مسئله ارادۀ آزاد همان گونه که تحت تأثیرات علم است، از دین نیز متأثر است. دو نظـریۀ دینـی «پیـش آگاهی خـطاناپذیر الهـی» و «مشیـت الهی» در معـرض خطر تقدیرانگاری هستند. اگر خداوند هر چیزی که در آینده رخ خواهد داد، از جمله اعمال انسان، را می داند و همه چیز تحت کنترل ارادۀ الهی است، پس چگونه ما به عنوان موجودات انسانی قادر خواهیم بود غیر از اعمال کنونی خود عمل کنیم؟ آزادی مستلزم این است که بتوانیم ب...

بحث پیرامون نگاه فلسفی-کلامی حافظ به مقولاتی چون تقدیر ازلی، جبر، اختیار و ارادۀ انسان، پردامنه و مناقشهبرانگیز است. منظور از جبر و تقدیر، تحقّق تخلّفناپذیر و از پیش تعیین شدۀ حوادث، افعال و آیندۀ انسانها بر اثر قوانین ضروری و گریزناپذیر علّت و معلول حاکم بر عالَم، یا مطابق ارادۀ پیشین و تغییرناپذیر خداوند است. از طرف دیگر، به نظر میرسد که دستکم بخشی از عواملِ تعیینکنندۀ افکار، احوال، و اعمال انسان،...

زمینه: در سالیان اخیر با توسعه مفاهیم حکمرانی نیک و تعریف انواع شاخص ها و زیرشاخص­ها، توجه جهانی به سمت ایجاد و نگهداشت حکمرانی نیک معطوف شده است. با این وجود در اجرای چنین مفاهیمی مسلماً زیرساخت­ها و آمادگی­هایی لازم است که تحصیل آنها زمانبر بوده و می بایست بصورت منظم و مستمر انجام پذیرد. یکی از مهمترین زیرساخت­ها را می­توان توسعه فناوری اطلاعات دانست. سوالی که مطرح می گردد ان است که آیا همواره...

مسئله پذیرش عمل خیر از غیرمسلمانان و نجات و رستگاری آنان هرچند در گذشته فقط بین متکلمان دینی مورد بحث و گفتگو واقع می شد، ولی در روزگار ما به دلیل رشد فناوری اطلاعات و ارتباط آسان تر پیروان ادیان، به میان محافل عامه پاگذاشته و به صورت اشکالی در مسئله عدل الهی درآمده است. این پرسش مطرح می شود که آیا کارهای نیکی که غیر مسلمانان یا غیر موحدان انجام می دهند اجر و پاداش اخروی دارد یا تنها راه نجات و...

زمینه: در سالیان اخیر با توسعه مفاهیم حکمرانی نیک و تعریف انواع شاخص­ها و زیرشاخص­ها، توجه جهانی به سمت ایجاد و نگهداشت حکمرانی نیک معطوف شده است. با این وجود در اجرای چنین مفاهیمی مسلماً زیرساخت‌ها و آمادگی‌هایی لازم است که تحصیل آنها زمانبر بوده و می‌بایست بصورت منظم و مستمر انجام پذیرد. یکی از مهمترین زیرساخت‌ها را می توان توسعه فناوری اطلاعات دانست. هدف: سوالی که مطرح می­گردد ان است که آیا ...

یکی از اصیل¬ترین رفتارهای اجتماعی تشکیل خانواده می¬باشد که باعث بالا رفتن کیفیت زندگی و بقای نسل می-شود با توجه به این نکته انتخاب همسر تاثیر فوق العاد¬ه¬ای در پایداری خانواده¬ دارد. معیارهای همسرگزینی در بین کشورها و حتی درون یک کشور متفاوت است. چنین نوساناتی می¬تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. پژوهش حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر همسرگزینی در قوم بلوچ در دو شهر سراوان و نیکشهر از استان سیستان...

علی رغم قدمت بسیار طولانی بحث و گفتگو در زمینه‌ی جامعه ایده‌آل، بسیاری از اندیشمندانی که قدم در این عرصه نهاده‌اند، در نهایت در یکی از دام‌های رویا پردازی یا تقلیل گرایی گرفتار آمده‌اند. با در نظر داشتن این نکته، تحقیق حاضر تلاش دارد تا ضمن اجتناب از اسارت در این دو دام، به مدد تئوری‌های تحلیلی در جامعه شناسی، مدلی را برای جامعه ایده‌آل طراحی کرده و سپس با استفاده از داده‌های تجربی، دوری و نزدی...

پرسش ”سعادت چیست؟“ از جمله مهم ترین پرسش هایی است که اندیشه فیلسوفان یونان باستان را به خود مشغول داشته بود. در آن دسته از محاورات اولیه افلاطون که به احتمال زیاد نمایانگر اندیشه سقراط هستند، سقراط به بررسی مسائل اخلاقی و می کوشد تا حد ممکن، تبیینی از چیستی فضیلت (یا فضایل)، زندگی سعادتمندانه و نسبت میان فضیلت (یا فضایل) و تحقق سعادت به دست دهد. در این مقاله، با قبول اصل سعادت باوری سعی شده است...

یکی از چالشهای جدید اختیار که بر پایۀ برخی یافته‌های علوم تجربی مطرح شده، آزمایشی است که بنجامین لیبت دربارۀ فرآیندهای مغزی که به قصد و ارادۀ انسان منجر می‌شوند، انجام داده است. او در این آزمایش به این نتیجه رسید که این چنین نیست که انسان ابتدا اراده کند و بعد مغز به کار بیفتد و فرمان اراده را اجرا کند و در نتیجۀ آن اندام‌ها حرکت کنند، بلکه این مغز انسان است که 400 میلی ثانیه قبل از عمل، به صور...

در این مقاله عدالت از دیدگاه اسلام و مکتب سودگرایی بررسی و سپس مقایسه می شود. ابتدا به تعریف و ضرورت عدالت و انواع آن در اسلام اشاره شده است: عدالت قرار دادن هرچیزی در جای مناسب خود است. خداوند به دلیل آنکه کامل مطلق است، همۀ اوامرو نواهی او عادلانه محسوب می شود. همچنین لازمۀ عدالت، آگاهی و شناخت همۀ نیازهای انسان و پاسخ های مناسب آن است که تنها خداوند چنین علمی را دارد، خاستگاه عدالت و حاکم بر...