این نوشتار به بررسی این معمّای رایج در علوم انسانی و اجتماعی می پردازد که آیا ابن خلدون در مقام تبیین گری پدیده های کانونی دانش خود، پوزیتیویست است یا تاریخ گرا؟ در این راستا، ابتدا در قالب چارچوب مفهومی به بیان مشخّصه های عمومی پوزیتیویسم و تاریخ گرایی پرداخته می شود. بعد با اتّخاذ روش شناسی «مطالعات اَسنادی» با استناد به آثار و زندگی نامه ابن خلدون و خوانش های ابن خلدون شناسان به بررسی بخش هایی ا...

در این نوشته تلاش بر آن است تا به برخی از مؤلفه های فلسفه ی تاریخ در اندیشه ی ابن خلدون و اساس کار وی، یعنی تغییر روش «نقّالی تاریخی» به «نقّادی تاریخی»، پرداخته شود. از آن جا که این تکاپو بدون خردورزی چندان معنا ندارد، سعی بر آن است تا زوایای پیدا و پنهان کتاب مقدمه از نظرگاه خردگرایی مورد پژوهش قرار گیرد. پس از تبیین مفاهیم نوشته، با توجه به آن که کلیدواژه ی عقلانیت، در گذر زمان، دگرگونی هایی ا...

درباره ابن خلدون ‘ مستشرقان ‘ عربها و ایرانیان بسیار گفته و نوشته اند و چنانکه مشهور است ‘ به استناد آراء و اقوال او در((مقدمه )) ‘ گاهی وی را پیشرو و پیشاهنگ در فلسفه تاریخ و جامعه شناسی خوانده اند ‘ اما پیش از التفات به برخی شباهت ها یا اشتراک نظرها و تواردها میان او و فلاسفه تاریخ و جامعه شناسان ‘ لازم است به مبادی و اصول اندیشه های او توجه و به مقدماتی رسیدگی کنیم که با آن اصول ومقدمات امکا...

در این نوشته تلاش بر آن است تا به برخی از مؤلفه های فلسفه ی تاریخ در اندیشه ی ابن خلدون و اساس کار وی، یعنی تغییر روش «نقّالی تاریخی» به «نقّادی تاریخی»، پرداخته شود. از آن جا که این تکاپو بدون خردورزی چندان معنا ندارد، سعی بر آن است تا زوایای پیدا و پنهان کتاب مقدمه از نظرگاه خردگرایی مورد پژوهش قرار گیرد. پس از تبیین مفاهیم نوشته، با توجه به آن که کلیدواژه ی عقلانیت، در گذر زمان، دگرگونی هایی ا...

آداب و رسوم ، آئینه تمام نمای فرهنگ و تمدن در هر جامعه و به عنوان یکی از بارزترین و شاخص ترین عناصر هر فرهنگ محسوب می شود. همیشه و در هر تمدنی ، بازار مبادله اجزای فرهنگی ، رونق دارد و آداب و رسوم نیز به عنوان جزئی از فرهنگ ، از این قاعده مستثنی نبوده و در جریان این تبادلات ، دچار تغییر و تحول و نیز تأثیر در فرهنگ دیگر شده است. پس از ورود اسلام به ایران ، آداب و رسوم نیز همانند سایر اجزای ا...

تصور رایج آن است که آرا و اندیشه‌های ابن خلدون در حوزة فکری شیعه رواج نیافته است. این تصوّر تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است؟ گفتار حاضر در صدد پاسخ‌گویی به این پرسش است. در این تحقیق، بسیاری از منابع علمای شیعه بررسی گردیده و از آن میان، 54 اثر شناسایی شده که در آنها از آرای ابن خلدون سخن به میان آمده است. بنابراین، درستی این تصوّرِ رایج، محل تردید است.

ابن خلدون، به عنوان سرشناس ترین متفکر اجتماعی مسلمان، نقش مهمی در شکل گیری آرا و نظریه های جمعیتی دوران ماقبل مدرن داشته است. وی مباحث و دیدگاه های مهمی را دربارۀ تعامل جمعیت و توسعه مطرح کرده است. ازاین رو، در مقالۀ حاضر ضمن مروری بر آرای جمعیت شناختی ابن خلدون، رویکرد وی دربارۀ تعامل جمعیت و توسعه، بررسی شده است. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، ابن خلدون ضمن معرفی ابعاد و مؤلفه های رشد جمعیت و گذار...

این تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی است که به بررسی تطبیقی دیدگاه های ابوعلی سینا ، ابن خلدون و پیاژه در مورد ارکان تربیت ( هدف ، برنامه ، روش ، معلم و دانش آموز ) می پردازد. روش استفاده شده ، روش بردی است که شامل توصیف ، تفسیر ، همجواری و مقایسه می باشد . سوالات تحقیق عبارتند از : 1 - دیدگاه ابوعلی سینا درمورد ارکان تربیت چیست؟ 2- دیدگاه ابن خلدون درمورد ارکان تربیت چیست ؟ 3- دیدگاه پیاژه در مورد ...

این پژوهش در پاسخ به این سوال نوشته شده که مهمترین کاستی ها ی متون تاریخی ایران چیست؟ فرضیه وچشم انداز پژوهش نشان دهنده­ی آن است که این کاستی ها در دو محور عمده: روش پژوهش و محتوای متون  قابل بررسی وعبارتند از: ابهام در مفاهیم تاریخ پژوهی، توصیف به جای تحلیل و اصالت نقل در  داده ها؛ و در محور محتوایی مهمترین کاستی ها عبارت است از: تناقضات در محتوای متون تاریخی؛ مهندسی فرهنگی در 6 بعد مهم، رویکر...

بررسی روش ها و دید گاهها در آموزش و پرورش اسلامی بر اساس کتاب و سنت از آغاز تا عصر ابن خلدون محور اصلی این رساله است. ارزش و اهمیت علم در قرآن و سنت ، جایگاه عالم و دانشجو در اسلام و وظایف آنان از مباحث دو بخش اول این رساله به شمار می آید. در بخش سوم ، روشهای گوناگون آموزشی و پرورشی و دیدگاههای ابن خلدون ، ابوعلی سینا ، غزالی مورد بررسی قرار گرفته است.