چکیده بحث محوری و مرکزی مقاله تبیین هویت فلسفة سیاسی متعالی بر مبنای حکمت متعالیه است که در گام نخست، با تنقیح وجود پارادایمی به نام پارادایم صدرایی، مدعی الگوی بنیادینی شده ایم که می توان با ابتنا بر مبانی هستی شناسانه، معرفت شناسانه، انسان شناسانه و گرایشات ارزشی و اخلاقی منظومه ای از مسائل و موضوعات مطرح در فلسفة سیاسی را از اصول و مبانی مزبور استنباط و اجتهاد کرد. در بخش پایانی نوشتار نیز ...

پارادایم، هسته ی اصلی و زیرساخت نظریه های علمی است. هر اندازه که یک نظریه از پارادایم متقن و جامع تری برخوردار باشد، می تواند در عمل به موفقیت های بیشتری دست یابد. این مطلب در تمامی علوم قابل بررسی و تأیید است و در علوم انسانی و به خصوص در علوم رفتاری و روان شناسی، از وضوح بیشتری برخوردار است. برای تبیین چگونگی ارتباط مفاهیم پایه و مفروضات متافیزیکی با تغییر و تحولات انجام شده در نظریه های روان...

محدودیتهای مطالعاتی در حوزه روابط بین الملل، برخی از اندیشمندان این قلمرو را به سوال پیرامون ماهیت علمی نظریه­پردازی در این حوزه واداشته و این پرسش را فرارو نهاده است که معیار نظریه علمی روابط بین الملل چیست؟ و علمی بودن آن به چه معنا ممکن است؟ ایده اصلی این نوشتار بر این است که میزان در علمی بودن نظریه پردازی روابط بین الملل، توفیق نظریه ها در طراحی و ابداع نظام واره های انگاره ای و ترسیم مکان...

در علوم اجتماعی بحث از روش، همواره حائز اهمیت بوده؛ زیرا نظریه پردازی و تولید دانش بدون آن، ممکن نیست. (تاریخچه) اما مواضع هستی شناسانه و معرفت شناسانه گوناگون موجب جهت گیری های روشی متمایزی شده اند؛ لذا نظریه بومی (اسلامی) روابط بین المللی، روش شناسی ویژه ای را می طلبد که علاوه بر علمیت، بتواند در صورت بندی آن، مؤثر باشد؛ (مسئله) ضرورتی که حداکثر با توصیف، تبیین و برشمردن محدودیت روش های مختلف...

پارادایم، هسته ی اصلی و زیرساخت نظریه های علمی است. هر اندازه که یک نظریه از پارادایم متقن و جامع تری برخوردار باشد، می تواند در عمل به موفقیت های بیشتری دست یابد. این مطلب در تمامی علوم قابل بررسی و تأیید است و در علوم انسانی و به خصوص در علوم رفتاری و روان شناسی، از وضوح بیشتری برخوردار است. برای تبیین چگونگی ارتباط مفاهیم پایه و مفروضات متافیزیکی با تغییر و تحولات انجام شده در نظریه های روان...

بدون شک نظریۀ وحدت شخصی حقیقت وجود را می توان از تأثیرگذارترین نظریه ها در عرصۀ عرفان نظری و ادبیات عرفانی و فلسفۀ صدرالمتألهین شیرازی برشمارد. این دیدگاه با تکیه بر شهود عرفانی، چشم انداز جهان هستی را این گونه ترسیم می نماید که تنها در جهان هستی یک واقعیت است که خود را در تعینات و صورت های گوناگون نمایان ساخته است. پذیرش و هضم چنین نگرشی از سوی عقل آدمی که از طریق تجزیه و مرزبندی میان واقعیت ه...

یکی از مهم ترین انتقادات جماعت گرایان به فلسفه لیبرالی در سویه هستی شناسانه بر مفهوم «فرد» است. چون در فلسفه لیبرالی به صورت عام و نظریه عدالت جان رالز به صورت خاص بر تصویر فردگرایانه یا فردیت یافته از فرد تاکید می شود. اما، به نظر جماعت گرایان مفهوم «خود» جزیی از جماعت است. بدین معنا که خود بیش از پیش ماهیت اجتماعی دارد؛ ماهیتی که در بستار تاریخی و اجتماعی شکل گرفته است. به همین دلیل، آنان اهد...

بر خلاف نگاه معمول که اخوان را شاعری بی اعتنا به مباحث فلسفی- معرفتی معرفی می کند و شعر او را صرفا در ستایش ایران و اسطوره های ملی خلاصه می کند، تأمل در اشعار او نشان می دهد که وی از زمره شاعران اندیشه گری است که مقولات دینی و تأملات هستی شناسانه از اصلی ترین دل مشغولی های او در طول حیات بوده، اما بسامد بالا و گستردگی مضامین میهن پرستانه، جنبه های ایدئولوژیک و معرفتی شعر او را تحت الشعاع قرار د...

نهج البلاغه پس از قرآن کریم و سیره سیاسی پیامبر اکرم (ص)، بنیادگذار فلسفه سیاسی اسلام است که راهبردهای روشنگرانه ای در زمینه سیاست و حکومت ارائه نموده است. حضرت علی (ع) در بسیاری از خطبه ها، نامه ها و حکمت های این کتاب، علاوه بر روشن ساختن نوع معرفت شناسی، هستی شناسی و رویکرد فلسفی خود به جهان، به موضوع نحوه سیاست و مدیریت جامعه و سرزمین از ابعاد مختلف می پردازد.از آنجا که هر نظام سیاسی در جهان...

تبیین هستی شناسانه مرتبه حق از مسائل بنیادین مکاتب فکری دینی ازجمله عرفا و فلاسفه است. با پیدایش عرفان نظری عرفا در مقام تحویل شهود به معرفت حصولی برآمده و با پذیرش و تبیین اعتبارات وجود، ذات حق را، مرتبه لابشرط مقسمی معرفی کرده‌اند. حکما حق‌تعالی را وجود بشرط لا می‌دانند، و این مسئله از نقاط مورد اختلاف حکما و عرفا به شمار می‌آید. در این میان ملاصدرا و عده‌ای به‌تبع او سعی کرده‌اند با تفسیر وج...