پژوهش حاضر با استفاده از روش «تحلیل محتوا» به واکاوی کمّی و کیفیِ رابطه‌ی میان زمینه‌های اصلی و معیارهای اجتهاد طبری در بررسی و ترجیح آراء متفاوت تفسیری در «جامع البیان عن تأویل القرآن» می‌پردازد. بر اساس تتبع نگارنده، طبری در 1952 مورد، به ذکر آراء مختلف تفسیری پرداخته و نظر اجتهادیِ خود را بیان می‌کند که برجسته-ترین نتایج پژوهش درباره‌ی زمینه‌ و معیار آنها بدین قرار است: 1- طبری در چهار زمینه‌ی ...

ابواسحاق ثعلبی، از مفسران بزرگ نیشابور در قرن چهارم و پنجم هجری است . تفسیر او با نام الکشف والبیان عن تفسیر القرآن نقش مهمی در سیر نگارش های تفسیری و کلامی در سده های بعدی داشته است . دراین مقاله ضمن مروری کوتاه بر حیات علمی و فرهنگی ثعلبی و معرفی اجمالی آثار وی، مه م ترین اثر اویعنی تفسیرش به تفصیل معرفی شده است . این معرفی شامل بررسی منابع و روش تفسیری ثعلبی، بیان جایگاهو اعتبار الکشف و البی...

تفسیر مجمع البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلی به تحلیلی، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایی است که دارای اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمی همه زمانی می باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه ترین تفسیر از میان تفسیرهای سه گانه شیخ طبرسی می شمارد که اگر چه از تفسیرهای معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسی الهام گرفته اما بر...

استفاده از اشعار عرب در تفسیر قرآن از عصر صحابه رواج داشته است و تا سده اخیر کمتر تفسیری تالیف شده که از شعر بهره نگرفته باشد.شیخ طوسی (ره) صاحب تفسیر التبیان نیز از این شیوه استفاده کرده و در تبیین و تفهیم مطالب از اشعار کمک گرفته است.ما در این رساله به شرح شواهد شعری التبیان پرداختیم و بروش زیر در این امر عمل کردیم. در ابتدا شاهد را ذکر کرده و آنرا معنی نمودیم و سپس نام شاعر و ترجمه آنرا و اب...

موضوع این پژوهش «بررسی سندی روایات تفسیر مجمع البیان» است. و از آنجا که اکثر روایت این تفسیر بدون سند آمده هدف یافتن منابع و بررسی سند این روایات است. بنابراین پس از تبین برخی واژگان و مفاهیم مربوط به حدیث و معرفی طبرسی و تفسیر مجمع البیان، در بخش اصلی تحقیق با مراجعه به جوامع روایی شیعه و سنی روایات تفسیر مجمع البیان منبع یابی شده است. سپس با مراجعه به کتاب های رجال و مشاهده اقوال علماء درباره...

اگر چه علامه طباطبائی p بیش تر با اثر گرانقدر المیزان فی تفسیر القرآن شناخته شده است، امّا ایشان قبل از آن، در دهه ی سوم حیاتشان، تفسیری بنام البیان فی الموافقه بین الحدیث و القرآن نگاشته اند. این اثر، تفسیری ترتیبی، با رویکرد روایی است و تا آیه ی 57 سوره ی یوسف را در بر می گیرد. پرداختن به این تفسیر از دو جهت حائز اهمیت است: اول این که نخستین تلاش علامه p برای ورود به تفسیر کلام خداست و نشانه ن...

چکیده شیخ طبرسی از دانشمندان جامعی است که آثار گرانبهایی از خود یه یادگار گذاشته است که از جمله این آثار تفسیر کبیر مجمع البیان است. جامعیت، استحکام و استواری مطالب از ویژگی های این تفسیر است. وی به عنوان یک عالم و مفسر به تمامی جوانب تفسیر آگاهی دارد، و در زمینه نحو و معنا شناسی لغات قرآن روش خاصی ارائه کرده است. مفسر برای نیکو فهماندن آیات به مخاطبان و قابل فهم بودن مباحث، ابعاد زیبایی از وا...

بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »جامع البیان عن تأویل آی القرآن« اثر محمد بن جریر طبری (310 ه .ق.( است. یکی از ویژگی های این تفسیر، بهره گیری گسترده از اسباب نزول است. هر چند طبری درباره اهمیّت اسباب نزول سخن نگفته، امّا تفسیر او نشان از تأثیر پذیری بسیار از اسباب نزول دارد. این تأثیر پذیری گسترده، از یک سو، به جهت اعتماد طبری بر نقلها و احادیث است و از سوی دیگر به جهت حجّیت قول صحابه...