پژوهش حاضر، تلاشی است در جهت بررسی واژه‌بست‌ها و حذف همخوان‌های پایانی واژ – واجی گویش تاتی تاکستان در چارچوب نظریۀ بهینگی. منظور از فرایندهای واژ- واجی آن دسته از تغییرات واجی است که در بافتی صرفی، یعنی در مرز بین تکواژها ایجاد می‌شود و انگیزه آوایی دارد. روش پژوهش به‌صورت تحلیلی بوده و داده‌های پژوهش از کتاب‌های تاتی، رادیو و شبکه‌های محلی گردآوری ‌شده‌اند. متغیرهای زبانی بر اساس نوع فرایندها...

هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسۀ آن‌ها با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که در واج‌شناسی نظریه‌ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام‌گرفته و در گردآوری نمونه‌ها و داده‌ها از روش میدانی استفاده‌شده­است. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمۀ عادی گویشورانِ شرکت‌کننده با میانگین سنی سی تا پن...

توالیِ هماهنگ مدلی از نظریۀ بهینگی است، که اولین بار توسط پرینس و اسمولنسکیدر سال 1993 مطرح شد اما با توجه به اینکه در آن زمان رویکرد بهینگیِ استاندارد بسیار مورد توجه قرار گرفته بود، کنار گذاشته شد. این نظریه مجدداً توسط مکارتیدر سال های 2002- 2000 مطرح شد(مکارتی،2010: 8). تفاوت اصلی این رویکرد با رویکرد بهینگیِ استاندارد در نحوۀ فعالیت بخش مولّد است. در چارچوب رویکرد توالیِ هماهنگ، بخش مولد، در هر ...

تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیش­آمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف ا...

این مقاله به بررسی فرایند درج واکه در خوشه­های همخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب نظریة بهینگی می­پردازد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سؤالات است که چرا علیرغم مجاز بودن خوشة دوهمخوانی پایانی در زبان ترکی آذربایجانی، در برخی موارد این ساختار هجایی مجاز نبوده و فرایند درج واکه صورت می­گیرد و دیگر اینکه کیفیت واکة درج­شده چگونه تعیین می­شود. برای انجام این تحقیق داده­های زبانی به...

در پژوهش توصیفی - تحلیلی پیش رو، پژوهش­گران در چارچوب اصول و روش­های نظریۀ واج­شناسی بهینگی به فرایند کوتاه­شدگی واکه در گویش کُردی میانی پرداخته­اند. بررسی داده­ها بیان­گر آن است که گویشوران کُردی میانی این فرایند را، در پیوند با غلت­سازی، درواقع به­منزلة راهکاری برای رفع التقای دو واکه به­کار می­برند. به این صورت که واکه­های کشیدۀ پایان واژه که دارای دو جایگاه زمان‌مند و دومورایی هستند، هنگامی­...

رویکرد شباهت­گریزی پایۀ اصلی شکل­گیری واج­آرایی زبان­های بشری را ادراک­پذیری می‌داند. در این رویکرد، همخوان­های انسدادی به­دلیل ضعف ذاتی در سرنخ­های ادراکیشان، بخصوص درجایگاه پایانی، گزینه­های اصلی برای حذف هستند. مقالۀ حاضر با این رویکرد و در قالب نظریۀ بهینگی به بررسی رابطۀ میان امکان حذف انسدادی پایانی در خوشه­های همخوانی زبان فارسی، براساس میزان شباهت میان دو عضو خوشۀ همخوانی می­پردازد. بدی...

زبان‌شناسان غالباً بر این باور بوده‌اند که هیچ گونه رابطه‌ای میان معناشناسی و واج‌شناسی وجود ندارد (آرکانجلی و پولی‌بلنک، 1994: 5 - 433). بدین تعبیر که تغییرات معنایی و آوایی واژه‌ها معمولاً مستقل از هم روی می‌دهند. رخداد فرایندهای واجی‌ در زبان فارسی نیز غالباً با تغییرات معنایی همراه نیست. اما واژه‌های منحصر به فردی در فارسی وجود دارند که معنای بازنمایی آوایی آنها که معمولاً در سبک غیررسمی به کار...

لهجۀ خوزستانی یا جنوبی که به لهجۀ آبادانی معروف است، یکی از لهجه های زبان فارسی است که کم­تر از دیدگاه علمی و زبانشناختی به آن پرداخته شده­است. این پژوهش در نظر دارد تا با روش میدانی و در قالب چارچوب بهینگی و با بهره­گیری از محدودیت­هایی که ناظر بر این انگاره می­باشند، به توضیح و تبیین چگونگی تبدیل واکۀ /e/ به /i/ در نتیجۀ همگونی پسرو با واکه ی پیشین /i/ و تبدیل /e/ به /u/ در اثر همگونی پسرو با...

هدف این تحقیق، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در لهجة اصفهانی و مقایسة آن با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که نظریه ای نوین در واج شناسی است. این پژوهش به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام شده و در گرد آوری داده ها از روش میدانی استفاده شده است. بدین منظور، ده ساعت از مکالمة گویشورانِ بین سی تا پنجاه سال ضبط و سپس این داده ها آوانویسی و دسته بندی شده است. بدین ترتیب، با بررسی داده ها در ...