چکیده پژوهش پیش رو که با عنوان رویکرد روان شناسی اجتماعی در آثار مورخان قرن سوم وخاصا آثار سه مورخ مهم این دوره یعنی کتاب های تاریخ یعقوبی ،فتوح البلدان بلاذری و الاخبار الطوال دینوری به دنبال یافتن پاسخ این سوال مهم است که آیا گرایش ونگرش ،همگرایی و واگرایی در نحوه ی پردازش گزارش تاریخی آنان تاثیرگزار بوده یاخیر؟فرضیه ی ما در این بررسی ای ن است که این رویکرد در روال تاریخ نگاری و تاریخ نگری س...

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن د...

از نیمۀ دوم قرن اول هجری به بعد، فرق و مذاهب مختلف کلامی شروع به رشد کردند. یکی از این جریان های فکری معتزله بود که تا اواسط قرن سوم هجری روابط چندان مطلوبی با شیعه نداشت؛ بنابراین تا این برهه از زمان بسیاری از رهبران دو گروه ردیه های فراوانی بر آثار هم دیگر می نوشتند که هدف آن ها از این عمل، دفاع از اصول اعتقادی مکتب خود بود که در بسیاری از موارد با تعصب و چشم پوشی از حقیقت نیز همراه می شد. ام...

چکیده : پژوهش حاضر به بررسی جغرافیا ی تاریخی یکی از قدیمیترین مناطق ایران یعنی سمنان (قومس) پرداخته است.که به دلیل موقعیت طبیعی وپیشینه تمدنی خود همواره در مناسبات مربوط به شرق وغرب ایران به نوعی هم تأ ثیر پذیر وهم تأثیر گذار بوده است. بررسی ایالت قومس به لحاظ اقلیم وجغرافیا در فاصله زمانی قرن سوم تا هشتم هجری برای شناخت امروز آن ضرورت دارد. این پژوهش که بر اساس روش تحقیق تاریخی با مراجعه به ...

شام از همان سال‏های نخست پس از هجرت، خصوصاً با وعده‏های فتحی که پیامبرصلی الله علیه وآله به مسلمانان داده بود، اهمیت خاصی داشت. ویژگی‏های طبیعی و فرهنگی منطقه و قرار داشتن در همسایگی امپراطوری روم شرقی باعث شده بود که این سرزمین، همواره توجه حکومت‏های مختلف را به خویش معطوف کند. این امر پس از تجزیه قلمرو خلافت اسلامی، سبب درگیری مداوم حکومت‏های محلی و منطقه‏ای شد. از سوی دیگر، مرزهای این منطقه ه...

این جستار بنیادی- تاریخی، با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوش مطالب کتاب آداب المعلمین پرداخته و معلوم داشته است در آن دوره و دیار، مکتب چه جایگاه آموزشی داشته و چگونه اداره می شده است و فضای آموزشی- تربیتی حاکم بر آن چه گونه بوده است و روح حاکم بر تعاملات عناصر انسانی آن با یکدیگر چه صبغه ای داشته است: فقهی، اخلاقی، یا عرفی. هم چنین از رهگذر این بازکاوی به شماری از مؤلفه های مهم فعالیت آموزشی مکتب...

این مقاله به بررسی و شرح آرای تربیتی «ابن سحنون»، متفکر اسلامی قرن سوم هجری و کتاب «آداب المعلمین» وی می پردازد.اهمیت تبیین آرای تربیتی ابن سحنون و کتاب او در این است که:اولا ـ جامعه علمی و فرهنگی ما با اولین تألیف تربیتی در تاریخ تعلیم و تربیت اسلامی آشنا می شود.ثانیا ـ کتاب ابن سحنون تصویری از فرهنگ، برنامه آموزشی، مواد درسی، دروس ضروری و اختیاری مدارس (در قرن سوم) در قیروان است.ثالثا ـ تاریخ...

پیشرفت مفهوم و مصداق حق در عصر حاضر چالش های بسیار را پیش روی نظریه پردازان حقوقی گشوده است و هر یک تلاش کرده اند از دیدگاه ویژه خود ابهام آن را بزدایند. چنین ادعا شده است که اینک نمی توان تنها به نسل اول و دوم حق برای خوب زیستن بسنده کرد. لازم است نسل دیگری از حق به میان آید که متناسب با اقتضائات زیست جمعی است. این ضرورت مبنای مطرح شدن حق نسل سوم بوده است. اکنون، برای روبه رویی با ادعاهای مربو...

در باور ایرانیان باستان، نهاد شاهی با آفرینش انسان و پیکار میان اهورامزدا و اهریمن ارتباط دارد و شاهِ آفریده ی اهورامزدا سرسلسله ی پیکار با بدی است. شاه به عنوان عامل پیوند آسمان با زمینیان کارکردهایی را به عهده داشت. الزمات و کارکردهای نهاد شاهی با قدرتگیری ساسانیان به تکامل رسید. ورود اسلام، نهاد شاهی را که مسلمانان آن را توأم با ظلم و جور می دانستند، به عنوان یکی از مولفه های هویت سیاسی ایران...