یکی از جنبه های تاریخ نگاری شبه قاره هند، مساعدت فارسی زبانان به اعتلاء و رشد این علم است.بخشی از این مهم، به وسیله ایرانیانی انجام گرفته که به دلایل مختلف به هند مهاجرت کردند.یکی از مهاجران ایرانی که در ترقی تاریخ نگاری شبه قاره ایفای نقش نموده، اسدبیگ قزوینی است.وی با تألیف یک اثر کم حجم ولی پرفایده، به نام تاریخ اسدبیگ، توانسته است به تبیین تاریخ سیاسی و اجتماعی دوره ای کوتاه از تاریخ هند در...

نوشتاری که برگردان آن در پی میآید, با گشایش مدخلی اجمالی بر سیر تاریخ نگاری و تاریخ نگاران عرب آغاز می شود, آن گاه نویسنده می کوشد که اطلاعات و معرفی های توصیفی خود را از کتاب های تاریخ عمومی و علم به دست دهد. در ادامه, به توصیف تإلیفات عربی در مورد تاریخ دانشوران به ویژه اطبا و حکما پرداخته شده و به دنبال آن, کتب فرهنگ عمومی و تراجم دانشمندان و دانشوران معرفی گردیده و در پایان نیز به کتب فهارس...

چکیده  این مقاله شامل ملاحظاتی انتقادی در مورد دیدگاهِ رایجی است که مدعی است، از طریق در نظر گرفتن شکافی عمیق بین علم سنتی و نوین می تواند تبیینی از توسعه نیافتگی ارایه دهد. این ملاحظات انتقادی شامل روان شناسی گرایی، معضلات تاریخ نگاری، تلقی پوزیتیویستی از علم و التزام آن به نوعی تکنوکراسی است. در این مقاله به بررسی این مسأله که چگونه ترکیبی از این معضلات موجب ارایه ی یک تبیین نامناسب و ناموجه ...

تاریخ نگاری یکی از مهم ترین روش ها برای آگاهی از سابقه و سیر تطوّر بسیاری از دانش ها و دانشمندان مانند طب و اطبّا است. در این میان، کتاب عیون ‎ الأنباء فی طبقات‏الأطباء اثر ابن‏ابی‏اصیبعه نقطه عطفی در تاریخ نگاری طب و اطبّا در تمدّن اسلامی تأثیرگذار بوده است. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی به چرایی و تبیین تأثیرگذاری این کتاب بر این نوع تاریخ نگاری می پردازد. نقش این کتاب به منزله میراث ‎ بان بسیا...

امروزه بحث روش و روش‌شناسی یکی از سنجه‌های مهم علمیت هر رشته علمی به‌شمار می‌رود. شاید اکنون بدون معرفت نسبت به روش و روش‌شناسی ادعای علمیت در هر علمی مورد تردید باشد. پژوهش حاضر ضمن نقد سه اثر منتشرشده در حوزۀ روش تحقیق در تاریخ یعنی روش تحقیق در تاریخ نگاری اثر جهانگیر قائم مقامی، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ نوشته علیرضا ملایی توانی و روش پژوهش در تاریخ‌شناسی نوشته حسن حضرتی به ارزش‌یابی روش...

علم تاریخ حاصل انضمام مورخان به گزارش واقعیت های تاریخی است و تداخل افق های زمانی حال و گذشته را در خود دارد. افق زمانی حال در پرتو دانش، بینش، ارزش، و روش مورخان نمود پیدا می کند و مورخان این ویژ گی ها را مرهون جامعه خود و شرایط حاکم بر جامعه جهانی اند. اگر اندوخته های فکری و معرفتی مورخان در زبان و ادبیات آن ها، اعم از گفتاری، مفهومی، و نوشتاری، خلاصه شود و از علم تاریخ برداشتی پویا و متناسب ...

نوشتار حاضر به سبک و سیاق مدخل های دایره المعارف ها به نحو مختصر اما مفید و جامع به سه مقوله تاریخ, روش شناسی و فلسفه تاریخ پرداخته است. بخش اول به گرایش های مختلف در علم تاریخ, ارتباط تاریخ با علوم اجتماعی و انسانی, تإثیر جنگها و انقلاب ها در پیدایش نسل جدیدی از مورخان, هدف و انگیزه مورخ از تاریخ نگاری و وظایف مورخان در امر خطیر تاریخ نگاری و... اختصاص دارد.مولفان درمبحث بعدی ضمن اشاره به شروط...

کتاب تجزیه الامصار و تزجیه الاعصار، مشهور به تاریخ وصاف، تألیف عبدالله شیرازی، مقلب به وصاف الحضره، یکی از مهم ترین متون تاریخنگاری ایرانی است.این اثر، افزون بر اخبار تاریخی، دیدگاه های مؤلف درباره ی اصول و مبانی دانش تاریخ را نیز در بردارد.این نوشتار می کوشد از خلال سبک تاریخنگاری و صاف و همچنین اشارات مستقیم و غیرمستقیم او، به دیدگاه هایش در این زمینه دست یابد.برای تحقق این هدف، پرسشس چنین مط...

چکیده: قرن چهارم هجری قمری، برای اسلام و مسلمانان، قرنی شگفت انگیز بود. رشد و نمو علم و دانش و نگارش کتب علمی در اکثر زمینه ها از جمله، پزشکی، شیمی، ریاضیات، فلسفه، نجوم ، کلام، تاریخ، ادبیات، فقه و حدیث از بالندگی مخصوص برخودار شد. در این بین مورخان مسلمان نیز در نگارش تاریخ به ابداعاتی دست زدند. آنها به علل و عوامل وقایع تاریخی توجه نمودند. جریانی که بر مورخین اسلامی و تاریخ نگاری آنان تأثیر...