در این مقاله تأثیر عقل ایرانی بر فهم حزب توده از مارکسیسم را بررسی می‌کنیم. حزب توده به عنوان مهم‌ترین نماینده‌ی اشاعه‌ی مارکسیسم در ایران، نقش تاریخی مهمی داشته است. مخی‍‍له‌ی جمعی، میراث فکری و فرهنگی مشترک در میان یک ملت به شمار می‌آید. اینکه تا چه اندازه‌ای این میراث فکری بر فرایند تغییر در معانی، مفاهیم و تعابیر مارکسیستی مؤثر بوده است، بنا بر رویکردی تاریخی- تحلیلی قابل درک است. گفتنی ا...

با بررسی ادبیات داستانی ایران، از دهة سوم سدة حاضر تا انقلاب اسلامی، متوجه نقاط اشتراکی، آشکار یا در لفافة معنا، میان آثار نویسندگان گوناگون می شویم. در آثار این نویسندگان، از چپ های تندرو با ریشه های روستایی و شهرستانی تا لیبرال های اشراف زادة تهران و دیگر شهرهای بزرگ، و از ملی گراهای دو آتشة ضد عرب تا هویت گراهای دینی، نوعی دلسوزی و در عین حال تقدس قایل شدن برای توده ها و در کنار آن تحقیر و ب...

چکیده ندارد.

محمد ساعد مراغه ای، فرزند شیخ احمد قاضی زاده، در ???? خورشیدی در یکی از روستاهای اطراف مراغه متولد شد. در کودکی به همراه پدرش به قفقاز رفت. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در مراغه و قفقاز به انجام رسانید. بعد از مراجعت به ایران وارد خدمت در وزارت امور خارجه شد. تا سال ???? در شهرهای مختلف قفقاز با سمت کارمند و نایب کنسول و کنسول مشغول خدمت بود و در آن به عنوان کنسول ایران در آنکارا مأمور شد.در شهر...

شکل­گیری احزاب سیاسی یکی از نتایج ورود نیروهای متفقین و سقوط رضاشاه بود. حزب توده فعال­ترین حزب سال­های دوره اشغال به شمار می­رفت که پیوستگی­های بسیاری به اردوگاه چپ داشت. این علقه­ها در میان اعضای اصلی کمیته ایالتی حزب توده در خراسان که بسیاری از آنان در شمار مردان فرهنگ و ادب بودند نیز وجود داشت. علاوه بر رسوب تفکرات حزبی که نقش محوری داشت، حضور موثر ارتش سرخ در مشهد و نیز عضویت بسیاری از آنا...

مقالة حاضر دربارة رابطة صادق هدایت و حزب توده ایران و تاثیر گفتمان چپ به‌واسطه این حزب بر آثار دورة دوم هدایت، یعنی آثاری که در دهة 1320 نوشت، به خصوص حاجی آقا است. در این مقاله، نشان می‌دهیم که چگونه گفتمان حزب توده در زمینه سرمایه داری بر نحوة شکل گیری شخصیت حاجی آقا در مقام تیپ سرمایه دار مؤثر بوده است. به‌عبارتی، چگونگی برساخته شدن یک شخصیت را از خلال گفتمانی مسلط نشان می‌دهیم و مشخص می‌کنی...

روحانیت ایران از انقلاب مشروطه تا به امروز ، حضور فعال و پررنگی در تحولات تاریخ معاصر ایران داشته است. پس از شهریور 1320 ش/1941م، و ایجاد فضای باز سیاسی ، عرصه ی فعالیت برای گروه های مختلف جامعه ی ایران مهیا شد . روحانیت نیز همچون دیگر احزاب و گروه ها فعالیت های خود را از سر گرفت . قدرت یافتن روز افزون حزب توده بعد از شهریور 1320ش/1941م، شاه و دربار را مجبور کرد تا در مقابله با آن ها نیروهای م...

هدف اصلی در این پژوهش این است که ضمن بررسی موضوع ولایت فقیه، علل و زمینه های طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و واکنش های جریان های فکری همچون ملی گرایان، ملی مذهبی ها و اسلام گرایان نسبت به این مقوله مورد بررسی قرار گیرد. در همین راستا، سوال اصلی این است که «علل و زمینه های طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چه بود و چه واکنش هایی را در میان گروههای مختلف برانگی...

علی عسکر (علی اصغر) جانفدا، خاورشناس ورزیده، در سال 1926م در آذربایجان ایران چشم به جهان گشود و در سال 1942م به عضویت حزب توده درآمد. بعد از صدور فرمان بازداشت سران و اعضای «حزب تودۀ ایران» ازسوی رضاشاه، گروهی نیز موفق به فرار شدند. علی عسکر جانفدا ازجملۀ افرادی است که جلای وطن می کند و اتحاد شوروی را برای اقامت انتخاب می نماید. او تا سال 1951م به عنوان پناهنده سیاسی در شهر چهارجوی جمهوری ترکمن...

سه دهه پس از کودتای 28 مرداد 1332، دولت پهلوی با جریان فکری مخالفی مواجه شد که طیفی از اقشار به ویژه نسل جوان و تحصیل کرده را به خود جذب کرده بود. این جریان که برآمده از نظام فکری مارکسیسم بود، در دو تشکل حزب توده ایران و سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران نمودار شد: حزب توده که از اوایل دهه 1320 فعالیت خود را آغاز کرده بود، جریان چپ سنتی را نمایندگی می کرد و چریک‌های فدایی خلق ترجمان چپ رادیکال ب...