درونگرایی و محرمیت دو اصل اساسی و بنیادی در معماری ایرانی -  اسلامی است که تأثیر بسزایی در شکل گیری سازمان فضایی شهرها و عناصر کالبدی بناهای سنتی ایران داشته است. هرچند عامل اقلیم در انتخاب و گزینش اصل درون گرایی در شهرسازی ایران قبل از اسلام مؤثر بوده است، لیکن در دوره ی اسلامی بر پایه ی مبانی و ارزش های اعتقادی و جهان بینی اسلامی علاوه بر الگوی درون گرایی، اصل محرمیت نیز از دو منظر کالبدی و م...

از مهمترین عناصر شناخت هر فرهنگی، شیوة معماری بومی و مرسومِ آن است. در این پژوهش قسمتی از ساختار ساده اما با شکوه ایران‌زمین در دامنه­‌های زاگرس (منطقۀ هورامان) با خصوصیات خاص و هویت پنهان خود در زمینۀ معماری و بافت کالبدی روستایی، به‌عنوان ساختاری ویژه و حاصل تلاقی انسان، فرهنگ و طبیعت، مورد بررسی قرار گرفته است. روش انجام پژوهش، توصیفی-تحلیلی مبتنی بر بررسی اسنادی و بازدید میدانی است. یافته‌­ه...

نشانه شناسی و معنایابی مفاهیم عرفانی در معماری و شهرسازی نشان از کاربرد مفاهیم روحانی در کالبد معماری و شهر است که می تواند از بستر دیدگاه عرفان اسلامی و یا غرب مورد بررسی قرار گیرد؛ همانطور که در دورانِ صفوی، ارتباط و برهمکنش معنادارِ مضامین عرفان شناختی و معنوی با کالبد و ساختار معماری شهری از منظر رویکردی نشانه شناختی با سایر عناصر کالبدی معماری شهری در کل مجموعه شهر، نشان از همپیوندی و پیوستا...

مذهب، اساسی ترین نقش را در حیات فردی و اجتماعی انسان در تمام دوران های پیش از مدرن )معاصر( داشته است. از این رو بناهای مذهبی تمدن ها، همواره مهم ترین و باارزش ترین آثار معماری هر تمدن و فرهنگی به شمار می رود. در دوره معاصر، معماری مسجد نیز همچون سایر بناها، دچار دگرگونی شده است. اهمیت مسجد و تحولات آن در دورهمعاصر، دغدغه بسیاری از پژوهشگران معماری بوده است. موضوع پژوهش هایی که تاکنون در این بار...

این مقاله به‌دنبال تمایزات منحصربه‌فرد کالبدی شهرسازی ایرانی-اسلامی در مقایسه با شهرسازی مقارن آن در اروپای قرون‌وسطی (قرن 7-14 میلادی) است که در اثر توسعة وضع موجود پدید آمده‌اند. فضاهای معماری و شهری پدیده‌هایی کالبدی هستند که بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و تمدنی یک جامعه را بازتاب می‌دهند؛ از این‌رو می‌توان آن...

این بحث به باز شناسی تشابهات کالبدی و ذهنی و مطابقت نمادهای موجود در باغ ایرانی، اسلامی با بهشت پرداخته و اجزاء آن را با توصیفات بهشت در قرآن مقایسه و بازبینی نموده است. از زمانی که آدم و حوا از بهشت برین رانده شدند همیشه آرزوی برگشت و سکونت در آن دیار باقی را داشته اند. دیار بی منتها، امن (حجر: 46 )، باقی (دخان: 56 ) که به پرهیزگاران در اسلام و ادیان دیگر وعده داده شده است. مسلمان ایرانی به دن...

معماری اسلامی - ایرانی در فرهنگ تشیع میراث گران قدری است که از نسل‎های گذشته به یادگار گرفته‎ شده و نمونه‎های ارزشمند آن در نظام برنامه‎ریزی، طراحی و مدیریت شهرهای تاریخی ایران به خوبی قابل مشاهده و بازشناسی می‎باشند. رابطه معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی با مبنای نظری، اصول فقهی اسلام، و آیات کتاب آسمانی و کلام وحی، گنجینه‎ای ارزشمند در هدایت و توسعه معماری و شهرسازی معاصر ایران خواهد بود. مر...

بیان مسأله: ظرافت ازجمله مفاهیم پردامنه و جهان‌شمول است که در هنر و معماری اهمیت فراوانی دارد؛ بااین‌حال به لحاظ نظری، ماهیت و جنبه‌های وجودی آن چندان مورد واکاوی قرارنگرفته است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بازشناسی جایگاه ظرافت و مطالعۀ نحوۀ کاربست آن در طراحی آثار معماری، به‌عنوان یک دستمایه هنری صورت پذیرفته است. در این راستا با بهره‌گیری از روش توصیفی - تحلیلی تلاش می‌کند ضمن بازشناسی مفهوم...

مقاله حاضر با هدف ارتقاء توامانِ عملکرد اقلیمی آرایه ای پوسته های خارجی ساختمان، به معرفی یک روشِ ترکیبی در سازماندهی عناصر تشکیل دهنده نما می پردازد. روش مذکور، معاصرسازی تکنیک های معماری بومی ایران در بهره گیری و کنترل نور روز، از طریقِ رویکرد طراحی الگوریتمیک و در یک فرآیند تکاملی را پیشنهاد می نماید، روشی که به ضرورتِ وحدت هنر و فنآوری در طراحی معماری پایدار اشاره دارد. الگوهای هندسی ایرانی اسل...