«وجود» نخستین پایة هرگونه آگاهی و لاجرم به طریق اولی، متعلق مابعدالطبیعه قرار گرفته است. ارسطو در مواضع مختلف کتاب مابعدالطبیعه درباب «موجود چونان موجود»(to on) سخن گفته و بیان می‌دارد «موجود دارای معانی بسیار است.» او بیش از آنکه در آن کتاب از واژۀ «وجود» استفاده کرده باشد از «موجود» نام می‌برد و در کتاب هفتم می‌‌گوید «آنچه از دیرباز مایه سرگشتگی بوده این است که «موجود» چیست؟» پرسش دیرین در سا...

موضوع مورد بحث این رساله که در دو فصل تحت عناوین : سیاست و مابعدالطب تنظیم گردیده منازعه افلاطون و سوفسطائیان است اما مراد از آن را نقل و بازگوئی آنچه که در کتب تاریخ فلسفه دراین باب آمده است نباید تلقی نمود بلکه مقصو گزارشی تحقیقی است در حد بضاعت راقم سطور از مسئله ای اگرچه در مقطع خاصی از زمان و در یونان بروز کرده است لیکن به سبب ماهیت آن همچنان و به ویژه در دور معاصر تازه و زنده است .

دکارت در زمانه ای ظهور می کند که از سویی، شکاکیت فراگیری دامن گیر فلسفه و مابعدالطبیعه است و از دیگر سو، پیشرفت های چشمگیری در حوزه علوم طبیعی به ویژه نجوم در حال شکل گیری است. از این روست که مهم ترین دغدغه خاطر فیلسوفان سد? هفده، روش رسیدن به یقین و شناخت یقینی است؛ نظر غالب فلاسفه جدید در این دوره بر این بود که نخست باید فاهمه را شناخت و سپس روش درستی را برای استفاده هر چه بهینه از امکانات مع...

در این نوشتار، می کوشیم دو دعویِ اصلیِ کتاب مابعدالطبیعهٔ زمان، در تفسیرش از نقد عقل محض، به بحث گذارده شود؛ 1. کتاب بر این رأی است که از آن جا که وجود و پدیدار، با واسطه گریِ ذاتیِ زمان، متساوق با هم اند، بنابراین، زمان به مثابه وجود، موضوعِ مابعدالطبیعه است. نشان داده خواهد شد که چگونه کتاب، به واسطهٔ برداشتش از تمایز میان شی ء فی نفسه و پدیدار و نیز به واسطهٔ درنیافتنِ مسئلهٔ اصلیِ هستی شناسیِ (استعلاییِ...

فلسفه رابرت گروستست 1(1232-1170) حول تصور نورمتمرکز است که برای ذهنی اگوستینی بسی ارجمند است . او نظریه خود را دردانشگاه آکسفورد مطرح کرد و درآنجا گرایش عمومی در مابعدالطبیعه و علم النفس تحت تأثیر آراء اگوستین قدیس بود و درهمان زمان علاقه به مطالعات تجربی نیز در حال گسترش بود ‘گروستست که برای دوره ای ریاست آن دانشگاه را به عهده داشت کوشید تا این دو عامل را به هم بیامیزد و مابعدالطبیعه نور او زم...

چکیده امروزه دکارت به‎غلط یک فیلسوف سکولار شناخته می‎شود. ما در این مقاله برآنیم نشان دهیم که در نظام فلسفی او، خداوند از جایگاه والایی برخوردار است و مبنای آن نظام را تشکیل‎می‎دهد. خداوند در نظام فلسفی دکارت نه‎تنها مبنای مابعدالطبیعه، بلکه مبنای علم و اخلاق است. در فلسفۀ دکارت، قدرت و علم الهی منشأ هر واقعیتی است؛ منشأ هرآنچه وجود دارد و نیز منشأ شناخت بشری از هرآنچه وجود دارد. خداوند نه‎تنها...

از دیدگاه مارسل، مباحث اصلی فلسفة دین (همچون وجود، اگزیستانس، اختیار و ایمان) در گسترة راز می گنجد نه مسئله، و از همین روست که متافیزیک به مثابة تأمل در راز است، و رازها با تأمل ثانویه مورد بررسی قرار می گیرند. به عقیدة وی، مهم ترین اشتباه اهل مابعدالطبیعه آن بوده که سعی می کردند مباحث فلسفه را ـ که از جنس رازند ـ به عنوان مسئله مطرح سازند و به حل آنها بپردازند؛ اما از آنجا که رازها قابل حل نیس...

هیدگر برای نشان دادن این که چگونه هر منطقی در بستری مابعدالطبیعی شکل می گیرد، در کتاب بنیادهای مابعدالطبیعی منطق، نظریه حکم لایب نیتس را به عنوان نمونه مورد تحقیق و بررسی قرار داده است. او پس از پرسش درباره نسبت وجود و تفکر، به توصیف ساختار حکم در نظریه مذکور می پردازد و به خاستگاه تاریخی آن اشاره می کند و نشان می دهد که مفاهیمی چون موضوع و محمول و نسبت این دو در گزاره یا همان حکم و همچنین تعری...

این رساله بحث و تفحص درباره معقولات ثانیه، بویژه معقولات ثانیه فلسفی، عنوان مبادی هرگونه شناخت انسانی است ، در همین راستا نگارنده پس از طرح کلی مسئله و روشن ساختن مبانی خویش درمورد ذهن انسان، تاریخچه بحث را در دو قلمر فلسفه اسلامی و فلسفه غرب ، اعم از فلسفه یونان باستان و فلسفه جدید مورد ب قرار داده و گزارش مفصلی دراین خصوص ارائه نموده است ، سپس ضمن تعریف این ن از معقولات ، طی بررسی کیفیت مفهوم...

چکیده این نوشتار دیدگاه های ارسطو و ابن سینا در باره غایت شناسی و نیز تفاوت ها و نو آوری های ابن سینا را در این باره بررسی می کند. و در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول در باره ی کلیات است و به معرفی موضوع ، انگیزه ی انتخاب آن ، ضرورت پژوهش در این زمینه ، پیشینه ی تحقیق و روش آن و همچنین سئوالات و فرضیه ها می پردازد. فصل دوم، به بیان غایت شناسی ارسطو در طبیعیات و مابعدالطبیعه تبیین می کند. ...