یکی از کتاب‏هایی که در سال‏های اخیر درباره‏ی تاریخ اسلام به زیور طبع آراسته شده، اثر ارزشمند دکتر غلامحسین زرگری نژاد است که به همت انتشارات سمت در سال 1378 در 687 صفحه منتشر شده است. تاکنون نقدهای متعددی درباره آن به چاپ رسیده که بیشتر ناظر به نقد شکلی و جزئی‏نگرانه بوده است. سعی نگارنده در این یادداشت بر این است تا روش و ویژگی‏های تاریخ نگاری مؤلف در این اثر را از نزدیک مورد توجه قرار دهد. با...

تاریخ عالم آرای عباسی و تاریخ عالم آرای نادری به عنوان دو منبع اصلی شناخت دو دوره مهم از تاریخ ایران مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که محمد کاظم مروی در نگارش اثر خویش، کتاب عالم آرای عباسی را مد نظر و الگو قرار داده، همواره بررسی شیوه های نگرش این دو مورخ بزرگ به تاریخ در کنار روش تاریخ نگاری، در میان پژوهشگران این حوزه مورد بحث و گفتگو بوده است. از این رو این پژوهش بر آن است با مقایسه تط...

از جمله مشکلاتی که نقد تاریخ نگاری صفویه با آن مواجه است کمبود اطلاعات درباره زندگی نامه، روش ها و دیدگاه های مورخان و واقعه ‍ نگارانی است که معمولاً از میان اهل دیوان برخاسته اند. در این پژوهش، دو مورخ درباری دوره شاه عباس اول (996-1038 ه.ق)، اسکندربیک ترکمان مؤلف تاریخ عالم آرای عباسی به عنوان منشی و ملاجلال یزدی مؤلف تاریخ عباسی به عنوان منجم که هر دو سی و اندی سال را در خدمت شاه بوده اند برگ...

دولت ایران در ماههای اخیر،در مورد فعالیت های هسته ای خود،چالش هایی حقوقی با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است.این چالش ها،نتیجهء صدور دو قطعنامهء شدید اللحن شورای حکام آژانس در مورد ایران و امضای بیانیهء چهارجانبه میان ایران،انگلستان،فرانسه و آلمان در تهران،در فاصله زمانی میان صدور دو قطعنامه شورای حکام آژانس بوده است. این سه سند مهم حقوقی بین المللی و متعاقب آن،مسأله الزامی بودن الحاق ایرا...

اندیشه تاریخ نگاری علی بن حسین مسعودی به خاطر نقادی از سنت تاریخ نگاری پیش از خود و طرح مباحث نوینی در تاریخ نگاری اسلامی از زوایا و ابعاد مختلف قابل طرح و بررسی است. در این مقاله کوشش شده که اهتمام این مورخ بزرگ اسلامی در ایجاد پیوند میان تاریخ نگاری و نجوم و تقویم به عنوان یکی از شاخه های متعدد علوم عقلی مورد بررسی قرار گیرد, لذا ضمن اشاره به ویژگی اندیشه تاریخ نگاری مسعودی, به جایگاه نجوم, ت...

میراث مکتوب مسلمانان در عرصه تاریخ نگاری, گنجینه گران سنگی است که بسیاری از زوایای پنهان آن همچنان در محاق باقی مانده است. بدون تردید یکی از مصادیق عینی برای این ادعا می تواند مورخ توانا و صاحب سبک, ابن واضح یعقوبی باشد که آن چنان که بایسته و شایسته اوست, مورد توجه قرار نگرفته است. او به عنوان یک تاریخ نگار مسلمان نه تنها صرفا تابع سنت پیشینیان خود نبوده است, بلکه در جای خود, در سپهر فرهنگ اسلا...

اندیشه تاریخ نگاری علی بن حسین مسعودی به خاطر نقادی از سنت تاریخ نگاری پیش از خود و طرح مباحث نوینی در تاریخ نگاری اسلامی از زوایا و ابعاد مختلف قابل طرح و بررسی است. در این مقاله کوشش شده که اهتمام این مورخ بزرگ اسلامی در ایجاد پیوند میان تاریخ نگاری و نجوم و تقویم به عنوان یکی از شاخه های متعدد علوم عقلی مورد بررسی قرار گیرد, لذا ضمن اشاره به ویژگی اندیشه تاریخ نگاری مسعودی, به جایگاه نجوم, ت...

  دولت ایران در ماههای اخیر،در مورد فعالیت‌های هسته‌ای خود،چالش‌هایی حقوقی با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است.این چالش‌ها،نتیجهء صدور دو قطعنامهء شدید اللحن‌ شورای حکام آژانس در مورد ایران و امضای بیانیهء چهارجانبه میان ایران،انگلستان،فرانسه و آلمان در تهران،در فاصله زمانی میان صدور دو قطعنامه شورای حکام آژانس بوده است. این سه سند مهم حقوقی بین المللی و متعاقب آن،مسأله الزامی بودن الحاق ...

مقاله‌ی حاضر پژوهشی در زمینه‌ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست‌وجو در تاریخ نوشته‌ی ابن‌بلخی برای دست‌یابی به اندیشه‌ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی به شمار می‌آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه‌ی مورخ در تاریخ‌نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن‌ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن‌بلخی، رویکردی به اندیشه‌ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شعو...

از جمله مشکلاتی که نقد تاریخ‌نگاری صفویه با آن مواجه است کمبود اطلاعات درباره زندگی‌نامه، روش‌ها و دیدگاه‌های مورخان و واقعه‌‍‌‌نگارانی است که معمولاً از میان اهل دیوان برخاسته‌اند. در این پژوهش، دو مورخ درباری دوره شاه‌عباس اول (996-1038 ه.ق)، اسکندربیک ترکمان مؤلف تاریخ عالم‌آرای عباسی به عنوان منشی و ملاجلال یزدی مؤلف تاریخ عباسی به عنوان منجم که هر دو سی و اندی‌سال را در خدمت شاه‌ بوده‌اند ب...