موضوع فرد و جامعه یا عامل و ساختار در جامعه شناسی یا موضوع خرد- کلان در علوم اجتماعی و اقتصادی، همگی به یک مسئله اشاره دارند که از سوی فیلسوفان علوم اجتماعی به نام نوظهوری اجتماعی خوانده می شود. مسئله ی نوظهوری به مطالعه هستی شناختی و روش شناختی پدیدارهایی می پردازد که از کنش و واکنش اجزای یک سیستم حاصل می شود. مسئله نوظهوری اخیرا در زمینه علوم شناختی نیز توسط فیلسوفان ذهن مورد بحث است. تعامل ا...

بحث از روش شناخت پدیده ­های طبیعی، انسانی و اجتماعی همواره یکی از مجادله برانگیز ترین مباحث در میان دانشمندان علوم مختلفبوده است. پارادایم های روش شناسانه متفاوت هرکدام براساس مبانی هستی شناسی و معرفت شناسی متفاوت بدین مسأله پرداخته اند. پارادایم اثبات گرایی (پوزیتیویستم)، به جهان یگانه مستقل از ذهن باور دارد، در نتیجه علم را واحد می داند، بر همین اساس روش های علوم طبیعی را بر علوم انسانی و اجت...

منظور از هستومند های نظری آن دسته از هستومند های مشاهده ناپذیری است که برای تبیین پدیده های مشاهدتیِ توضیح ناپذیر در یک نظریه، مفروض گرفته می شوند. یکی از مهم ترین نکاتی که در بررسی این گونه هستومند ها همواره بحث برانگیز بوده و این مقاله نیز بر آن تأکید می ورزد شأن هستی شناختی آنهاست: آیا می توانیم به همۀ این هستومند ها باور داشته باشیم و بی چون و چرا واقعیت وجودی آنها را بپذیریم؟ آیا باید همۀ ه...

در معرفت شناسی معاصر، در باب ماهیت ادراک حسی و واقع نمایی آن، نظریات متعددی مطرح شده که از آن میان «واقع گرایی معرفت شناختی» بر این عقیده است که معرفت نسبت به جهان خارج ممکن بوده، عالم خارج مستقل از معرفت بشری وجود دارد و معرفت ما توصیفی از آن می باشد. واقع گرایی معرفت شناختی به دو قسم «مستقیم» و «غیرمستقیم» تقسیم می شود. در بدو امر چنین به نظر می رسد که نظریه ملاصدرا در باب ادراک حسی، با هر یک...

بحث از واقع گرایی و پاد واقع گرایی از مباحث مهم فلسفی است که در طی تاریخ تفکر بشر، اهمیت خود را حفظ کرده است. بحث از این مسئله با پیدایش شاخه های جدید فلسفه، و به ویژه فلسفه های مضاف، اَشکال متفاوت و بدیعی به خود گرفته است. در حوزة فلسفة علم، بحث از واقع گرایی به سبک خاصی مطرح شده و مباحث گوناگونی را درپی داشته است. در این مقاله، نظریة ابتکاری پیتر کوزو با عنوان «واقع گرایی واقع بینانه» ابتدا با...

بحث از چیستی نظریه ی تربیتی و روش نظریه پردازی در تربیت، از مهم ترین مسائل در فلسفه ی دانش تربیتی است. پژوهش حاضر به تبیین دیدگاه های ولفگانگ برزینکا و ویلفرد کار به عنوان دو فیلسوف تربیتی که به بررسی تفصیلی چیستی نظریه ی تربیتی پرداخته اند، اهتمام می ورزد. نقد و تحلیل دیدگاه های این دو اندیشمند درباره ی نظریه ی تربیتی و نظریه پردازی در تربیت، با نقد مبانی آنها در فلسفه ی علوم اجتماعی و انسانی ...

اغلب محققان دانشگاهی اقتصاد اسلامی در جهان، دانش آموختگان جریان اصلی علم اقتصاد هستند که تحت تأثیر فردگرایی روش شناختی است. از این رو فردگرایی روش شناختی آگاهانه یا ناآگاهانه در پژوهش های اقتصاد اسلامی تأثیرگذار بوده است. نظر به این که پرداختن به روش تحقیق بر خود تحقیق تقدم رتبی دارد، تأمل درباره تناسب و امکان به کاربستن فردگرایی روش شناختی در مطالعات اقتصاد اسلامی از یک سو، و بررسی ظرفیت و قاب...

چکیده ایان باربور، استاد فیزیک و صاحب کرسی ادیان، بی گمان یکی از شخصیت های برجسته و تأثیرگذار در بحث های جدید دربارة روابط علم و دین است و انتشار کتاب مسائلی چند در زمینة علم و دین به قلم او، در سال 1996، نقطة تحول و حتی سرآغاز گفتمان امروزی علم و دین به حساب می آید. او دیدگاه ها یا مدل های پیشنهادشده دربارة نسبت میان علم و دین را در چهار گونة عمده دسته بندی می کند: تعارض، استقلال، گفت وگو، و ...

هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش مستقیم مؤلفه های کمال گرایی با افسردگی و همچنین نقش غیرمستقیم این مؤلفه ها با میانجی گری خود انتقادی با افسردگی بود. به این منظور تعداد 200 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و به ابزارهای تحقیق شامل مقیاس کمال گرایی، مقیاس خود انتقادی و پرسشنامه افسردگی بک پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر اس...

در ادبیات نوین، که همزمان با آغاز دورهء واقع گرایی است، ناهنجاری و بلاهت به عنوان نمونه هایی از وضع بشر نشان داده می شود. ادبیات واقع گرا یا رنالیسم، ادبیات نوین عصر حاضر است، که سعی در نمایاندن واقعیت دارد. واقع گرایی تنها یک سبک میان سبکهای ادبی دیگر نیست، بلکه زیربنایی است برای سایر سبک های ادبی که به گرایش های گوناگون قابل تفکیک اند، برای نمونه: واقع گرایی به سبک کافکا، با مجازی کردن واق...