محمد مهدی جواهری از بزرگ‌ترین شاعران کشور عراق است. بیش‌تر اشعار او به بیان مفاهیم سیاسی و اجتمـــاعی اختصاص دارد. وی به سرودن اشعار میهنی و قهرمانی گرایش داشته است. مضامین پایداری نیز در اشعارش به وفور دیده می‌شود. حمید سبزواری نیز شاعری انقلابی است که همواره با جریان انقلاب و مبارزه با طاغوت همراه شده است. هر دو شاعر خواستگاه ایرانی داشته و هر دو از حامیان مظلومان و...

مکتب فرمالیسم (صورتگرایی) مکتبی در حوزه ی نقد ادبی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در روسیه شکل گرفت  و پس از آن به اروپا و آمریکا انتقال یافت. محور اصلی نقد ادبی از دیدگاه فرمالیست ها توجه به شکل و ظاهر اثر و زیبایی شناسی متن ادبی است. این مکتب نقد ادبی تلاش می کند در تحلیل خود از آثار ادبی، «رستاخیز کلمات» را در آنها نمایان سازد. جایگاه فرمالیسم را در بررسی سروده هایی مانند سرود ملی برخی کشو...

رئالیسم، مکتبی ادبی‎، تاثیر‎گذار، عینی و بیرونی است که در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه ظهور کرد و به سرعت گسترش‎یافت و شاعران،  نویسندگان و هنرمندان را به سوی خود کشاند. در ایران نیز همگام با حرکت مشروطه‎خواهان، در عرصۀ هویّتی نیز دگرگونی‎هایی در عناصر هویّت‎بخشی ایرانی به‎وجود‎آمد و شاعران و نویسندگان به هویّت ملّی و انحطاط و عقب‎ماندگی کشور توجّه نشان‎دادند. فرّخی‎ یزدی و عارف‎ قزوینی شاعران انقلابی ...

مارک آلموند می‌گوید، مهم‌ترین انقلاب‌های قرن بیستم، انقلاب کشورهای شوروی، چین و ایران هستند. هم‌چنین انقلاب کوبا، متاثر از انقلاب کمونیستی در شوروی و چین بوده است. در زمان وقوع انقلاب شوروی و چین، مهم‌ترین رسانه‌ای که می‌توانست پیام این انقلاب‌ها را به جهان برساند، پوستر اعتقادی(propaganda) بود. مهم‌ترین علت استفاده از این رسانه، توجه رهبران انقلابی به آن و آگاهی از تاثیر این هنر بر عامه مردم ب...

حمید مصدق (تولد: 1318 ه.ش ؛ وفات: 1377 ه.ش) شاعری متعهد و انقلابی و مردم¬گرا بود. دیوانش مشتمل بر اشعاری به سبک نیمایی و مملو از اشارات سیاسی و اجتماعی است. اغلب این اشعار در طول ده¬ها سال حکومت جابرانه و مستبدانه¬ی پهلوی سروده شده است. مبارزه با استبداد، آزادی¬خواهی و وطن¬دوستی، صبغه¬ی غالب اشعار اوست. نویسنده در این جستار می¬کوشد جنبه¬های سیاسی و اجتماعی اشعار این شاعر را بررسی کند. بر اساس ن...

مقاله حاضر، به بررسی مقایسه‏ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب 25 ژانویه مصر می‏پردازد و مفروضه آن این است که بدون این بررسی، فهم و تبیین انقلاب مصر ممکن نیست. پشتوانه نظری مقاله، نظریه فرایند انقلابی و همچنین، نظریه «فرصت سیاسی» در چارچوب جامعه‏شناسی جنبش‏های اجتماعی است. کاربست این نظریه‏ها نشان می‏دهد انقلاب اسلامی ایران فرصت سیاسی مناسبی برای جنبش انقلابی مصر فراهم نمود تا در زمانی کوتاهتر و ب...

کانون توجه علم سیاست بنا به تعریف، نظم و ثبات سیاسی از یک سو و فقدان آن از سوی دیگر است. لذا، اندیشه-گران سیاسی از دیر باز به مسایلی چون ناآرامی های اجتماعی، بی نظمی های سیاسی و انقلاب ها توجه کرده اند. اصولاً انقلاب ها (در شکل تمام عیار آن) سبب ساز تحولاتی ژرف در عرصه داخلی و خارجی گشته و گام در راه بنیان نهادن نظمی نوین می گذارند. سقوط رژیم پیشین و تسخیر قدرت به وسیله انقلابیون به ندرت نشانه خ...

حضور زنان ایران در مسائل سیاسی–اجتماعی و فرهنگی جامعه از نیمه‌ دوم قرن نوزدهم میلادی شروع و به‌ویژه در دوره‌ی پهلوی(دوم) روند بیشتری یافت به‌طوری‌که زنان را به بی حجابی و تقلید از فرهنگ غرب تشویق می‌کردند، ولی زنان مسلمان الگوی موفق ایران در مبارزات اسلامی علیه مدرنیته وارداتی و تقلیدی سلسله پهلوی، غالباً دوشادوش مردان درصحنه‌های مختلف، حاضر بوده‌اند. باوجود مبارزه‌ی انکارناپذیر آن‌ها تاکنون در ...

میرزادة عشقی یکی از چهره­های برجستة ادب پایداری در دوران اختناق رضاخانی و حاکمیت پهلوی به شمار می­آید. ارزش اشعار میرزادة عشقی، پیش از آنکه مدیون جنبة ادبی – هنری باشد، به بُعد سیاسی- اجتماعی و وطنی آنها بر می­گردد. این شاعر نو­گرا که در جوانی جان فدای آزادی کرد، شعر را چون سلاحی برای مبارزه در دست گرفت. روحیة انقلابی، روزنامه­نگاری، مقاله­نویسی، اشعار تند و صریح عشقی، وی را یکی از چهره­های مؤثر...

علی موسوی گرمارودی یکی از شاعران قبل از انقلاب اسلامی است که شعر نو را با مایه‌های مذهبی و انقلابی سروده و پس از انقلاب نیز شیوۀ خود را تداوم بخشیده است. شعر او از همان ابتدا با روح مبارزاتی و گونه‌ای تعهد اجتماعی و انسانی پیوند داشت و مفاهیم و موضوعاتی را در بر می‌گرفت که دارای صبغۀ مذهبی بود؛ هم‌چنین ظرفیت تبدیل‌شدن به نوعی گفتمان انقلابی را داشت. گفتمان انقلابیِ گرمارودی، مبتنی بر نگرش فلسفی ...