قرآن کریم به دو نزول دفعی و تدریجی در مدت بیست و سه سال رسالت پیغمبر اکرم (ص) به وسیلۀجبرئیل بر آن حضرت نازل شد . رسول خدا (ص) پس از دریافت وحی آیات نازل شده را به مسلمانان ابلاغنموده سپس به کاتبان وحی املاء می فرمود تا هر آیه و سور ه ای را زیر نظر آن گرامی در محل خود قراردهند. پرسش تحقیق این است که قرآنی که هم اکنون در دست مسلمانان است، در چه زمانی بدین شکلتدوین و جمع آوری شده است؟ نویسنده با ...

رساله حاضر در زمینه کتابت قرآن به بررسی سیر وضعیت کتابت واژگان قرآن کریم قبل از نزول قرآن تا عصر حاضر در راستای رفع مشکلات پیش روی ترویج قرآن کریم در سه حوزه آموزش، کتابت (نشر) و قرائت پرداخته است. مطالب ضمن بررسی آثار کشف شده و اخبار رسیده از تاریخ خط عربی، در 10 فصل تنظیم و ارائه گردیده است: کلیات (فصل اول : کلیات رساله) منشا نگارش و تکامل خط در بین النهرین ( فصل دوم : زبان، خط و تاریخچه...

ایتی منسوب به امام علی است که در آثاری با رویکهرد » أنا نقطة تحت الباء « روایتعرفانی نقل شده که گاه در میرا عرفانی و فلسفی شر داده شده و گاه تک نگاری هاییمتعددی در بارۀ آن نگاشته شده است. این امر بر ضهرورت ارزیهابی ایهن روایهت مهی افزایهدکه در این نوشتار به آن می پردازیم. بررسی ها نشان می دهد که اولین بار ابن طلحة شافعیدر قرن هفتم در الدر المنظم فی السر الأعظم، گوینده این عبارت را امام علی دانس...

قرآن‌های منسوب به دستخط امامان شیعه (ع) مجموعه‌ای از قدیم‌ترین مصاحف قرآنی در جهان اسلام و به‌ویژه ایران را تشکیل می‌دهند. بیشتر این مصاحف اکنون در کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران، و پس از آن در عراق، ترکیه، مصر، یمن، هند، و برخی کشورهای اروپایی چون انگلستان و آلمان نگهداری می‌شوند. مقالۀ حاضر به بررسی کلی ویژگی‌های یکی از نسخه‌های قرآن منسوب به امام علی بن موسی الرضا (ع) به ...

خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی(ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد نابخردانه از ابزاری چون روایات برای غلبه بر حریف بازتاب یافته است. در این بین، ذهن بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته به این سمت می رود که چرا نام حضرت علی (ع) و تصریح به ولایت ایشان با توجه به نقش تکمیل ک...

در بررسی اِسنادی روایات اصلی جمع قرآن، نقش ابن شهاب زُهری به عنوان جامع و حلقه مشترک این روایات، به خوبی به چشم می خورد. راویان این دسته روایات عمدتاً مدنی بوده و حکایت از جمع قرآن توسط ابوبکر، عمر و عثمان دارند. با توجه به جایگاه محوری زهری به عنوان نمایندۀ گروه مدنی «اصحاب اثر» در ربع نخست سدۀ دو هجری و نیز به عنوان اولین مدوّن حدیث نبوی، به نظر می رسد وی اصلی ترین منبع نقل حدیث برای راویان بعد ا...

ایتی منسوب به امام علی است که در آثاری با رویکهرد » أنا نقطة تحت الباء « روایتعرفانی نقل شده که گاه در میرا عرفانی و فلسفی شر داده شده و گاه تک نگاری هاییمتعددی در بارۀ آن نگاشته شده است. این امر بر ضهرورت ارزیهابی ایهن روایهت مهی افزایهدکه در این نوشتار به آن می پردازیم. بررسی ها نشان می دهد که اولین بار ابن طلحة شافعیدر قرن هفتم در الدر المنظم فی السر الأعظم، گوینده این عبارت را امام علی دانس...

چکیده برای بررسی متن قرآن و اثبات اینکه همین متن از زمان رسول خدا(ص) به ما رسیده است، ادلّة متنوّعی از سوی علمای مسلمان ارائه شده که برخی از این ادلّه نیاز به بررسی، تعدیل و شفّاف سازی دارند، از جملۀ این ادلّه، نظریّۀ تواتر متن قرآن است که به خوبی تبیین نشده است. اقوال علما در این مقوله بسیار متشتّت و گاهی نیز معارض یکدیگر است، در حالی که تواتر متن یکی از اساسی ترین ادلّه برای اثبات تاریخی بودن و سندیّ...

در باره اولین جمع آوری مصحف، پس از رحلت رسول اکرم6، دو دیدگاه اصلی وجود دارد که مبتنی بر دو دسته از روایات است: نخست، دیدگاه مشهور و چه بسا اتفاق شیعی، از جمله آیهالله معرفت; که این جمع را به امیر مؤمنان7 نسبت می دهد و دوم، دید گاه مشهور اهل سنت که آن را به ابو بکر نسبت می دهد و سعی می کند روایات مربوط به مصحف امیر مؤمنان را مخدوش جلوه داده و یا به توجیه آنها بپردازد. این مقاله به بررسی روایات ...

مسئله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به این موضوع از نظرگاه های مختلف نگریسته شده است. این مسئله در همه ی ادوار تاریخی، محققان و اندیشمندان اسلامی و حتی در قرن معاصر مستشرقین را به تکاپو در این رابطه وادار نموده است. البّته در آغاز باید توجه نمود که این بحث صرفاً یک بحث علوم قرآنی مستقل نیست، بلکه بحث های علوم قرآنی دیگری مانند مسئله توقیفیت آیات و ...