با اثبات کارانبود نگاه صرفاً کمّی و کالبدی به پدیده شهر و شهرنشینی و لزوم توجه و واکاوی ابعاد فضایی شهر و مسائل مربوط به آن، کارشناسان و محققان شهری بسیاری در سالیان اخیر، رویکردهای واقع بینانه تری را جهت بررسی جنبه های مختلف سکونت در شهرها و کلان شهرها به کار بسته اند و در مواردی چند، با ورود دانش آموختگان و پژوهشگران دیگر علوم به حیطه مطالعات شهری، سلطه نگاه کمّی و فیزیکی به شهر کمرنگ شده و پژوه...

محتوای مقاله حاضر از یک سو نقد نظریه سرمایه داری بهره بری هانس بوبک و از سویی دیگر ارائه نظریه جدیدی است برای پاسخ دادن به چرایی و چگونگی توسعه پرشتاب شهر و شهرنشینی در ایران امروز. بوبک معتقد بود که حیات و زندگی شهری در ایران به انباشت سرمایه ای وابسته است که از تجاری کردن مازاد تولیدات کشاورزی در شهرها به دست می آید. به نظر می رسد که بوبک در تدوین و طراحی نظریه خود، نقش دولت و تحول آن را د...

پژوهش حاضر در پنج فصل جداگانه تنظیم گردیده است . در فصل اول طرح مسئله، ضرورت و فرضیات تحقیق، مبانی تئوریک ، روش انجام کار و همچنین نظریاتی چند در باب جغرافیای شهری مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است . فصل دوم به مقوله شهر و شهرنشینی در ایران اختصاص یافته که طی آن با بیان مقدمه ایی بر شهرنشینی در جهان و ایران ، دورانهای مختلف شهرنشینی در ایران مورد توجه قرار گرفته است . شهرنشینی در تهران و روند رش...

در مطالعة شهر ایرانی، محلات همواره یکی از قدیمی ترین و پایه­ای­ترین عوامل ساختاری شهرها به شمار می­رفتند که در مقام ابژه­ای قابل تأمل و به دور از نگاهی نوستالژیک، از ویژگی های تکامل یافته­ای برخوردار بودند. از مصادیق­ این تکامل یافتگی که خود نیازمند مداقة مفصل است، می­توان به وجود طیفی از فضاهای عمومی ـ از مشترک میان چند خانوار تا مشترک میان تمامی ساکنان محله ـ اشاره کرد که زمینة بسط و رونق تعا...

در مطالعه شهر ایرانی، محلات همواره یکی از قدیمی ترین و پایه­ای­ترین عوامل ساختاری شهرها به شمار می­رفتند که در مقام ابژه­ای قابل تأمل و به دور از نگاهی نوستالژیک، از ویژگی های تکامل یافته­ای برخوردار بودند. از مصادیق­ این تکامل یافتگی که خود نیازمند مداقه مفصل است، می­توان به وجود طیفی از فضاهای عمومی ـ از مشترک میان چند خانوار تا مشترک میان تمامی ساکنان محله ـ اشاره کرد که زمینه بسط و رونق تعا...

یکی از اصول توسعه درون زا یعنی توسعه برخاسته از نیازها، امکانات و شرایط ملی و محلی هر کشور، اصلهویت فرهنگی است که بر پایه پذیرش تنوع فرهنگی استوار است . در فرایند شهرنشینی و توسعه شهری درون زامی توان به وجود بستر فرهنگی مناسب برای گفتمان بین فرهنگ ها و ملل اندیشید در غیر این صورت شهرها بهکانون هایی منفک و مجرد از هویت و حیات فرهنگی از یک طرف و مقتضیات فرهنگی و جغرافیایی جهان کنونی ازسوی دیگر تب...

تحرکهای جمعیتی در یک ناحیه جغرافیایی از طریق مراجعات روزانه و نیز مهاجرتهای دایمی، باعث تشکیل ارتباط فضایی بین شهر و حوزه های روستایی می شود. هر چه شهرها بزرگتر باشند ارتباطشان با مناطق نفوذشان بیشتر است ، پس می توان با تعیین مناطق نفوذ شهری بین شهرها و حوزه نفوذشان روابط متعادلی برقرار کرده که هر یک (شهر و روستا) فعالیت خود را بدون بهره کشی و استثمار دیگری ادامه دهند و نیازهای خود را با ایجاد ...

تجارب کشورهای مختلف نشان می دهد که پایداری شهری توجه زیادی را در سطح جهانی به دست آورده است، در حالی که این موضوع در ایران به طور کامل مورد توجه قرار نگرفته است. سطح پایداری شهری که ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و ...دارد، می تواند کیفیت زندگی در شهرها را نشان دهد. بررسی و شناخت وضعیت نواحی و تنگناهای توسعه آنها از نظر پایداری و توسعه پایدار در شهرها، از مسایلی است که اخیراً د...

شهرنشینی در ایران دورۀ ساسانیان تحول و تکامل شگرفی یافت. اگرچه شهر و شهرنشینی در این دوره ریشه در دوره های گذشته داشت، اما شهر ساسانی هم از نظر کالبد شهری و هم از نظر کارکرد دوره ای از تحول و توسعه و تکامل را تجربه کرد و بخش هایی به آن افزوده شد. تحول شهر ساسانی معلول عواملی چند بود که در مقالۀ حاضر از چهار منظر عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر در این تحول مورد بررسی قرار گرفته اند؛ ...

در این پژوهش رابطه بین توسعه آموزش، رشد اقتصادی، شهرنشینی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی شده است. این تحقیق برای کشور ایران در بازه زمانی 1391- 1350 انجام‌گرفته است. مدلهای پژوهش با استفاده از روش اقتصادسنجی الگوی خودرگرسیونی با وقفه­های توزیعی برآورد شده­اند. نتایج به­دست آمده از تجزیه ‌و تحلیل داده­ها نشان داد که آموزش بر رشد اقتصادی و شهرنشینی تأثیر مثبت دارد، شهرنشینی بر رشد اقتصادی و آم...