اگرچه بررسی ریشه های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده ای جذاب و قابل تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریۀ کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی بر تعادل و هم بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برابر...

نوشتار حاضر به توضیح چرایی و چگونگی وقوع مکرر بی‌ثباتی‌های سیاسی و عدم تداوم دولت نوپدید مشروطه از منظر رابطه بین جامعه و دولت می‌پردازد. برای این منظور، در ابتدا به بررسی ویژگی‌های جامعه و دولت و سپس با استمداد از رویکرد نهادگرایی میگدال نشان داده است که چگونه نهادها و نیروهای اجتماعی این دوره جهت کسب حق تعیین «قواعد» و قدرت انحصاری «کنترل اجتماعی»، دولت مشروطه را به میدان کشمکش و گاه با ائتلا...

در روند انقلاب مشروطه در ایران، عوامل داخلی و خارجی فراوانی نقش داشته است. این مقاله در پی بررسی نقش امپراتوری عثمانی در تحولات مشروطه خواهی ایران است. امپراتوری عثمانی هم در زمینه سازی فکری انقلاب مشروطه در ایران اثر گذار بود و هم در فرایند وقوع آن از طرق مختلف نقش آفرینی کرد. بخشی از این اثر گذاری به مقدّم بودن این دولت در امر اصلاحات سیاسی و اجتماعی باز می گردد که موجب تبعیت اصلاح طلبان ایران...

انقلاب مشروطه یکی از وقایع مهم در تاریخ ایران معاصر است.این انقلاب خواستار محدود کردن و ایجاد ساختارهایی متفاوت تر از ساختارهای قدرت در کشور بود. یکی از مهمترین دستاوردهای این انقلاب تاسیس مجلس شورای ملی و قانون اساسی برای کشور بود.انقلاب مشروطه همچنین درصدد ایجاد حکومت متمرکز قوی و یک دولت ملت واحد بود.اما ایلات و عشایر در برابر آرمان های انقلاب مشروطه چه رویکرد و واکنشی داشتند و تا چه حد ساخت...

افتتاح مجلس سوم، همزمان با آغاز جنگ درجهانی سراسر پر از رقابت و ترس، روزنه امیدی محسوب می شد برای مشروطه و مشروطه خواهان ایران که مدتها پیش از اولتیماتوم روسیه، مجلس به تعطیلی کشانده شده و سلطه استبداد را بر کشور تحمیل نموده بود؛ پس تمام مردم به دنبال افتتاح مجلس سوم بودند. ولی مجلس سوم که آغاز به کار کرد، به دنبال وجود مشکلات بی شمار ، چون اشغال کشور توسط متفقین، نقض تمامیت ارضی، مشکلات اقتصاد...

یکی از دگرگونی های برآمده از جنبش مشروطه خواهی مردم ایران، تغییر نوع نگرش به کودکان و نوجوانان و چگونگی آموزش و پرورش آنان بود. بنابر اصل نوزدهم متمم قانون اساسی، دولت مشروطه موظف به نظارت بر نظام آموزشی بود و برای این منظور تشکیلات قبلی دچار تحول و توسعه شد در این میان با اجباری شدن آموزش ابتدایی و افزایش تدریجی مدارس، لزوم تولید کتابهای درسی احساس شد و کسانی را واداشت تا برای دستیابی به این م...

در این مقاله روشنفکران ایرانی پس از مشروطه به اعتبار اینکه عامل تجدد، تمدن، توسعه و یا دیگر مفاهیم نزدیک به آن، در کدام نهاد یا حوزه باید جستجو شود به دو دسته تقسیم شده­اند. دسته اول که دولت را عامل توسعه می‌دانند و دسته دوم که عامل را خارج از حوزه دولت جستجو می‌کنند. سؤال این است که نظریه­های کدام یک از این دو با توجه به نتایج تاریخی آنها، در مسیر مدعایی موفق­تر بوده­اند. مدعا و فرضیه این تحقی...

این مقاله، چگونگی کنش متقابل دولت نهم با کارگران و صاحبان سرمایه را با استفاده از نظریۀ بازی تحلیل کرده است. بازی میان سه بازیکن از نوع ایستا با اطلاعات کامل است. استراتژی بازیکنان با استفاده از فرایندهای سلسله مراتبی و روش تحلیل شبکه‎ای تعیین می‎شود. تعادل میان این سه بازیکن از نوع تعادل نش است. اولویت اول بازیکنان در تحلیل سلسله مراتبی و شبکه‎ای برای دولت و صاحبان سرمایه به ترتیب نرخ بیکاری ک...

اگرچه بررسی ریشه‌های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده‌ای جذاب و قابل‌ تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می‌کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریۀ کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی ‌بر تعادل و هم‌بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برا...

از آنجا که انقلابها در تاریخ جهان طی سه قرن گذشته بسیار مهم بوده اند، نظریه های گوناگونی در این باره توسط جامعه شناسان تاریخی تبیین شده است و انقلاب مشروطه ایران یکی از نقاط عطف تاریخ ایران است زیرا ساختار سیاسی کشور را تغییر داد و تاثیرات آن تا به کنون وجود دارد. تدا اسکاچپول از جمله جامعه شناسان معاصر در آمریکا است که انقلاب های اجتماعی در آسیا و اروپا را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش ب...