مذهب تشیع به وسیله شاه اسماعیل اول در سال 907 هجری به عنوان تنها مذهب رسمی کشور اعلام گردید و رسمیت یافت. شاه صفوی در اجرای سیاست مذهبی­اش به تندروی­های بیهوده و تعصبات بی­جای مذهبی زیادی دست زد که پیامدهای منفی بلندمدت و کوتاه­مدت زیادی در ایران و به ویژه در خراسان که همجوار مرزهای دولت سنی­مذهب ماوراءالنهر بود، گردید. دولت شیبانی به وسیله شیبک خان ازبک تقریباً هم­زمان با دولت صفوی تشکیل شده بو...

جامعه¬شناسی تاریخی دولت: گسست در پیوند نخبگان و ساخت دولت در عصر صفوی دکتر ناصر جمالزاده  تاریخ دریافت: 01/04/1389 احمد درستی  تاریخ پذیرش: 12/08/1389 چکیده در این پژوهش فرآیند تحول ماهیت «پیوند نخبگان مؤسس» و تأثیر آن بر «ساخت دولت» از ابتدای عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس، با روش تحقیق تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. ساخت دولت صفوی، در دوره ی شاه اسماعیل، ساختی «دین سا...

بعد از مرگ تیمور در سال 807ه.ق. و تقسیم امپراتوری او بین مدعیّان تیموری، شهر فرغانه به ظهیرالدین محمّد بابُر از فرزندان عمر شیخ ابن‌ابوسعید محمد‌ابن میرانشاه ‌ابن‌تیمور رسید و وی پس از تصرف سمرقند- پایتخت تیمور- در سال 906ه.ق. با دشمن قدرتمند‌تر از خود- محمّد شیبانی خان ازبک معروف به "شیبک خان" روبرو گردید که در نهایت باعث مهاجرت او به هند و تأسیس سلسله‌ی گورکانیان هند شد. با فروپاشی قدرت تیموریان ...

طریقت صفوی در طول حیات خود تحولات دینی متمایزی را تجربه نمود. تحولات و تطورات اندیشه دینی طریقت صفوی، از شیخ جنید تا شاه اسماعیل، موضوع بررسی این مقاله است. این پژوهش با تکیه بر منابع دوره صفوی و منابع دینی آیین‌های مورد مطالعه و با رویکرد توصیفی – تحلیلی، چگونگی تحول اندیشه دینی طریقت صفوی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. می‌توان گفت همه پژوهش‌‌ها و تحقیقات جدید، دورة نوین اندیشة صفو...

هدف اصلی این مقاله، تحلیل و نقد ایده­های ایدئولوژیکِ تاریخ­نگاری شاه اسماعیل اول صفوی در کتاب ایران در عصر صفوی نوشتۀ علی­اکبر ولایتی است. این کتاب در 656 صفحه، در یک مقدمه و پنج فصل با هدف بررسی تاریخ ایران در عصر صفویه سامان یافته است. نویسنده مقاله کوشیده است پیش از ورود به متن اصلی، سابقه­ای از کاربست رهیافت­های ایدئولوژیک را در تاریخ­نگاری عصر صفویه به دست دهد. در این مسیر، دو رویکرد کلی ای...

خاندان اسحاقیه در غرب گیلان، به‌خصوص منطقة فومن، سالیان زیادی (از قرن هفتم تا دهم هجری) دارای قدرت و فرمانروایی بودند.این خاندان از دورة مغول، با حکومت‌های گوناگونی در ایران مواجه شدند و غالباً، به استقلال، در منطقه فرمانروایی می‌کردند؛ ولی در زمان حکومت صفویه، به‌ویژه از اواخر دورة شاه اسماعیل اول، قدرت سیاسی آنها زوال یافت و تقریباً مطیع دولت مرکزی شدند. سرانجام، این خاندان در زمان شاه عباس اول...

ایل قاجار در تحولات سیاسی –نظامی دوره ی صفویه حضور پررنگی داشته به طوری که نام تعداد زیادی از آنها در منابع عصر صفوی آمده است که از زمان تشکیل حکومت صفویه تا زمان انقراض این سلسله در کنار شاهان صفوی بوده اند و هر چند شورشی یا قیامی از جانب ایل قاجار علیه صفویان دیده نشده است اما بعضی از سرکردگان این ایل قربانی جاه طلبی شاهان صفوی شده اند. تعدادی از افراد ایل قاجار داری مقامات مهمی در دستگاه صفو...

شاه اسماعیل اول به عنوان بنیانگذار سلسله ی صفوی یکی از مقتدرترین پادشاهان صفوی بوده است. در این تحقیق به روش کتابخانه ای نقش اقتدار سیاسی وی در دوره ی حکومتش مورد کنکاش قرار گرفته، در ساختار سیاسی عصر شاه اسماعیل اول، شاه در رأس هرم قدرت قرار گرفته که شکل خاصی از اقتدار سیاسی را به وجود آورده بود زیرا شاه اسماعیل با بهره گیری از مبانی، الگوها و آرمان های تشیع و تصوف سعی کرد مدلی نوین از سلطنت ر...