تل آتشی استقراری دارای آثار فرهنگ نوسنگی پیش از سفال در جنوب شرق ایران است. این استقرار در حدود 30 کیلومتری شرق شهر جدید بم و در کناره غربی لوت جنوبی واقع شده است. امروزه لوت جنوبی یکی از خشک‌ترین کویرهای کره زمین است اما وجود آثار گسترده در این ناحیه نشان می‌دهد که احتمالاً چشم‌انداز طبیعی منطقه در پیش از تاریخ با زمان معاصر تفاوت داشته است. پژوهش باستان‌شناختی در تل آتشی طی چند مرحله شامل بازد...

استان زنجان و بویژه حوض? جغرافیایی ابهررود، به دلیل قرارگیری در میان سه حوض? فرهنگی – جغرافیایی فلات مرکزی، شمال غرب و غرب ایران یکی از مناطق مهم، اما ناشناخته در پژوهشهای باستان شناسی به شمار می رود. ویژگیهای اقلیمی، وضعیت خاص جغرافیایی و موقعیت خاص منطقه در کریدور طبیعی فلات مرکزی به شمال غرب ایران سبب شده که این منطقه از دیرباز مورد توجه گروههای انسانی واقع شده باشد. این موقعیت و وضعیت جغراف...

شرق مازندران که شامل چهار شهرستان: ساری، نکا، بهشهر و گلوگاه است؛ در جنوب و جنوب شرق دریاچه مازندران واقع گردیده که به سبب شرایط جغرافیایی و ظرفیّت های زیست محیطی مناسب و مطلوب زمینه ساز ایجاد استقرارهای انسانی در ادوار مختلف بوده است. نیک می دانیم شکل گیری نخستین استقرار های بشر در طول تاریخ تا به امروز به شدّت تحت تأثیر محیط زیست پیرامون بوده است. به نوعی، این شرایط زیست محیطی است که سبب شناسای...

آگاهی از این موضوع که چه عواملی در مکان گزینی محوطه های باستانی یک منطقه نقش دارند، تنها با مطالعه یک محوطه امکان پذیر نیست، بلکه اینگونه پژوهش ها مستلزم بررسی تمامی محوطه های یک منطقه جغرافیایی مشخص است. امروزه در مطالعات باستان شناختی، از اطلاعات بررسی های باستان شناختی استفاده می شود که این روش در مقایسه با حفاری، علاوه بر عدم تخریب سایت های باستانی، موجب صرفه جویی در هزینه و زمان نیز می شود...

این بررسی در راستای مشخص نمودن وضعیت استقراری این منطقه در دوره های مختلف فرهنگی و نیز ارتباط میان این اسثقرارها با شرایط زیست محیطی حاکم بر آنها صورت پذیرفت. به طور کلی داده های مورد نیاز در این پژوهش به دو روش کتابخانه ای یا اسنادی و روش میدانی، به دست آمد. در نهایت پس از انجام بررسی، تعداد 40 مکان (محوطه) باستانی شناسایی گردید که هر یک از این مکان ها در یک یا چند دوره استقراری مورد سکونت بود...

سیمای باستان­شناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشته­کوه­های زاگرس مرکزی بخش عمدة آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد­ توجه بسیاری از باستان­شناسان قرار گرفته و بررسی و کاوش­های متعددی در آن به انجام رسیده است. در این­ میان دشت­ سرفیروزآباد که در جنوب استان کرمانشاه قرار دارد، به­رغم قابلیت­های زیستـ بوم شناختی به جز در...

معماری هزاره‌های دوم و اول ق.م. در استان گیلان، موضوع مطالعه بسیاری از پژوهش‌های میدانی اخیر بوده و اطلاعات خوبی از وضعیت مساکن مردم گیلان در این ادوار به‌دست‌آمده است. در این مقاله ضمن معرفی مختصر محوطه‌های استقراری از پیش شناخته‌شده مربوط به بازه زمانی فوق، شامل پیلاقلعه و کلورز در رودبار و سردخونی‌پشت در تالش، به معرفی شاخصه‌های بقایای معماری مکشوفه از پژوهش‌های میدانی در سه محوطه اسکولک رود...

شرق شمال غرب ایران (استان اردبیل) باوجود آثار ارزشمند، در ادبیات باستان‌شناسی ایران کمتر شناخته‌شده و گاه نگاری آن بر اساس کاوش‌های حوزه دریاچه ارومیه شکل‌گرفته است. نمین به‌عنوان شرقی‌ترین بخش اردبیل از این موضوع مستثنی نیست. از زمانی که دمورگان فرانسوی در اواخر قرن 19 میلادی گزارش مختصری از کاوش‌های نمین ارائه نمود تاکنون گزارشی از فعالیت‌های باستان‌شناسی در این منطقه از آذربایجان ارائه نگردی...

همواره چگونگی اثر عوامل طبیعی بر جوامع انسانی و مقدار اثرپذیری انسان از محیط های طبیعی یکی از بحث های مطرح در علوم جغرافیایی بوده است. در این بررسی، به چگونگی اثر کارست بر الگوهای شاخص استقراری در منطقة کامیاران پرداخته شده است. براین اساس، سه الگوی شاخص استقراری شامل الگوهای غارنشینی، نیمه کوچ نشینی و یک جانشینی از راه گردآوری داده های مربوط به هریک، تهیة نقشه و تحلیل روابط فضایی آنها با قلمرو...

تأثیر عناصر و پدیده های جغرافیایی بر انسان و زندگی او فراوان است. این تأثیرات را می توان حداقل بر جذب و دفع گروههای انسانی، نوع و شکل سکونتگاه، محوطه های استقراری و جابه جایی آن، میزان بهره وری از منابع طبیعی، جمعیت و … مشاهده کرد. در ایـن مقـاله سعی شده است تا بر اساس بررسیهای باستان شناسی ـ که در حوزه زهک سیستان صورت گرفت ـ به نقـش جغرافیا و به خصوص هیدرولوژی در شکل گیری و نابودی تمدنهای مخت...