از شواهد هنر معماری هخامنشیان در مرزهای کنونی ایران می¬توان کاخ های متعددی را برشمرد که در بخش هایی از استان های فارس و بوشهر پراکنده شده اند. در بیشتر پژوهش های باستان¬شناختی و معماری بر نحوه پراکندگی، ویژگی های ساختار معماری و نقوش¬برجسته تأکید ویژه ای شده اما توجه چندانی به رویکردهای مهندسی و طراحی معماری بخش های مختلف بنا های نشده است. در پژوهش حاضر تلاش بر این است که با رویکردی فنی و با تح...

یکی از کاربری‌های پیشنهاد شده برای بناهای تخت ­جمشید، کاربری تقویمی و نجومی است. با اینکه شواهد زیادی از این کاربری در تخت­ جمشید وجود ندارد، اما در این نظریه به سنگ چهارگوشی در کف کاخ مرکزی تخت­ جمشید استناد می‌شود که روی آن نشانه‌هایی ساده کنده­کاری شده است. از این سنگ به عنوان یک شاخص نجومی یاد می‌شود و کنده­کاری‌های روی آن، نشانه‌هایی برای تعیین زمان دقیق تابش آفتاب در روز یکم فروردین و اعت...

در امپراتوری وسیع هخامنشی از خطّ و زبان‌های متفاوتی در نقاط مختلف قلمرو هخامنشی برای انجام فعّالیّت‌های اداری ـ اقتصادی در سیستم‌های اداری استفاده می‌کردند. آرشیو باروی تخت جمشید در مرکز امپرتوری مربوط به سال‌های 13 تا 28 سلطنت داریوش بزرگ را می‌توان بزرگترین و مهم‌ترین سازمان اداری چند زبانة هخامنشی دانست. اگر‌چه زبان قالب در گل‌نبشته‌های آرشیو، ایلامی است ولی گل‌‌نبشته‌هایی به زبان آرامی و نمونه...

هنر هخامنشی، هنر درباری و متأثر از هنر ملل تابعه امپراتوری مانند بین‌النهرین، مصر، آسیای صغیر و به ویژه هنر اورارتو بوده است؛ نقوش برجسته دیواره‌ها و دروازه کاخ‌ها به ویژه در تخت جمشید، بیانگر نفوذ و تأثیر عناصر هنر مادی، ایلامی و بین‌النهرین (آشور و بابل) بر هنر هخامنشی است. همچنین پس از فتوحات کوروش در آسیای صغیر، هنر متعالی و ظریف یونانیان در بناهای هخامنشی به چشم می‌خورد. معماری به عنوان م...

نقوش برجسته تخت جمشید یکی از مهمترین یادگارهای دوره هخامنشی در ایران به شمار می رود که به مثابه چکیده ای از هنر، معماری، سیاست، اقتصاد، مدیریت و ... این دوره درخشان از تاریخ ایران توجه دانشمندان علوم مختلف را به خود جلب کرده است. این نقوش به واسطه ماهیت تاریخی خود، به عنوان یک منبع موثق برای تحلیل بسیاری از مسائل مدیریتی امپراتوری هخامنشی، واجد اهمیت فراوانی هستند. آنچه مسلم است، در اجرای نقوش ...

در این نوشتار جلد دوم کتاب گل‌‌نبشته‌‌های باروی تخت ‌‌جمشید بررسی و نقد شده است. کتاب موردبحث ترجمۀ فارسی و انگلیسی بخشی از الواح عیلامی منتشرنشدۀ بایگانی باروی تخت جمشید (متن‌‌های A-G) است که سال‌‌ها پیش ریچارد هلک خوانده بود و عبدالمجید ارفعی آن‌ها را ویرایش و ترجمه کرده و با همکاری مرکز دایرة‌‌المعارف بزرگ اسلامی و پژوهشگاه میراث فرهنگی منتشر کرده‌‌ است. در مقالۀ پیش‌ِرو، کتاب ازنظر ...

با توجه به تخریب سنگ های منطقه ی باستانی تخت جمشید تصمیم گرفته شد تا عوامل مؤثر بر این فرایند بررسی شود. این تحقیق با مطالعه­ی نقشه های جغرافیایی و نمودار بادهای فصلی و سالیانه منطقه و همچنین نمونه گیری از آب باران پیگیری شد. نمونه گیری آب­های مختلف از مکان های متفاوت و مشخص شهرستان مرودشت در زمان های معین در سه فصل پاییز، زمستان و بهار به منظور اندازه گیری اسیدیته ی آب ها انجام شد. ph نمونه­ها...

در تاریخ هنر ایران بیشترین آثار نقش برجسته مربوط به دوره ی هخامنشیان می باشد که اساس هنری دوره خود را بیان می?کند. نقش برجسته های تخت جمشید جلوه گاه اندیشه ی هنرمندانی است که پای بند اصول و عقایدی منحصر به خود بودند و از این رو سعی در خلق آثاری داشتندکه متناسب با جایگاهِ طبقاتیِ جامعه باشد. ظاهراً تمام چهره ها مشابه یکدیگرند اما سازندگان این پیکره ها اندک تفاوتی را ایجاد نموده اندکه معیار تشخیص هر...

بر روی بلندترین بخش محوطه تختگاه شهر پارسه (تخت جمشید) در حدود نیمۀ قرن چهارم پیش از میلاد کاخی ساخته شد که دارای ایوان و پلکانی گسترده رو به حیاط کاخ موسوم به «هدیش» بود که البته امروزه جز آثار شکسته و پراکنده ای از بخش هایی از پلکان آن، نشانۀ دیگری از آن باقی نمانده است و همین پراکندگی قطعه های پلکان بنا بود که بهانه ای شد تا در سال 1384 خورشیدی و در جریان یک برنامه ساماندهی و مستندنگاری دقیق...

بسیاری از پدیده ها و تحولات تاریخی ایران باستان و از جمله دورة هخامنشی ریشه در ساختار قبیله ای جامعه و قدرت دارد. یکی از این پدیده ها هفت خاندان بزرگ است که به رهبری داریوش موفق شدند بردیا / گوماته را سرنگون کنند. نویسندگان باستان تأیید می کنند که از این زمان تا پایان دورة ساسانی هفت خاندان با اسامی گوناگون نقش مهمی در ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران باستان ایفا کرده اند. گبریاس یکی از اعضا...