از روایت‌های تفسیری اهل بیت  از جمله روایت‌های تفسیری امام رضا(ع) چنین برمی‌آید که آن بزرگواران درصدد تعلیم مبانی و روش صحیح تفسیر قرآن‌کریم به پیروان خود بودند، تا در زمان غیبت نیز بتوانند با بهره‌گیری از این مبانی و روش صحیح تفسیری از قرآن‌کریم بهره‌ برده، راه هدایت را از آن در هر زمان و شرایطی بیابند. از واکاوی روایت‌های تفسیری مأثور از امام رضا(ع) چنین برمی‌آید که ...

یکی از تفاسیر مهم غرب اسلامی، تنبیه­الأفهام الی تدبّرالکتاب­الحکیم و تعرّف­الآیات و النبأالعظیم نوشتۀ ابن­برّجان، عارف و مفسر اندلسی در سدۀ ششم هجری است. هدف این مقاله، روش‌شناسی تفسیری ابن­برّجان در این تفسیر است. این پژوهش به روش اسنادی، توصیفی ـ تحلیلی و با توجه به مباحث روش‌شناسیِ تفسیر قرآن انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد تفسیر قرآن از دیدگاه ابن­برّجان، کشف معانی ظاهری و باطنی آیات...

شیخ صدوق از فقها و محدثان طراز اول امامیه در قرن چهارم هجری قمری است. نظر به صبغهٔ روایی اغلب آثارش، بیشتر در زمره محدثان به شمار آمده و وجههٔ تفسیری او کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کتاب تفسیر قرآن صدوق به ما نرسیده لکن در میان آثار به‌جامانده از وی می‏توان به برخی از دیدگاه‏‏های تفسیری‌اش دست یافت. این نوشتار در صدد است تا مبانی و روش تفسیری وی را از میان آثار مذکور استخراج کند. قدسی بودن و وح...

جستار حاضر، دربارۀ یکی از مباحث تفسیری و علوم قرآنی و قرینه های درون متنی به نام «سیاق»  است، پیشینۀ کاربرد سیاق در تفاسیر، به ابتدای قرن دوم (ه. ق) برمی گردد. این مقاله در پی بررسی نقش سیاق درکشف مدلول های آیات، چیستی و جایگاه آن، گونه ها، چرایی و گستره شناسی سیاق، براساس دیدگاه های علامه جوادی آملی است و نمودهایی را از کاربرد آن درتفاسیر، به ویژه تفسیر تسنیم نشان می دهد. فزونی کاربرد سیاق در ...

در این تحقیق برآنیم تا تفسیری تطبیقی از سوره فاطر با توجه به روایات موجود فریقین در ذیل آیات ارائه دهیم و هدف از آن، روشن نمودن نقاط اختلاف و اشتراک بین دو گروه می باشد تا معین گردد کدامین مذهب به مباحث معارف تفسیری، بیشتر پرداخته است . برای این کار، علاوه بر منابع مهم فریقین در تفسیر، چه تفاسیر اجتهادی و چه تفاسیر روایی، بیشترین بهره را از تفسیر نورالثقلین در روایات شیعه و تفسیر الدرالمنثور د...

موضوع این پژوهش، تفسیر تطبیقی روایی سوره مزمل بر اساس روایات تفاسیر نور الثقلین و الدر المنثور می باشد و روش آن کتابخانه ای است. در ابتدا کلیات و سپس به بیان مفاد ظاهری آیات با محوریت تفسیر المیزان پرداخته، تفسیر روایی آنها از تفاسیر نور الثقلین و الدر المنثور استخراج و افتراقات آنها بیان شده است. بر اساس بررسی بعمل آمده، بیش از 50 در صد گونه های روایات این دو تفسیر، به بیان مصداق و مفهوم آیا...

1. از بین 441 روایت و قول تفسیری که در این پایان نامه برای سوره مبارکه حجر مورد بررسی قرار گرفته نورالثقلین 125 روایت و پنج قول تفسیری دارد و الدرالمنثور 88 روایت و 223 قول تفسیری دارد . در تفسیر نورالثقلین 21 روایت صحیح و در تفسیر الدر المنثور 22 روایت صحیح یافت شد که با این آمار در نورالثقلین حدود 16 درصد مجموع روایات و اقوال و در الدرالمنثور 7 درصد مجموع روایات و اقوال صحیح می باشد . و باید ...

این تحقیق با هدف گسترش کارکرد قواعد علم اصول استنباط به حوزه های عرفان و اخلاق اسلامی، به تجزیه و تحلیل روش استنباطی کتاب سر الاسراء، نوشته آیة الله علی سعادت پرور; پرداخته است. روش این تحقیق، تحلیلِ مستندشناختی کتاب «سر الاسراء» است. ارائه الگویی عملی از تفقّه روش مند در استنباط آموزه های عرفانی و اخلاقی از منابع مأثور، بر اساس قواعد دانش اصول، اولین دستاورد این تحقیق است. کشف شیوه ها ی خاص مؤلف...

بهره‌گیری از روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام در تفسیر قرآن کریم را می‌توان گامی به‌سوی کشف معارف قرآنی و وصول به مراد جدی خداوند متعال قلمداد نمود. با توجه به جایگاه والای حدیث در علم تفسیر چنان می‌نماید که در تفاسیر مأثور از این منبع به‌طور شایسته بهره گرفته نشده است. این مقاله درصدد است پس از بیان ظرفیت‌های مغفول در احادیث به چگونگی بهره‌برداری حداکثری از این ظرفیت‌ها بپردازد. در این راستا تعمیم ...

شیخ صدوق از فقها و محدثان طراز اول امامیه در قرن چهارم هجری قمری است. نظر به صبغهٔ روایی اغلب آثارش، بیشتر در زمره محدثان به شمار آمده و وجههٔ تفسیری او کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کتاب تفسیر قرآن صدوق به ما نرسیده لکن در میان آثار به جامانده از وی می‏توان به برخی از دیدگاه‏‏های تفسیری اش دست یافت. این نوشتار در صدد است تا مبانی و روش تفسیری وی را از میان آثار مذکور استخراج کند. قدسی بودن و وح...