ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

چکیده خاورمیانه در سال­های اخیر با افزایش فعالیت گروه­های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه­ها، واکنش­های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری نوواقع­گرایی تدافعی است. در همین راستا، دو پرسش اصلی مطرح می­شود: نخست، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربس...

تشدید گرایش‌های تکفیری در جهان اسلام، از جمله مسائل مهم مطالعات اسلامی و پربسامدترین تحولات صحنه بین‌الملل می‌باشد. در این میان به نظر می‌رسد مطالعه‌ای نظام‌مند در حوزه روابط بین‌الملل مبتنی بر تعامل پویای ساختار و کارگزار، قدرت تبیین‌کنندگی بالایی در ارائه الگویی جامع از موضوع تحول به / در «اندیشه تکفیری» داشته و جنبه نوآورانه به پژوهش بدهد. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش آن است که: «نظام بین...

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تبیین و تفهیم صحیح «ایمان» و حوزة معنایی آن از دیدگاه ابن تیمیه بود. روش: روش به کار رفته در این پژوهش، ترکیبی از روش اسنادی-کتابخانه‌ای و معناشناسی توصیفی- تحلیلی بود؛ بدین صورت که با مراجعه به منابع دست اول ابن تیمیه، واژة «ایمان» در آثار ایشان مطالعه و نسبت و روابط مفهومی آن با دیگر مفاهیم همنشین و جانشین از دیدگاه وی استخراج، ارزیابی، تحلیل و تبیین معناشناختی شد...

چکیده خاورمیانه در سال­های اخیر با افزایش فعالیت گروه­های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه­ها، واکنش­های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری نوواقع­گرایی تدافعی است. در همین راستا، دو پرسش اصلی مطرح می­شود: نخست، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربس...

یکی از جریان‌هایی که در سال‌های اخیر و به ویژه پس از تحولات خیزش عربی نقش بسزایی در سیاست‌های منطقۀ خاورمیانه ایفا کرده و هر روز بر دامنه گسترش نفوذ آن در منطقه افزوده می‌شود، جریان‌های سلفی‌گری تکفیری تروریستی است. تازه‌ترین تحولات گروه‌های تکفیری تروریستی به رویدادهای موسوم به "خیزش عربی" باز می‌گردد که نمونه‌های بارز آن در غالب "دولت اسلامی عراق" یا "دولت خلافت اسلامی" معروف به "داعش" در عرا...

مطالعات نشان می‌دهد تحلیل مسلط دربارة دلایل شکل­گیری جریان تکفیری در چارچوب واکنش به مدرنیسم و جهانی­شدن پس از دهة 90 میلادی است. با وجود نکات قابل توجه در این رهیافت، به‌نظر می­رسد توانایی کمی در پاسخگویی به سؤالاتی وجود دارد که از یک طرف به چرایی شکل‌گیری این گروه­ها در یک دورة تاریخی خاص و متأخر و از سویی دیگر به‌نسبت این جریان­ها در سطح هستی­شناختی و معرفت­شناختی با غرب به‌عنوان یک مفهوم ار...

با شروع قیام های عربی، بسیاری از محققان به شکل گیری دموکراسی و قدرت گیری جریانات دموکراتیک مسلمان در جهان عرب امیدوار بودند و از آن سخن می گفتند با این حال دیری نپایید که خوش بینی ها عملا رنگ باخت و جریانات دموکراتیک اسلام گرا در کوران حوادث و تحولات جا ماندند و در عوض گروه های تکفیری موفق به گسترش و بسط حوزه نفوذ خود شدند به گونه ای که در کمتر از چهار سال پس از آغاز بیداری عربی، ده ها گروه نظا...

منشأ پیدایش جریان تکفیری و عواملی که موجب رشد آن شده اند نیازمند کاوش و بررسی دقیق است؛ درواقع این جریان دارای دو دوره پیدایش و گسترش است؛ هرچند در پیدایش آن تفکرات افرادی چون احمد بن حنبل تا ابن قیّم جوزیه نقش داشته اند اما مهم ترین عامل و مقطع اوج گیری آن را باید زمانی دانست که غرب به سردمداری بریتانیا این جریان را ابزار مناسبی برای تأمین منافع خود یافت و درنتیجه با ایجاد اتحاد بین آن ها و نها...

جریان سلفیه تأثیرات و پیامدهای عمیقی در دو حوزه افکار و رفتار برای جهان اسلام به همراه داشته است. در میان جریان های مختلف سلفی، جریان تکفیری بیش از سایرین با شیعه و سایر مذاهب اسلامی دشمنی می‏کند و اکنون نیز توانسته است به مدد حمایت‏های خارجی و جذب افراطیون در جهان اسلام به اهدافی نیز دست یابد. در این مقاله با بهره برداری از نظریه پخش، تأثیرات سلفیه تکفیری بر بیداری اسلامی بررسی شده است. سلفیه ...