در این مقاله از مختصات سبک شناسی نظم در قرن ششم سخن رفته است. مبدأ بحث در این زمینه بررسی مختصات سبک­شناختی در آثار سنائی غزنوی است که موجب تحولی اساسی در شعر فارسی گردید و پایان این تحول در قرن ششم، سال تصنیف اقبال­نامه نظامی و ختم اسکندرنامه اوست. شعر فارسی در این قرن از لحاظ موضوع، وزن، قالب، ترکیب الفاظ و قوافی، نوجویی و تازگی متحول شد و 10 شیوة شاعری در سبک خراسانی در قرن ششم بسط و گسترش ...

تعزیه به نمایش ­های آیینی منظوم، محزون و عامیانه­ ای گفته می ­شود که بیانگر واقعۀ شهادت امام حسین(ع) و یارانش در سال 61ق در صحرای کربلاست. معمولاً دو اصطلاح «تعزیه» و «شبیه» را به جای یکدیگر به کار می برند؛ درحالی­که آن دو متفاوت­اند. با تکامل این گونۀ عامیانه، طنز و مطایبه به شبیه­ نامه­ ها وارد شد. همچنین گونه­ ای نمایش تعلیمی به وجود آمد که افزون­بر غم­ انگیزی، خنده ­آور و مضحک بود و تعزیه یا...

طنز یکی از گونه های ادبی است که برخی از نویسندگان و شاعران آن را برای بیان آراء و عقاید خود و ارتباط با مخاطبان برمی گزینند عطّار عارفی حقیقت بین اصول دینی و عرفانی را با توسّل به تمثیلات، حکایات و پند و اندرزها با بیانی طنز آمیز تأکید می کند. وی رسالت ارشاد مردم جامعه ی خود را با بهره گرفتن از طنزسرایی از زبان دیوانگان جامعه به انجام می رساند. زبان عطّار نرم، دلنشین و ملایم برای خوانندگان است. عطّ...

مطایبات ادبی یکی از جلوه­های طنز در ادبیات کلاسیک است که به جهت فضای حاکم بر جامعه زمانه خود و مسدود شدن زمینه خلق طنزهای اجتماعی در کنار ژانر طنز به میدان ادبیات انتقادی پا نهاده و جایگاه ویژه­ای برای خود به دست آورده است. اگر بپذیریم که خلق یک طنز مستلزم برخورداری از ویژگی­های صوری و محتوایی در یک متن می­باشد، پس ناگزیر می­توان این ویژگی­ها را بر مطایبات نیز تعمیم داد. بررسی ساختار صوری مطایب...

در فایل اصل مقاله موجود است.

گروتسک  (grotesque)مفهوم، فن یا سبکی در هنر و ادبیات است که در آن ادیب یا هنرمند تلاش می کند دو حس ناسازگار ترس (دلهره یا انزجار) و خنده (طنز و مطایبه) را هم زمان به مخاطب خویش القا کند. این مفهوم امروزه توصیف کننده دنیای پریشان و از خود بیگانه است؛ یعنی دیدن دنیای آشنا از چشم اندازی بس عجیب که آن را ترسناک و مضحک جلوه می دهد. بارزترین ویژگی هایی که یک اثر را گروتسک می سازد، عبارت است از: ناهما...

طنز و مطایبه یکی از گونه‌های ادب غنایی است که همواره از سوی نویسندگان و شاعران ادب رسمی مورد توجه بوده است. همان طور که طنز در ارزش‌گذاری هنر رسمی، در پوشش خنده و مضحکه، هدف‌های جدی را دنبال می‌کند و افق‌ها و قلمروهای آن در مسائل اجتماعی بسیار گسترده است، در فرهنگ عامه و به خصوص افسانه‌های عامیانه نیز قابل تأمل است. طنز در افسانه‌ها مانند سایر متون نوعی نقد به مقولات زندگی و به گونه‌ای سخن جدی ...

با آنکه شاهنامه به عنوان مهم ترین اثر حماسی ادب فارسی همواره مورد توجه بوده ، اما به کاربرد طنز در آن پرداخته نشده است . طنز یکی از مهم ترین محورهای کلامی است که ادبا از آن در بیانی آمیخته با ریشخند و تلخند برای انتقاد و اصلاح نا به سامانی ها و ایجاد آگاهی و بیداری در فرد و جامعه بهره می گیرند . در این پژوهش اهمیت طنز و انواع آن در شاهنامه و شیوه ها و شگردهای طنزپردازی فردوسی بیان شده است. در ب...

چکیده طنز در شعر و نثر فارسی همواره کاربرد داشته و پیشینه ای دیرینه دارد و شاعران و نویسندگان به ویژه زمانی که نمی توانسته اند آزادانه عقاید و افکار خود را بر زبان آورند در پوشش کنایه و طنز سخن می گفته اند؛ سعدی نیز در روزگار خود که دوره فساد و پریشانی ناشی از حمله مغول است زبان طنزآمیز را وسیله ای برای انتقادات اجتماعی از مفاسد و معایب و ویژگی های ناپسند اخلاقی مردم روزگار خود قرار داده که م...

با این که واژه طنز در گذشته زبان فارسی حضور داشته امّا دیرزمانی نیست که به اصطلاحی ادبی تبدیل شده و سپس در زبان عام مورد استفاده گسترده قرار گرفته است. با این همه، چگونگی حضور و زمان تقریبی ورود این واژه به حوزه اصطلاحات ادبی نکته ای است که در اکثر تحقیقات مغفول مانده است؛ برای حلِّ این مسأله، ما در ابتدا معنای قاموسی طنز را بررسی کرده ایم تا نشان دهیم که این واژه، نیازمند تعریفی دوباره بر اساس مع...