رساله ی حاضر با موضوع «وضعیت اسماعیلی هندوستان در صدسال اخیر» با یک مقدمه و کلیات، در چهار فصل تدوین شده است. در فصل اول، بحث تاریخچه ی اسماعیلیه و انشعابات اولیه از قبیل انشعاب به فاطمیون و قرامطه، انشعاب به نزاریه (خواجه ها) و مستعلویه (بهره ها)، با ذکر منابع بررسی شده است؛ و نیز اجمالاً از عقاید مهم آنان معرفی شده، از قبیل: باطنی گری، تأویل، بحث امامت و ادوار تاریخ و در ذیل ادوار تاریخ به مب...

این پایان نامه با عنوان « تاریخ اسماعیلیه در شبه قاره هند از آغاز ورود تا پایان قرن دهم» مشتمل بر یک مقدمه، چهار فصل و یک خاتمه می باشد و در پایان هر فصل یک نتیجه گیری نیز ارائه گردیده است. در فصل اول بحث پیدایش اسماعیلیه و انشعابات اولیه آنان بررسی شده و نیز به بررسی زندگی اسماعیل بن جعفر و ارتباط او با غلات، امامت اسماعیل و فرزند او، مسئله بداء و چگونگی انشعاب اسماعیلیه به دو گروه مهم فاطمیون...

مرصادالعباد اثری عرفانی است که از امهات آثار منثور زبان فارسی بشمار می رود و نظایر آن در میان کتب صوفیانه انگشت شمار است. به اعتراف خود نویسنده، او هنگام تحریر اول و دوم این اثر سی سال آوارگی در محیط آسیای صغیر و مصر و روم را پشت سر گذارده که این محیط به زعم تاریخ نگاران و پژوهش گران مولد و پای گاه اندیشه ها و اساطیر مانویان و گنوستیک ها بوده که با توجه به آن چه در مرصادالعباد می بینیم، دور از ...

این پژوهش به بررسی دیدگاه غزالی و مولوی در مورد تأویل می­پردازد؛ نخست معنای لغوی و اصطلاحی تأویل و موارد آن در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته، سپس قوانین تأویل، شرایط مؤول و مسأله تأویل مجاز و غیرمجاز و تفسیر به رأی به بحث گذاشته شده و نشان داده شده­است که غزالی ِبه رغم رساله­هایی که در رد باطنیه و اسماعیلیه نوشته، در فهم متون متأثر از رویکرد تأویل گرایانه آن ها است. بخش سوم مقاله به دیدگاه تأو...

اسماعیلیه یکی از مهم‌ترین فرق اسلامی است که بسیار متفاوت از سایر مکاتب اسلام، از منظر فلسفی ـ تاریخی به مقوله عقل و وحی می‌نگرد. از آنجا که بینش رستگارشناسی اسماعیلیه، نه صرفاً بینشی دینی، بلکه تفکری تاریخی است که در مسیر و منازل تاریخ امکان پذیر است، از این رو می‌توان برخلاف سایر مکاتب اسلامی، از رابطه عقل و وحی نه تنها در فلسفه، بلکه در بینش تاریخی اسماعیلیه نیز سخن به میان آورد. در نگرش متفکر...

بحران‌های سیاسی و فرهنگی پیش‌آمده در قاهره هم‌زمان با دورة پرتحول خلافت‌ الحاکم بامرالله فاطمی (د 386 - 411 ق) زمینه‌های فراخوان پایور ایرانی حمیدالدین کرمانی (411 ق) حجت جزیرة عراق و ایران1 را به مصر فراهم آورد. حضور فعال او که نمایندة مکتب ایرانی در دربار فاطمیان بود، موجب‌ شد تا از لطمات فکری ناشی از بروز جریان‌های غالی‌گرایانه و افراطی چون دروزیان و یا تبلیغات مستمر عباسیان برضد ایشان به‌شد...

طرح دیدگاه های قرآنی و دانشهای قرآنی اسماعیلیه با استفاده از متون اصلی این فرقه و بررسی آرای ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنی با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهای قرآنی باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام گذاری قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلی، ماهیّت وحی را تبیین می کنند و...

بهره ها گروهی از شیعیان اسماعیلیه طیبیه هستند. این گروه، که در ابتدا از پیروان آیین هندو بودند، در سال 480 ق/ 1087م و در زمان مستنصر، خلیفه فاطمی، توسط داعیان مصری و یمنی به دین اسلام و با گرایشی شیعی اسماعیلی می گروند. واژه بهره ها، که در زبان گجراتی به معنای داد و ستد و تجارت کردن است، اشاره به حرفه و شغل آنها دارد و در هند قدیم اشتهار هر گروهی به کار و شغلشان رایج بود. بهره ها پس از اسماعیل...

حکیم ناصرخسرو قبادیانی از حکما و شعرای بزرگ قرن پنجم ایران است که تحول روحی عجیبی درسن 45 سالگی در وی ایجاد شد به گونه ای که تمام دنیا و مظاهرش را رها کرده، به سفری طولانی پرداخت و در این سفر پرماجرا ضمن ملاقات با فاطمیون مصر به عقاید اسماعیلیان (= فاطمیه) گرایش پیدا کرد و ضمن پیشرفت فراوان در این مذهب به عنوان حجت خراسان برگزیده شد و به تبلیغ عقاید خود پرداخت. اسماعیلیه که در اصل، پس از امام ش...

سرزمین هندوستان حتی در دوران معاصر نیز برای دین پژوهان مرکزی بکر و دست نخورده می باشد. دین اسلام نیز مانند سایر ادیان الهی به این سرزمین راه یافت و در پی ورود آن مذاهب و فرق آن نیز به هند راه پیدا نمودند مذهب اسماعیلیه نیز از جمله مذاهبی بود که به خاطر ساختار ویژه اش توانست خیلی زود در این سرزمین برای خود جا باز کند و از آن روزگار تا کنون نیز به عنوان مرکز اصلی اسماعیلیه در دنیا به شمار می آید...