تحلیل روایات مشتمل بر قرائات منسوب به ائمه (ع) و بررسی زمینه‌ی صدور آنها شایسته پژوهشی گسترده است. این مقاله گامی آغازین در این جهت است و بررسی کارکرد روایات ناقل قرائت ائمه(ع) در مقام استفاده حکم را هدف خویش کرده است. در این راستا، به بررسی نقش قرائت صادقین(ع) از آیه95 سوره مائده پرداخته و نتیجه گرفته است که فقیهان امامیه گرچه برداشت‌های خود را بر این قرائت متمرکز نکرده‌اند، اما حکمی که بر اسا...

حرمت موبّد در باب نکاح یکی از احکام شرعی و تکلیفی است که به موجب آن ازدواج با برخی از اشخاص بر فرد تا ابد حرام خواهد شد. حکم حرمت موقت نیز محدود به زمان معینی است و با مرتفع شدن مانع، حرمت آن نیز از بین می رود، امّا حرمت ابدی هیچ گاه منتفی نخواهد شد، در فقه و حقوق ایران مصادیق حرام ابدی به صراحت بیان شده است، که می توان به حرمت ابدی نکاح با محارم نسبی و محارم سببی و محارم رضاعی و نیز حرمت موبّد نا...

مرگ، حقیقتی است که هیچ کس را فرار از آن ممکن نیست و بشر برای نجات و تأخیر آن، هیچ راهی را کشف نکرده و نخواهد کرد. اما آنچه این حقیقت را آسان می‌کند، شیوه و چگونه مردن است. بعضی مرگ‌ها عزت‌آفرین و سعادت‌بخش است؛ مانند مرگی که در راه احیای دین خدا باشد که مقام شهادت را هدیه می‌کند. بعضی مرگ‌ها اگرچه در حد و درجة شهیدان عرصة جهاد نیستند، ولی چون در مسیر الهی اتفاق می‌افتند، خداوند از آن به «هجرت ا...

فریضه حج به عنوان عبادتی جامع، کامل، تأثیرگذار و حیات بخش جایگاه ویژه ای در دین اسلام دارد و یکی از راه های تعالی روحی مسلمانان است. به همین جهت حکمت ها و اسرار فراوان و درخور توجهی دارد. این موضوع مورد توجه جدی تفاسیر عرفانی نیز قرار گرفته و نگاه معرفت گرایانه و باطن شناسانه آن ها را جلب کرده است که می توان از تاثیر گذارترین و مهمترین آن ها کشف الاسرار، عرایس البیان وتفسیر محیط الاعظم را نام ب...

کسی که قصد انجام مناسک حج دارد و لباس زیبای احرام  می‌پوشد، برخی کارهای مباح و حتی مستحب بر او حرام می‌شود، از آ‌ن‌ها است«استظلال» ؛ یعنی مُحرِم حق ندارد زیر سایه قرار گیرد و حتی اگر مجبور به این کار شد، باید کفاره دهد. فقهای معاصر  در این مسأله که آیا «استظلال» بر «زیر سایه‌بان رفتن در شب»  صدق می‌کند یا نه؟ بحث‌هایی دارند که به آن خواهیم پرداخت. فقهای گذشته به طور تفصیل به م...

قرآن نخستین و مهم ترین منبع استنباط فرامین شرع می باشد. در این تحقیق آنچه آیات احکام حج نسبت به آن نص بوده و یا مُشعر به آن است از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت بررسی شده است. طبق نظر فقهای امامیه و اهل سنت با استناد به آی? 97 سوره آل عمران، انجام حج در صورت حصول شرائط واجب است، اما در اینکه منظور از «سبیل و استطاعت» چیست بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. فقهای امامیه و حنبلیه متفق القولند به دلیل ...

چکیده: شارع مقدس برای نگاه به عنوان فعلی از افعال انسان احکام تکلیفی مختلفی وضع کرده است .لذا با توجه به شرایطی که در جامعه امروزی مشاهده می شود انسانها برخورد و تعاملات مختلف با یکدیگر دارند و باید حدود نگاه های حلال و حرام مشخص شود تا در شرایط متفاوت انسانها نحوه برخورد با نامحرمان را بدانند .از این رو در این تحقیق محدوده های اقسام نگاه شرح داده شده است و اینکه نگاه با قصد و نیت اثرات نامطلو...

حجّ، در دوران جاهلیّت، به شکل میراث تحریف شده ای از آیین حنیف حضرت ابراهیم(ع)، در بین اعراب جاهلی سابقه ی طولانی داشته و جدای از بعد عبادی آن، کارکردهایی در زمینه ی امنیت اجتماعی و رونق اقتصادی نیز برای قوم عرب در بر داشته است. از اینرو اعراب جاهلی، مراسم حج را در ماهها و روزهای معیّنی از سال با اعمال و مناسک خاصّی، بجامی آوردند. با درخشش خورشید اسلام از شهر مکه- خاستگاه حج ابراهیمی- ضمن امضای اصل ...

چکیده حج، از میان فرایض دین،  دارای جایگاهی ویژه و فلسفه و احکام خاصی است وعملی است که عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسائل مختلف آن بسیار سخن گفته‌اند. در این پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسک، احکام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان  و  دیدگاه تربیتی حج  از نظر عالم و عارف نامی ملامهدی نراقی می‌پردازد.  نراقی حج را با عظمت‌ترین ارکان دین و مهم‌ترین عامل...

چکیده در دین اسلام، مسجد از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با مراجعه به متون تاریخی درمی یابیم که در زمان رسول گرامی اسلام?، مسجد مرکز تمامی فعالیت های عبادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... بوده است. امروزه با وجود این که مساجد فراوانی در کشور ما ساخته شده اما متأسفانه اکثر آن ها فقط جهت اقامه ی نماز استفاده می شود و کارکردهای دیگر آن مغفول مانده است. این پژوهش با مراجعه به آیات و روایات، کارکرده...