تزئینات یکی از شاخص‌ترین مؤلفه‌هایی است که معماری سنتی مراکش با آن شناخته می‌شود و با توجه به اینکه نشانه‌شناسی جریانات تأثیرگذار در حوزه تزئینات با روایی بیشتری نیز انجام می‌پذیرد، پرداختن به ریشه‌شناسی الگوهای تزئیناتی می‌تواند بازنمایی صحیح‌تری از ریشه‌های کلیت معماری مراکش را رقم بزند. مبتنی بر بررسی‌های میدانی صورت گرفته، سه حوزه تأثیرگذاری زیبایی‌شناسی رومی، بربر و اسلامی به الگوهایی تزیی...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...

در شهرهای مراکش، بخش مهمی از منظر شهری را، بافت قدیم مدینه‌ها شکل می‌دهد. از طرف دیگر به سبب نقش مهمی که کوچه‌ در زندگی و حیات این بافت‌ها ایفا می‌کند، در این پژوهش به‌عنوان موضع مطالعه‌ی منظر شهرهای مراکش مورد توجه قرار گرفته است. ‌پس از مشاهده و بررسی چند شهر چنین عیان شد که رنگ، یکی از بارزترین عناصر منظر کوچه‌های مراکشی است، تداوم و حضور رنگ در این کوچه‌ها چنان پرقدرت اتفاق می‌افتد که رنگ ب...

حکومت فاطمیان در فاصلۀ سال‌های (297-567 ﻫ.ق) در دو نقطۀ شمال آفریقا برسرکارآمد؛ ابتدا در مغرب اسلامی به مرکزیت قیروان (297-362 ﻫ.ق) و سپس در مصر به مرکزیت قاهره (358-567 ﻫ.ق). سیاست‌های مذهبی این دو مرکز متفاوت بود. این مقاله بر آن است تا نخست سیاست‌های دوران مغرب را با سیاست‌های دوران استقرار در مصر از زمان فتح تا پایان حکومت الظاهر (358-427 ﻫ.ق)، که سال‌های اقتدار فاطمیان بود، مقایسه و تحلیل ...

تاریخ مغرب اسلامی تا پایان دولت موحدین، با تحولات سیاسی گسترده ای روبرو شد. یکی از مهم ترین عوامل تحولات سیاسی، استفاده از گفتمان مهدویت توسط برخی از رهبران بود. بر اساس تحقیقات به عمل آمده در این رساله با استفاده از منابع تاریخی سه جریان گفتمان مهدویت خوارج، شیعه و اهل سنت در مغرب شناسایی شد. بربرها که از دیرباز با اندیشه منجی گرایانه آشنا شده بودند، با تبلیغات رهبران خوارج صفری مذهب برغواطه،...

- پیش از مدرنیته، اندیشة ثبات بر پایة پایداری پدیده‌ها، دوام شکل آنها و روابط به ظاهر ذاتی‌شان (رخوت ماده و سکون قراردادها) استوار بود. اما در جهان سیال معاصر، پایداری و ثبات دیگر داده‌ای معین نیست که در ذات پدیده‌ها مستتر باشد، بلکه ثمرة کنشی خود‌خواسته میان «ارتباطات» و نتیجة طرحی است که کانسپت آن باید دوام داشته باشد تا هر چیز دیگر بتواند تغییر کند، بی‌آنکه ارزش و یا پدیدة واجد ارزش از دست ...

فضای مکثی که در میان مدینه شهرهای مراکش قرار دارد مرکز محله مدینه ها را شکل داده است. در مرکز محله‌ها چشمه آبخوری وجود دارد که جز جدایی‌ناپذیر این مکان است. چشمه ها از دو جهت «وجود» و «ماهیت»، در ساختار مرکز محله مدینه‌ها اهمیت ویژه داشته و جز جدایی‌ناپذیر آنها هستند. این مقاله بر آن است تا جایگاه این عنصر (چشمه) را در دو بعد ذکر شده در مرکز محلات مورد بررسی قرار دهد.در بخش اول «وجود» چشم...

نظام آموزش اسلامی در مغرب عمدتا بر پایه حفظ و آموزش رسم الخط قرآن مبتنی بود و به علوم عقلی و استدلالی کمتر توجه می شد. از جمله علومی که در این ساختار آموزشی توانست تکاملی بایسته یابد، علم قرائت بود؛ این علم اگرچه به دلیل فعالیت علمای افریقیه و اندلس، نتوانست در سده های اولیه اسلامی در مغرب مجالی شایسته یابد، اما در سده هشتم به دلیل مهاجرت علمای اندلس به مغرب از یک سو و اهتمام سلاطین مرینی از سو...

چکیده ندارد.