چکیده در دو دهة گذشته، بسیاری از مدافعان و مخالفان علم دینی به ارائة دیدگاه پرداخته اند؛ اما در بیشتر این موارد، از طرح مبانی و پیش فرض های معرفتی آنان در این دیدگاه ها غفلت شده است. این نوشتار، با کاوش در دیدگاه های موافقان و مخالفان علم دینی، مبانی معرفتی آنان را استخراج و تحلیل کرده است. با احصاء و استقرای اولیه، به هشت مبنای معرفتی دست یافته ایم که چهار مورد از آنها، در این نوشتار و بقیه،...

شایسته ترین شیوه در مواجهه با دانش غربی آن است که یافته های علمی را از ضمائم فلسفی و مبنایی آن جدا کنیم و با در نظرگرفتن مفروضات مادی گرایانه، آنرا در متن جهان بینی اسلامی و با پیش فرض های متافیزیکی خداباور مطالعه نمائیم. با توجه به تأثیر پذیری علوم انسانی از دگرگونیهای علوم طبیعی بویژه فیزیک -گذر از فیزیک نیوتنی به کوانتومی- سیر تطور علم مدیریت نیز به تبع آن به دو دسته قابل تفکیک است. در این ت...

ابن¬رشد اندلسی، بعد از ابن طفیل و ابن باجّه، از فلاسفه و متفکران جامع الاطراف در حوزۀ غرب اسلامی در سدۀ ششم است. مطالعۀ آثار ابن رشد هر خواننده ای را به این درک رهنمون می سازد که وی، علاوه بر حکمت نظری، در حکمت عملی نیز آرا و اندیشه  های قابل توجهی دارد. از آنجا که اندیشه های عملی ابن رشد تاکنون به صورتی کم رنگ مطرح بوده است، این مقاله در صدد است مسئلۀ سعادت را، به عنوان یکی از مسائل مهم در حوزۀ...

علی رغم این که روش های تحقیق یکی از دروس اصلی بسیاری از رشته های علوم انسانی و برخی از رشته های دیگر است; با این همه، دانشجویان قادر نیستند مهارت تحقیق را در دانشگاه آن چنان که باید یاد بگیرند. این امر علل علم شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی متعددی دارد. برخی از این علل به ابهام در چیستی روش های تحقیق و خلط معنایی آن با رشته های دیگر و برخی از آنها نیز به پیش فرض های روش شناختی و معرفت شناختی...

در میان تمام تقریرهای براهین صدیقین سینوی و نیز یکی از براهین ابطال تسلسل که تفتازانی در کتاب شرح المقاصد آن را بیان کرده است، یک فرض متافیزیکی مشترک وجود دارد. این فرض متافیزیکی مشترک «تعهد به وجود سلسله علی به مثابه موجودی ممکن فی نفسه» است. طبق این فرض، سلسله ی علّی متشکل از موجودی ممکن و تمام علل ممکن آن، به مثابه ی موجودی فی نفسه، ممکن و منحاز از مؤلفه های خود تحقق دارد. صدرا در کتاب اسفار ...

تبیین حقیقت علم و چگونگی دسترسی به واقع از جمله مباحث عمیق و پر ماجرائی است که فیلسوفان از آغاز پیدایش فلسفه تاکنون به آن توجه داشته اند و سنگینی آن را بر دوش خود احساس نموده اند و هنوز نیز از معماهای ناگشوده فلسفی به شمار می آید. در فلسفه اسلامی این موضوع از جهت رابطه ادراک با شیء ادراک شده و رابطه ادراک با شخص ادراک کننده مورد توجه قرار گرفته است .این بحث با توجه به تعریف علم به تمثّل حقیقت شی...

این پژوهش در راستای بیان علت تفاوت تفاسیر فقها و اندیشمندان مسلمان درباره حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان از متون ثابت دینی است. طبق هرمنوتیک فلسفی گادامر، تفاوت تفاسیر در تفاوت پیش فهم ها، پیش فرض ها و انتظارات مفسران ریشه دارد. برای بررسی این مسئله، نگارنده ضمن بیان مفروضات رویکردهای مختلف فکری، تفاسیر آن ها درباره حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان را بیان کرده است. بدین ترتیب مشخص شده است میزان و نوع حقوق...

بسیاری از تئوری های علمی هویات غیرقابل مشاهده ای را فرض می کنند که هرگز نمی توان وجودشان را به طور مستقیم اثبات کرد. تنها راه اثبات وجودشان از طریق پیش بینی های موفقی است که از آن تئوری-ها ناشی می شود؛ اما این رویکردی است که تنها رئالیست های علمی آن را قبول دارند و آنتی رئالیست ها نمی پذیرند. به عبارت دیگر، رئالیست ها معتقدند که می توان وجود هویات نظری را از موفقیت یک تئوری در عرصه ی پیش بینی ب...

امروزه، رسانه­ها به عنوان فراگیرترین و مؤثرترین نهاد تولید، بازتولید و توزیع دانش و معرفت در جهان هستند و اغلب مسائل، در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی- اجتماعی در سطح ملی و در عرصه بین­المللی در محیط رسانه­ای متجلی می­شود. بحران­های بین المللی و منطقه­ای نیز نه تنها توسط رسانه­ها پوشش داده می­شوند، بلکه به وسیله راهبرد و سازوکارهای رسانه ای شکل می­گیرند. هدف این تحقیق، تحلیل پیش فرض در گفتمان ر...