پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی دوفصل نامه علمی ـ ترویجی سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391 صاحب امتیاز: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مدیرمسئول و سردبیر: شهرام یوسفی فر مدیر تولید: رضا حسینی مدیر اجرایی: اعظم ریاحی   هیئت تحریریه احمدرضا هزاوه بادکوبه دانشیار تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران صفورا برومند استادیار تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ناصر تکم...

تبیین مسائل اجتماعی، به دلیل پیچیدگی و زوایای بسیار آن، مستلزم رویکردی بین رشته ­ای و یکپارچه نگر است. از این رو بررسی الگوهای فرهنگی، متضمن تلفیق رویکردهای روان شناختی و جامعه شناختی است. الگوهای فرهنگی فردگرایی ـ جمع­ گرایی تعیین کننده نوع ارتباط فرد با جامعه و میزان مشارکت در فعالیت­ های اجتماعی به شمار می­ روند که به تبع آن سطوح متفاوتی از سلامت اجتماعی را رقم می­ زنند. هدف از مطالعه حاضر ب...

هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه­ی احداث سد کارون 3 است که با استفاده از روش کیفی اجرا شده است.  یافته­های پژوهش نشان می­دهد افرادی که تحت تأثیر اثرات منفی سد کارون 3 قرار گرفته­اند عبارتند از: خانواده­های نقل مکان شده از محل خود، جوامع میزبان و پذیرنده و جوامع ساکن در حاشیه­ی رودخانه­ی کارون می­باشند.  مهم­ترین پیامد احداث سد کارون 3 ویرانی نظام تولید سنتی و مهاجرت ر...

این نوشتار از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش نخست، بررسی نظری رشته‌های دانشگاهی در جهان است. این بخش، به چیستی رشته‌های دانشگاهی، چگونگی پیدایی و تکوین آن‌ها، کارکردهای آغازین و سرانجام، و بحران‌های ناشی از تحول در کارکردهای رشته‌های دانشگاهی اختصاص دارد. بخش دوم، به بررسی وضعیت رشته‌های دانشگاهی در ایران می‌پردازد. به این منظور، درباره‌ی زمینه‌های تاریخی، اجتماعی پیدایی رشته در ایران و شباهت‌ه...

«جامعه شناسی حقوق» یک تخصّص دانشگاهی در قلمرو رشته عمومی جامعه شناسی است که می کوشد به لحاظ نظری، رابطه میان حقوق و جامعه، سازمان اجتماعی نهاد حقوق، کنش های متقابل اجتماعی همه کسانی که با نهاد حقوق و نمایندگان آن سروکار دارند و نیز معنایی را که مردم به واقعیت حقوقیِ موجود در میان خود می دهند، فهم و تبیین کند. کتاب جامعه شناسی حقوق اثر خاویر تِرِوینیو مشتمل بر یک بررسی تفصیلی و جامع از نظریه های جام...

این نوشتار از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش نخست، بررسی نظری رشته های دانشگاهی در جهان است. این بخش، به چیستی رشته های دانشگاهی، چگونگی پیدایی و تکوین آن ها، کارکردهای آغازین و سرانجام، و بحران های ناشی از تحول در کارکردهای رشته های دانشگاهی اختصاص دارد. بخش دوم، به بررسی وضعیت رشته های دانشگاهی در ایران می پردازد. به این منظور، درباره ی زمینه های تاریخی، اجتماعی پیدایی رشته در ایران و شباهت ه...

مهاجرت موقت و توجه به دشواری هایی که مهاجرین در بازگشت به موطن خویش با آن مواجه اند، از جمله مسائل جدیدی است که با رشد روزافزون مهاجرت های موقت شغلی، آموزشی و ... مورد توجه قرار گرفته است. مهاجرت به محیطی با فرهنگ متفاوت و انطباق یافتن با آن می تواند منجر به ناهماهنگی فرهنگی(جدایی فرهنگی) با محیط و فرهنگ اولیه گردد که عدم پذیرش ارزش ها و باورهای فرهنگی مسلط یا احساس جداشدگی از ارزش های حاکم ت...

با توجه به اهمیت حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هزاره سوم و تکاپوی گسترده ای که برای حمایت و پشتیبانی از حقوق فردی و جمعی ابناء بشر توسط سازمانهای بین المللی و سازمانهای غیر دولتی ملی و بین المللی در پایبندی دولتها به موازین حقوق بشر و مخصوصا حقوق اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی صورت می گیرد و با در نظر گرفتن این نکته که کشور ایران به علت دارا بودن مذهب تشیع و استفاده از منابع فقهی و دینی در قانونگ...

حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن...

این مقاله به دنبال مطالعه فنومنی از عناصر فرهنگی مرتبط با فرهنگ عامه همدانی تحت عنوان ضرب المثل است. این پژوهش می خواهد بداند که ضرب المثل های همدانی بیان کننده کدام مسایل و مفاهیم اجتماعی و فرهنگی برای شهر همدان می باشد. بنابراین، مقاله بر مبنای پژوهش های کیفی تهیه شده است. چارچوب نظری این مقاله نظریه تفسیر فرهنگی کلیفورد گیرتز است بر این مبنا مقاله حاضر اطلاعات جمع آوری شده را با توجه به زیر ...