چکیده در سال های اخیر زیست­شناسان و فیلسوفان به طورِ فزاینده­ای ­، جذب دیدگاه تکاملیِ معرفت شده­اند. در این دیدگاه، توانایی های شناختی انسان به عنوان محصولات تکامل زیستی در نظر گرفته می شوند و برعکس، خود تکامل به عنوان فرآیند شناختی توصیف می شود. در این مقاله ضمن معرفی معرفت شناسی تکاملی به برخی از مدل­های تکاملیِ رشد معرفت خواهیم پرداخت.

این پژوهش بر آن بود تا چگونگی رفتار اطلاع جویی را در جامعه مورد پژوهش (158 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه تهران) بررسی کند و رابطه آن را با باورهای معرفت شناختی دانشجویان یاد شده بیازماید. روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی است. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده گردید که یکی ساخته محقق و دیگری پرسشنامه باورهای معرفت­شناختی شومر است. نتایج حاکی از آن است بین سازماندهی دانش و قضا...

به کارگیری روش پژوهش اسنادی یکی از ویژگی های عمده روش شناختی در پژوهش های علوم انسانی، به ویژه مطالعات جامعه شناختی با بُرد کلان، به شمار می رود. استفاده نظام یافته و هدف مند از روش اسنادی، مستلزم آگاهی از زمینه معرفت شناختی و جنبه های تکنیکی آن است. منابع و اسناد مطالعاتی به مثابه ابزاری برای پی بردن به معانی، مقاصد و انگیزه های کنش های عاملان اجتماعی و اطلاع از پدیده های اجتماعی تلقی می شوند. ...

بنیان گرایی یکی از نظریه های معرفت شناختی درباره ماهیت توجیه و معرفت است که معرفت را دارای ساختاری دولایه می داند: لایه ای از معرفت و توجیه، غیراستنتاجی یا بنیادین است و لایه ای دیگر، استنتاجی و غیربنیادین است که در نهایت از معرفت یا توجیه بنیادین استنتاج می شوند. این نظریه از کهن ترین نظریه های معرفت شناختی است که حامیان برجسته ای همچون ارسطو، دکارت، راسل، لوئیس، و چیزم از میان فیلسوفان کلاسیک...

ویلیام وین رایت بر این باور است که تجربه عرفانی همان ساختار تجربه حسی را دارد و بر این اساس در صدد است از طریق شباهت تجربه عرفانی با تجربه حسی و تکیه بر اصل زودباوری، اعتبار شناختی این تجربه را به اثبات برساند. این نوع استدلال آوری با تقریرهای دیگری در کار فیلسوفانی هم چون سویین برن و آلستون نیز دیده می شود. اما به نظر می رسد با استناد به شباهت این دو تجربه نمی توان له شناختی بودن تجربه عرفانی ...

شاخه ای از جامعه شناسی را که به مطالعه روابط بین تفکر و جامعه می پردازد‘ می توان جامعه شناسی معرفت نامید. صرف نظر از تحلیل جامعه شناختی و علمی و اثبات شده معرفت‘ همانگونه که از خود واژه معرفت هم می شود فهمید‘ مدعیان جامعه شناسی معرفت عملاً با گستره کاملی از محصولات تفکر‘ از فلسفه گرفته تا ایدئولوژی‘ از دکترین سیاسی گرفته تا علم کلام سر و کار داشته اند. جامعه شناسی معرفت‘ در کلیه این میدان ها درص...

چکیده کار جامعه شناسی حقوق مطالعه ی جامعه شناختی و علمی هستی اجتماعی حقوق (نظم/ نظام) است. جامعه شناسی معرفت به مطالعه ی مسئله تعین اجتماعی معرفت می پردازد تا نشان دهد که کدام بخش از معرفت های بشری (صورت، محتوا یا هر دو بخش)، چگونه با تأثیر از عوامل اجتماعی مادی و بیرونی ایجاد شده، تحول می یابد. در این مقاله، با استفاده از مفاهیم و دیدگاه های جامعه شناختی به مطالعه و طبقه بندی معرفت های حقوقی...

پژوهش حاضر به منظور مقایسه باور های معرفت شناختی و راهبردهای یادگیری در دانش آموزان تیزهوش و عادی انجام گرفت بدین منظور 120 دانش آموز دختر مقطع متوسطه 60 تیزهوش و 60 عادی با روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های باور معرفت شناختی شومر و راهبردهای یادگیری باصری پاسخ دادند. یافته های پژوهش نشان داد دانش آموزان عادی از راهبرد یادگیری مرور ذهنی بسط دهی بیشتر استفاده می کنند در حالی...

محققین معتقدند که باورهای معلّمان، درک و تئوریهای عملی آنها از کلاس را شکل می دهد و در نهایت عملکردشان را در کلاس تحت تأثیر می گذارد. از مباحث مهم در باورهای معلّمان، باورهای معرفت شناختی و کارآیی معلّم است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی باورهای معرفت شناختی و کارآیی معلّمان است و بدین منظور پرسشنامه ی کارآیی استادان زبان انگلیسی براساس پیشینه ی تحقیق و مصاحبه ی نیمه سازمان یافته تدوین شده است. علاوه...

نوشتار حاضر با گذری بر تاریخچه ورود سکولاریسم به جهان اسلام وبررسی تلاش برخی از اندیشمندان معاصر اسلامی برای سازگار ساختن آن با اسلام، به توضیح چگونگی شکل گیری نظریه سکولاریسم اسلامی می پردازد. به گمان نگارنده، چرخش معرفت شناختی در نظریه هرمنوتیک فلسفی گادامر، آموزه های موردنیاز برای تمهید مبانی معرفت شناختی جدید برای عبور از مبانی معرفت شناختی پیشین سنت فکری اسلامی را فراهم ساخته است. برخی از ...