بسیاری فرهنگهای فارسی به عربی منتشر شده و مورد استفاده چندان شناخته شده نیستند و اغلب استادان و محققان ادبیات و زبان فارسی تطبیقی و نیز آموزش زبان فارسی به عرب زبانها با پاره ای از آنها آشنایی کافی ندارند، افزون بر این حجم تالیف فرهنگهای فارسی به عربی هنوز ضعیف بوده و عملا پاسخگوی نیازهایی آموزشی و فرهنگی نیست. روش و مضمون این فرهنگها هم دچار نقصهای گوناگون است که عموما نتیجه عدم تسلط و احاطه ک...

«زبان» به عنوان محور تفکر و اندیشه و یکی از مؤلفه های اساسی هویت فرهنگی در بحث جهانی شدن از چنان اهمیتی برخوردار است که قدرت های رسانه ای از آن به عنوان مهم ترین بستر ترویج جهانی سازی استفاده می نمایند. آمریکایی ها  با استفاده از رسانه ها و فناوری های نوین، جهت مشروعیت دادن به توسعه طلبی و امپریالیسم غرب و معرفی فرهنگ غربی  به عنوان تمدن جهانی در پی تضعیف فرهنگ و زبان دیگر کشورها برآمده اند. در...

چکیده احمد بن محمّد میدانی (518 هـ) در کتاب مجمع الأمثال 1000 مثل را به عنوان «المولّدون» معرّفی کرده است که در تعریف آن­ها گفته­اند: «امثالی که هویّت عربی ندارند، در ادب عربی بی­سابقه­اند و از فرهنگ­های دیگر به زبان عربی سرایت کرده­اند» از آنجا که به اعتقاد محقّقان، فرهنگ و ادب ایرانی بیشترین تأثیر را در ادب عربی داشته است، وجود کنایه­های مشترک در امثال مولّد و ادب فارسی می­تواند از کلیدهای بازگشایی...

تأثیر و تأثر فرهنگ ها امری واقعی و پذیرفته شده است . تمامی تأثیرها از ناحیه فرهنگ غالب ‘ صورت می پذیرد.فرهنگی غالب است که با طبع و فطرت انسان سازگاری بیشتری داشته باشد و از سویی نسبت به زمان انعطاف پذیر و پویا باشد. ادب عربی به معنای اخص که در فرهنگ عربی از جایگاه مهمی برخوردار بوده در راستای این تأثیر و تأثر دارای سیر صعودی و نزولی جدی است . در بین همه عوامل مؤثر‘ ظهور اسلام تأثیری عمیق در اند...

شایدبتوان گفت کتاب نوگرایی درتمامی ابعاد شعرمینگردبخصوص شعرعرب وقانونهای جاری برشعرمدرن رادرخلال شعرافرادی مثل حاوی نشان میدهد شعر سندباد درهشتمین سفرش ووجوه سندباد اعراض معنادار آدمی ازدنیای بیرون ومکاشفه وسیروسلوکش دردنیای درون را به تصویر میکشدوسعی درپرده برانداختن از نیات واهداف والای انسانی نهفته دراین اشعار رادارد نویسنده نوگرایی را نوعی طغیان مثیت وسازنده برتحولات سیاسی واجتماعی وفرهنگی ...

بسیاری از پیشرفت های اجتماعی جوامع عربی در حال حاضر مدیون متفکران و روشنفکرانی است که در قرن های اخیر زندگی می کردند.آنها با توجه به اطلاعی که از جهان غرب در زمینه مسائل اجتماعی بدست آورده بودند با مسائل اجتماعی جوامع مذهبی و سنتی خویش درآمیخته و خواستار اعمال آنها در جامعه خود شدند. از جمله آن مسائل اجتماعی، مسأله زن و مطالبات زنان بود. در میان روشنفکران عرب، شاعر و نویسنده وجود داشت. زنان نیز...

فرهنگ ایرانی که از سده های نخست اسلامی وارد زبان و ادبیات عربی شده بود، در قرن چهارم گویی جزئی از فرهنگ عربی شده، در میان مردم رایج و معمول بود. این فرهنگ با ابزار زبان انتقال داده شد. بنابراین نفوذ گستردة آن را باید در آثار نویسندگان ایرانی نژاد عربی نویس یافت. ابوحیان توحیدی، دانشمند بزرگ جهان اسلام در قرن چهارم هجری، از جملة این نویسندگان است که در آثار او نشان ایران فراوان است؛ در کتاب الام...

تأثیر و تأثر فرهنگ ها امری واقعی و پذیرفته شده است . تمامی تأثیرها از ناحیه فرهنگ غالب ‘ صورت می پذیرد.فرهنگی غالب است که با طبع و فطرت انسان سازگاری بیشتری داشته باشد و از سویی نسبت به زمان انعطاف پذیر و پویا باشد. ادب عربی به معنای اخص که در فرهنگ عربی از جایگاه مهمی برخوردار بوده در راستای این تأثیر و تأثر دارای سیر صعودی و نزولی جدی است . در بین همه عوامل مؤثر‘ ظهور اسلام تأثیری عمیق در اند...

از آفت‌های بزرگ در شرح و تحلیل متون ادب فارسی، به‌­ویژه مثنوی،جلال‌لدین بلخی، استناد بسیار به امثال و اشعار عربی و بی­‌توجهی به فرهنگ و ادب باستانی ایرانیان است. کافی است نگاهی به فهرست اشعار و امثال عربی مربوط به شرحهای مثنوی بیندازیم تا حضور سنگین آنها را دریابیم. در این میان چیزی که مورد غفلت قرار گرفته، اندیشه و فرهنگ ایران باستان است که بدبختانه جایگاه مناسبی در شرح متون ...

هر فرهنگ، ویژگی و رویکرد ویژة خود را نسبت به جهان پیرامون دارد و تفسیری که از پدیده ها نیز ارائه می کند، به دلایل گوناگون، متفاوت است. نوع نگاه و قریحة ایرانی، حتّی از فرهنگ های شرقی و مجاور نیز به کلّی متمایز است. از این رو، مفاهیم گرفته شده از فرهنگ و ادب عربی، در فضا و موقعیّت فرهنگی جدید به مرور تغییر می یابد و با روحیّات خاصّ آن متناسب شده است. پژوهش حاضر به رویکرد ایرانیان در پذیرش برخی از معا...