واژگان عربی در زبان فارسی دستخوش تحولات اساسی در حوزة معنایی شده­اند؛ چنانکه در ترجمة بسیاری از این واژه­ها به زبان عربی باید از واژگان دیگر عربی کمک بگیریم. بسیاری از این کلمات معنی خویش را کم وبیش از دست داده اند، معانی دیگری یافته اند و یا به کلی فارسی شده­اند؛ تا جایی که می توانیم بگوییم که این کلمات اگر با همین معنایی که در زبان فارسی دارند به زبان دیگری راه بیابند، یک واژة فارسی به آن زبا...

حوزه معنایی با دو رویکرد درزمانی و هم زمانی قابل بررسی است که در بررسی درزمانی تغییراتی معنایی همچون تعمیم یا گسترش معنایی، تخصیص معنایی، مجاز، استعاره، ترفیع معنایی و تنزل معنایی مورد توجه قرار می گیرند. بر این اساس، پاره ای از واژگان قرآنی در مقایسه با دوره جاهلی دچار توسعه مفهومی و افزایش مدلول های خود شده اند و برخی دیگر مفهومی تخصصی یافته و کاهشی در مدلول های آنها رخ داده است. همچنین فراین...

نشانه‏شناسی، روشی تحلیلی از درون متن و با کمک عناصر موجود در آن، سعی دارد به مفهوم اصلی متن و لایه‏های معنایی آن دست پیدا کند. به همین علت نشانه‏شناسی ادعا می‏کند بیشتر از روش‏های دیگر به معنی اصلی متن نزدیک‏ است، و نقاط کلیدی آن را کشف می‏کند. فهم قرآن کریم به علت برخورداری از لایه‏های معنایی بی‏شمار،  نیازمند تحلیل و تفسیر است. روش انجام کار در پژوهش حاضر به این صورت بوده است که ابتدا واژگان ...

نشانه‏شناسی، روشی تحلیلی از درون متن و با کمک عناصر موجود در آن، سعی دارد به مفهوم اصلی متن و لایه‏های معنایی آن دست پیدا کند. به همین علت نشانه‏شناسی ادعا می‏کند بیشتر از روش‏های دیگر به معنی اصلی متن نزدیک‏ است، و نقاط کلیدی آن را کشف می‏کند. فهم قرآن کریم به علت برخورداری از لایه‏های معنایی بی‏شمار،  نیازمند تحلیل و تفسیر است. روش انجام کار در پژوهش حاضر به این صورت بوده است که ابتدا واژگان ...

در متن نهج البلاغه واژگانی وجود دارد که تنها یک­بار به کاررفته است، ازاین رو می­توان آن­ها را متفرد نامید، برخی از این واژگان در حوزه­ی معنایی خود مترادف دارند، ولی هیچ یک از این واژگان مترادف، نمی­تواند در محور همنشینی کلام، جایگزین واژه­ی متفرد شود؛ چرا که واژگان متفرد در عین اشتراکات معنایی گاه در بافت کلام بار معنایی و مفهومی منحصربه فردی هستند که سایر واژگانِ همان حوزه معنایی این ویژگی را ن...

پژوهش حاضر را با هدف شفاف سازی متون مطبوعاتی و کشف لایه های پنهان معانی آن ها در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی انجام داده ایم؛ بنابراین، چهل متن از چهار روزنامة داخلی ایران را در یک دورة دوماهة مرداد و شهریور 1390، با بهره گیری از مؤلفه های جامعه شناختی- معنایی الگوی ون لیوون (1996) به صورت کیفی تجزیه و تحلیل کردیم. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان می دهد که ایدئولوژی حاکم بر ذهن نویسندگان، گروه...

یکی از دشواری های فراروی مترجمان، رویارویی با واژگان همانند و چگونگی کاربرد آنها در زبان می‌باشد. مترجم تنها به بهانه همانندی معنایی دو واژه آنها را به جای یکدیگر به کار می برد که به دلیل وجود تفاوت های پنهان در لایه های زیرین معنایی آن دو واژه، جمله کاربر از معنا و مفهوم درستی برخوردار نمی‌شود. بر این پایه، گزینش واژه برابر و مناسب در ترجمه، در کنار آشنایی مترجم با زبان و فرهنگ ملت ها بزرگترین...

محمد تقی بهار با انتشار تاریخ تطوّر نثر فارسی (1331) آغازگر سبک­شناسی تاریخی در ایران است و شیوة وی تا به امروز ادامه یافته است. برای خروج از وضعیت رکودی که سبک­شناسی نثر فارسی بدان دچار است، یکی از راه حل­هایی که در این مقاله پیشنهاد می­شود، به­کارگیری شاخه­های جدید سبک شناسی و بازیابی ابزارهایی مناسب برای تجزیه و تحلیل متون فارسی است. به منظور برداشتن گامی در این باره، در مقالة حاضر سبک­شناسی ...

واژگان به کار رفته در قرآن کریم اغلب همان واژگان متعارف در میان عرب جاهلی بوده و در قبایل و محافل شعری خاص استعمال می شده است. کلمه ی «حکمت» مانند بسیاری دیگر از واژگان پس از ورود به قرآن تحت تأثیر نظامجهان شناختی آن واقع شده است و در میدان های معنایی جدید به کار گرفته شده و همراهی آنها با کلمات خاص، تلازم ها و تنافرهای موجود در آیات قرآن با حفظ هسته ی معنایی خود تعیّن خاص پیدا کرد و به اصطلاح د...