درهم تنیدگـی متون، حاصـلِ رویکرد زبان­شناختی به ادبیات و نقد متن محور است. قیصر امین­پور شاعر متعهد و نام آشنای ایران به اشکـال گوناگون، تحت تأثیرِ قرآن کریم قرار گرفته است. این تأثیرپذیری گاه از مضـمون و محـتوا، و گاه در الفاظ و فنونِ بیانی قرآن، صورت پذیرفته است. در شعر امین­پور انواعِ گوناگونِ اقتباس از جمله: تلمیح، تحلیل، اثرپذیری واژگانی، اثرپذیری گزاره­ای و... ملاحظه می­شود. علاوه برگونه­های م...

ابوالعتاهیه شاعر برجسته و مبتکر فن زهدیات در عصر عباسی به نحو بارز و چشمگیری تحت تأثیر اعجاز بیانی قرآن کریم قرار گرفته و از فنون بلاغی و آرایه‌های قرآنی در سروده‌هایش بهرة فراوان برده است. تأثیرپذیری ابوالعتاهیه از قرآن کریم شامل همة ابعاد واژگانی، ترکیبی، بلاغی، موسیقایی و مضمونی است، امّا آنچه در شعر وی بیش از همه به چشم می‌خورد آرایه‌هایی است که فرم و مضمون آنها از قرآن کریم اقتباس شده که از...

چکیده در این مقاله، ضمن بیان مفهوم بینامتنی و انواع آن، پرسش­هایی در مورد چگونگی کاربرد بینامتنی قرآنی در شعر زهاوی مطرح شده است. خلاصه­ای از  قصیده ( انقلابی در دوزخ ) از سروده­های این شاعر می­آید و هدف اصلی آن بیان می­شود. در ادامه به انواع مختلف بینامتنی که در اشعار زهاوی بسامد بیشتری دارد، اشاره می­شود که از جمله آن می­توان از مواردی چون: بینامتنی فواصل آیات، واسلوب وترکیب ها ومفردات قرآنی ...

چکیده از شیوه های بررسی، تداخل، و تأثیر و تأثّر متونِ مختلف ادبی در همدیگر که کمتر به آن توجّه شده است، تناص یا بینامتنی متونِ مختلف است. اصطلاح بینامتنی همان خواندنِ متن، با توجّه به متونِ دیگر است. نیز مبتنی بر این اندیشه است که هیچ متنی دارای نظامی بسته و مستقلّ نیست یعنی در خلأ و به خودی خود به وجود نیامده است، و هر متنی خواسته یا ناخواسته با متون دیگر ارتباط تنگاتنگ و مستقیم دارد.کِثرت فنون و محسّن...

قرآن کریم و مسائل مربوط به آن، پیوسته از موضوعات مهمی بوده که نصب­العین پژوهشگران و محققان قرار گرفته است. تأثیر ژرف آموزه­های این کتاب مقدس از زمان نزول آن تا عصر حاضر بر همگان آشکار است. این تأثیرپذیری تنها به دوران نزول قرآن و ادبیات قدیم عرب محدود نمی­شود بلکه شاعران معاصر حتی شاعرانی از سایر زبان­ها و ادیان نیز تحت تأثیر مفاهیم و ارزش­های قرآنی قرار گرفته­اند. ملاعبدالکریم مدرس یکی از شاعر...

چکیده جواهری بزرگترین شاعرمعاصر کلاسیک عرب، قرآن کریم را نخستین منبع، سرچشمه و اساس اصلی عمارت ادبی اشعارش بر می شمارد که در شکل گیری شخصیت ادبی وی تاثیر بسزایی نهاده است. بر این اساس شاهد بینامتنی وسیع قرآنی در اشعار شاعر هستیم. قرآن کریم درشعر جواهری منحصر به مرحله ای معین از حیات شعری وی نیست، بلکه تأثیر قرآن در کل دیوان های شعری وی مشهود است. تاحدی که کمترپیش می آید که قصیده ای از قصاید طو...

ادبیات معاصر عربی، مجموعه ای از مفاهیم نو را در‏بر دارد که برخی از آنها را از غرب گرفته است. یکی از این مفاهیم، بینامتنیت است که در زبان عربی، واژۀ «تناص» معادل آن است. بینامتنیت، روی‏کردی فرهنگی- اجتماعی است که در همۀ حوزه ها به‏ویژه ادبیات، رسوخ کرده و دگرگونی‏هایی شگرف را به وجود آورده است و شاعران معاصر عرب نیز از آن بهره برده اند. در این نوشتار، بر‏آنیم که بینامتنیت را در شعر صلاح عبد‏الصّب...

یکی از رویکردهایی که در گرایش نقد جدید به آن توجه می‌شود، رویکرد بینامتنیت است. ادبیات معاصر عربی مجموعه‌ای از مفاهیم نو را از ادبیات غرب گرفته که در زبان عربی تناص نام دارد. بینامتنی دیدگاهی است که برای مطالعه عمیق‌تر متن ادبی و دست‌یابی به ناگفته‌های آن به کار می‌رود. قرآن کریم یکی از متن‌هایی است که سروده‌های بسیاری از شاعران با آن پیوندی ناگسستنی دارد؛ برای نمونه می‌توان از شعر ابراهیم طوقا...

چکیده بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی  (ع)، نمایشی زیبا و دل انگیز از رابطۀ انسان با خداوند است و ازجمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، نفی دنیاپرستی، حماسه، شجاعت، اخلاق، تهذیب نفس، و اصول و مواز...

چکیده یکی از رویکردهای جدید نقد ادبی که در نتیجه­ی تحول بنیادین در ساختار نقد قدیم در غرب رواج پیدا کرد، نظریه­ی بینامتنی است. این نظریه که در اواخر دهه­ی شصت میلادی از سوی ژولیا کریستوا مطرح گردید، حاکی از جذبه­های هر متن، با بسیاری از متون دوره­های مختلف معاصر یا پیش از خود است و یا به عبارتی دیگر، هر متنی، بینامتنی است. این نظریه اکنون با عنوان «تناص» در نقد عربی معروف شده است و با توجه به ...