قاتل بودن نجات خواهد داد و لذا قربانی کردن اسحاق، به معنای تخطّی از اخلاق نیست. ...

در فایل اصل مقاله موجود است

گذر زمان تراژیک بوده، هست و خواهد بود. سمبلیسم، مکتبی که در نتیجه‌ی نهضتی ادبی و هنری در اروپا شکل گرفت، می‌کوشد با به‌کارگیری فنون مختلف از جنبره‌ی زمان بگریزد در واقع، شاعر و نویسنده سمبلیست سعی دارد با استفاده از نمادها و سمبل‌ها، خود را از بعد زمان برهاند و انقباض و انبساط زمانی ایجاد کند. آثار مختلف مکتوب و نمایشی به پیروی از این مکتب خلق شده است. آثار عرفانی مانند منطق الطیر عطار، مثنوی م...

یکی از دغدغه های اساسی انسان در طول تاریخ و نیز در گستره جغرافیای فرهنگی و تمدن، توجه به مسئله درد بودن، درد عشق، درد تنهایی، درد گناه و درد مرگ است که از این پنج مقوله به وجوه تراژیک زندگی در حوزه فردی تعبیر می شود. این پژوهش به بررسی، تحلیل و گاه نقد تطبیقی عناصر مذکور با محوریت غزل سعدی و حافظ پرداخته است؛ و از آنجا که در میان مجموعه شاعران ادب فارسی، سعدی و حافظ به عنوان دو شاهکارپرداز، بیش...

هدف این مقاله ارزیابی انتقادی دیدگاه‌های رخدادی قدرت بر اساس تحلیل آثار سینمایی است. گفتمانِ انتقادی در تحلیل سینما از یک سو، سینما را در استقلال خود به مثابه هنر واجد ارزش، اعتبار، اندیشیدن و فلسفیدن قلمداد می‌کند؛ از سوی دیگر، آن را نقطۀ تلاقی سیاست، اقتصاد و فرهنگ لحاظ کرده و در آن می‌اندیشد. بررسی آثارسینمایی مسعود کیمیایی بهانه‌ای است در جهت فهم مناسبات اجتماعی و سیاسی به طور اعم و...