بیشک جنبههای نمادین معماری و تزیینات بناهای تاریخی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مطالعه و بررسی این بناها برای صاحبان اندیشه در تاریخ معماری این مرز و بوم ضرورتی انکارناپذیر است. چرا که این بناها در هر دورهای بیانگر رمز و رازهایی هستند که دستیابی به آنها ما را به شناخت اندیشهی معماران آن رهنمون میشود. این رمز و رازها در قالب نمادهایی به شکلهای مختلف هندسی، گیاهی، اسلیمی، کتیبه و... خودنمایی میک...

چکیده اصفهان به دلیل قرارگرفتن در مرکز ایران، در جوار رودخانه ی زاینده رود و برخورداری از آب و هوای معتدل و هم چنین واقع بودن بر سر راه تجارتی، در دوره های مختلف مورد توجه حاکمان و سلاطین بوده است. از جمله در عصر شاه عباس اول، به این شهر توجه ویژه ای شد. شاه عباس اصفهان را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و در آن به عمران و آبادانی پرداخت. مسأله ی پژوهش حاضر این است که اوضاع اقتصادی، سیاسی و فرهنگ...

در این پژوهش تلاش شد تا با بررسی نقوش، مضامین و محل قرارگیری کتیبه های باقی مانده از دوره ی ایلخانی به تاثیر لایه های آشکار و پنهان سیاست و مذهب در این دوره پرداخته شود. به این منظور سه نمونه ی موردی شامل تخت سلیمان، محراب اولجایتو و مقبره ی پیربکران مربوط به دو دوره ی تاریخی( قبل و بعد از اسلام آوردن ایلخانان)، مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است نش...

معماری کرمان در سه دهه ی آخر قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، یعنی با آغاز دوره حاکمیت اسماعیل خان وکیل الملک دستخوش تغییر می شود. بنیاد عمارت های نو و مرمت عمارت های کهنه از جمله آستانه شاه نعمت الله ولی در همین دوره رخ می دهد. مهم ترین عمارت های این دوره را باغ ها تشکیل می دهند. بنابراین رویکرد تزیینی جدید متناسب با تزیینات ویژه این گونه عمارت ها است. به همان نسبت که معماری این دوران در خانه س...

چکیده گنبد مصلی عتیق یزد از جمله بناهای شهر یزد است که دارای تزیینات ارزشمند نقاشی می باشد. این بنا از نظر شیوه ی معماری شباهت زیادی با اکثر بناهای تیموری در آسیای مرکزی و نیز برخی بناهای قرن نهم در خراسان دارد. بررسی و مقایسه ی ویژگی های خاص معماری و تزیینات این بنا با دیگر بناهای تیموری باعث قرار گرفتن بنای گنبد مصلی عتیق در بین آثار این دوره در یزد شده است. این بنای منسوب به عصر تیموری اگرچ...

دانه­های گرده از 34 جمعیت متعلق به 16 گونه از زبان در قفاهای ایران توسط میکروسکوپ نوری و  میکروسکوپ الکترونی نگاره تحت بررسی قرار گرفت. چهار ویژگی طول محور قطبی (p)، طول محور استوایی(e)، نسبت طول محور قطبی به محور استوایی(p/e) اندازه­گیری شدند. دانه­های گرده پخت یا تقریبا پخت بوده کوتاه­ترین محور قطبی متعلق به c. tehranica (boiss.) rech.f. بوده و بلند ترین آن به c. trigonelloides (boiss.) munz ...

چکیده بشر اولیه دیواره­های غارها را با توجه به حس زیبایی­شناسی خود؛ برای برآوردن نیاز شکار و تأمین غذا نقاشی­کرد. به­تدریج رنگ­آمیزی و تزیینات، جزیی از فضای داخلی خانه شد و البته به محل سکونت پادشاهان نیز وارد شد. تزیینات داخلی کاخ­ها با توجه به فرهنگ، هنر و آداب و رسوم هر تمدن متفاوت است. با روابط سیاسی بین کشورها تغییرات بیشتری در فضای داخلی کاخ­ها دیده می­شود. مولفه­های بسیاری مانند ترکیب­بن...

استفاده از تکنیک حجاری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دوره اسلامی است که نمونه‌های پرشماری از آن‌ها در مساجد شهر اصفهان مشاهده می‌شودکه بررسی، مطالعه و مقایسه هر یک ازآن‌ها می‌تواند بازشناسی هویت فرهنگیشان را در پی داشته باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی، طبقه‌بندی و تحلیل تزیینات حجاری بر اساس نوع نقوش در بنای مسجد عتیق اصفهان است و در پی پاسخگویی به سوالات زیر است: 1- تزیینا...

شاهنامه بایسنغری، یکی از ارزنده‌ترین نسخ مصور دوره تیموری، در سال 833ق با پشتیبانی شاهزاده تیموری، بایسنغر میرزا ساخته شده است و 22 نگاره دارد. در شش نگاره، بناهایی با کارکرد کاخ و قلعه ترسیم و سطوح گسترده‌ای از آن‌ها با کاشیکاری لاجوردی رنگ تزیین شده‌ است و سیمای بناهای معظم و مجلل تیموری را به خاطر می‌آورند. اهداف اصلی پژوهش حاضر، تطبیق تزیینات ابنیه مصور در نگاره‌های شاهنامه بایسنغری با بناه...

از قرن هشتم هجری، آثار گچ بری نفیسی برجای مانده است که تعدادی از آ نها دارای رقم هنرمند سازنده و تاریخ ساخت نیز هستند. این گچ بری ها در محراب های نفیس، لوح ها و کتیبه های گچی مساجد، آرامگاه ها و ... بیشترین کاربرد را دارند. ازجمله این نمونه های شاخص می توان به دو محراب و یک محراب نمای گچ بری در مجموعه آرامگاهی شیخ احمد جامی در تربت جام اشاره نمود. لذا هدف این پژوهش ارائه مستندات تصویری (به اختص...