روش شناسی بنیادین، مسیری است که نظریه در آن تولید می شود. بر این مبنا، معرفت اجتماعی سید قطب، ملهم از دو جریان ظاهرگرایی و کلام اشعری است. ضرورت بازگشت به عقاید نسل اول مسلمانان به شیوه ای جهادی، اندیشه وی را به جریان سلفی نیز پیوند داده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از فنون روش اسنادی و با رویکردی انتقادی در سطح توصیف و تفسیر، روش شناسی بنیادین معرفت اجتماعی سید قطب در چهار حوزه بررسی شده است...

پارادوکس های آموزش روش شناسی علم سیاست در ایران؛ برخی راهکارهای عمل گرایانه دکتر کاووس سیدامامی تاریخ دریافت: 01/12/86 تاریخ پذیرش: 19/03/87 چکیده مدرسان دروس روش شناسی در رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل در فضای خاص فرهنگی و آموزشی جامعه ایران با چند معضل روبه رو هستند و بر اساس برداشتی که خود از اولویت های انتقال دانش روش شناختی به دانشجویان دارند، معمولاً به نفع این یا آن جنبه از دوگانه...

اغلب جریانات فکری فمینیستی به ویژه فمینیست های فرامدرن بین دانش و معرفت زنانه و مردانه تفکیک کلی قائل می شوند و معتقدند بسیاری از دانش ها و معرفت شناسی های رایج با رویکردی مردانه سرشته شده و معتقدند در عدالت جنسیتی باید همه سطور دانش و معرفت بر اساس توجه به مسائل جنسی و جنسیتی بازخوانی شود. در این نوشتار مبانی معرفت شناسی این دسته از فمینیستها، با تأکید بر مباحث قرآنی (در حوزة معرفت شناسی...

چکیده سازه انگاری از رهیافت های متأخر در حوزة مطالعات علوم اجتماعی است که در تطوّری پیش رونده به نظریه ای «متمایز از تئوری های جریان اصلی در دانش روابط بین الملل» تبدیل شده است. از آن جا که این نظریه در نگاه کلان، به مثابة پارادایمی است که با فرضیات عمدتاً پست مدرنیستی1 معرِّف بینش خاصی از جهان و مناسبات آن است، در این مطالعة انتقادی، ارزش شناخت شناسیِ2 سازه انگاری و متدلوژی آن در قیاس با متاتئوری ا...

مقاله حاضر با عنوان بررسی مقایسه ای تحلیل محتوای کیفی و روش هرمنوتیک تدوین شده و در آن تلاش شده است ضمن مقایسه دو روش تحلیلی فوق با همدیگر، اشتراک ها و تفاوت های آن­ها با همدیگر در قالبی مقایسه ای مشخص و بازنمود یابد. این مقاله یک مقاله موردی- انتقادی است که با روش اسنادی انجام شده و نتایج آن نشان می دهد که این دو روش به رغم تشابه در اصل کار خود که همانا پرداختن به محتوای متن به صورت کیفی است، ...

چکیده: مطالعات روابط بین الملل از منظر معرفت شناسی تحت تسلط دو سنت معرفت شناختی است. معرفت شناسی اثباتی و معرفت شناسی فرااثباتی اینکه هدف از پژوهش، و مطالعه روابط بین الملل چیست؟ پرسشی است که در این مقاله مورد بحث قرار می گیرد. با این فرض که هدف تحت تأثیر موضع معرفت شناختی است که پژوهشگر اتخاذ می کند. در مطالعات روابط بین الملل اگر پژوهشگر در چارچوب معرفت شناسی اثباتی قرار گیرد هدف او مهار پیش...

معرفت علمی از سطوح و ابعاد مختلفی برخوردار است. روش و روش شناسی یکی از این ابعاد معرفتی است که در شکل گیری معرفت نقش اساسی دارد. از این منظر یکی از محورهای بنیادین درعلوم ، روش شناسی است. چراکه بهره گیری از این علوم، متضمن بهره گیری از روش های موجود در آنهاست. وتمامی نظریات و رویکردهای علمی، ناگزیر از یک روش بنیادین استخراج می شوند ودیگر این که روش کاربردی متناسب با خود را به همراه می آورند. رو...

میان رشتگی ، چه در مقام آموزش و چه در مقام پژوهش، در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان روشی نوین در نهاد دانش، جای خود را باز کرده است. اینکه چه اقتضائاتی میان رشتگی را به منصۀ ظهور رسانده است، و چه عواملی آن را بسط و یا تعدیل می کنند، نیازمند یک بررسی همه جانبه است. در تحلیل بررسی های موجود، اگرچه به علل مختلف ظهور و بسط و تعدیل میان رشته ای پرداخته شده است، اما از نگاهی آسیب شناسانه و با روشی پ...

هدف از این پژوهش، تحلیل نظریه آر.جی. کالینگوود درباره تاریخ برای نشان دادن ابهام هایی اساسی در آن است. ابهام هایی که به باور نگارنده، دال بر وجود تعارضی ناگزیر میان دو اصل بنیادین معرفت شناسی کالینگوود است؛ یعنی قول به تاریخیت ذهن و حیات آدمی و باور به امکان بازآفرینی دقیق گذشته از طریق عنصر پیشینی تخیل تاریخی. با وجود این، با علم به تفسیری بودن نتایج خویش، راه را برای تأملات بیشتر باز خواهیم د...

اول از منظر فراتحلیل یعنی اینکه نظریه های روابط بین الملل از لحاظ هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی چگونه ارزیابی می شوند. در واقع چرایی و چگونگی پیدایی و بازآوری اندیشه ها در حوزه روابط بین الملل در مرکز ثقل این فراتحلیل قرار می گیرد. و گونه بعدی این پرسش ها به مبانی نظری استوار است که عبارتند از: مختصات روابط بین الملل در این نظریات چیست؟ مؤلفه هایروابط بین الملل بر اساس نظریات مختلف در این...