در این پژوهش مقولة دستوری «قمر» بررسی شده است که توسط تالمی در پژوهش های معناشناختی و رده شناسی اش معرفی شده است. او قمر را مقولة دستوری بسته ای می داند که شامل هر سازه ای غیر از متمم اسمی یا گروه حرف اضافه ای همراه فعل می شود که با ریشة فعل رابطة خواهری داشته باشد در این نوشتار نمودهای صوری این مقوله در زبان فارسی و مقولات معنایی که توسط آن بیان می شوند را بررسی کرده ایم. نمود اصلی قمر در زبان...

استفاده از امکانات تحلیلی یا کلمات نقشی آزاد، یکی از روش های بیان مفاهیم دستوری در زبان های دنیاست. افعال معین از اجزای مهم دستوری هستند که می توانند به صورت کلمات نقشی آزاد در بیان مفهوم دستوری «نمود» استفاده شوند. این افعال همگی از رهگذر دستوری شدگی پا به عرصۀ وجود می گذارند. دستوری شدگی فرآیندی تدریجی است که طی آن واحدهای واژگانی زبان با از دست دادن بعضی مؤلفه های معنایی خود، خصوصیات دستوری ...

این مقاله واکاوی نوشتاری است دربارة گیلکی که در جلد دهم دانشنامة ایرانیکا[1] زیر مدخل «گیلان ـ زبان ها»[2] آمده است. در این مقاله سعی شده است ضمن بازخوانی، نقد و بررسی آنچه در ایرانیکا آمده است، برخی از ویژگی های دستوری گیلکی ـ آن گونه که شایسته است ـ توصیف شود. برآمد این واکاوی نشان می دهد که توصیف عرضه شده از گیلکی در دانشنامة ایرانیکا آن گونه که باید از عهدة تبیین برخی از ویژگی های دستوری ...

چکیده علم بلاغت یکی از علوم ادبی است که فصیح و بلیغ بودن کلام را می سنجد، به کمک قواعد این دانش، کلام از سه منظر معانی، بیان و بدیع ارزیابی می گردد، علم معانی یکی از شاخه های اصلی بلاغت است که احوال جمله را از جهات گوناگون مانند معانی ثانوی و موافقت آن با حال و مقام بررسی می کند. کتاب های بلاغی عربی همواره مورد توجّه علمای بلاغت فارسی بوده است. بی توجّهی به تفاوت ها و ویژگی های دستوری و بلاغی زبا...

در این مقاله با در نظر گرفتن نظریه‌های یاکوبسن، زبان‌شناس و یکی از صورتگرایان معروف، به بررسی شعر«مست و هشیار» پروین اعتصامی به عنوان نمونه‌ای ازشعر کلاسیک فارسی پرداخته شده است. با توجه به اینکه به عقیدة این منتقد و سایر صورتگرایان، متن ادبی قبل از هر چیز مجموعه‌ای از پدیده‌های ویژة زبانی است، شعر مورد نظر از لحاظ ویژگی‌های ساختاری و چه‌گونگی توازن موجود در شعر، ویژگی‌ دستوری به‌ویژه در بررسی ...

زبان شناسان روسی در حوزهء علم صرف به بررسی ماهیت "معنای دستوری " پرداخته و سعی می کنند تا با یافتن و مطرح ساختن یک سری خصوصیات، معنای دستوری را از سایر معانی- به ویژه معنای لغوی- متمایز سازند. بسیاری از زبان شناسان روس، معنای دستوری را یک عنصر دو وجهی می دانند که در بر گیرندهء دو وجه "صورت" و" معنا" است. صورت معانی دستوری را "ابزارهای دستوری صرفی" و "ابزارهای دستوری همنشینی " تشکیل می دهند. این...

بی‌ گمان ، اصطلاحات دستوری به‌ تنهایی کمک چندانی در آموختن زبان بیگانه نمی‌ کنند، اما باید توجه داشت که چنانچه دستور زبانی ، به هر دلیل، به زبان فارسی نوشته ‌شود ، باید تفاوت‌ های میان اصطلاحات دستوری این دو زبان نیز در نظر گرفته شوند تا خوانندگان دچار لغزش نشوند . بیشتر نویسندگان دستور آلمانی در ایران ، آلمانی ‌دانهای ایرانی ‌اند که گاهی در برگردان اصطلاحات دستوری دچار خطا شده‌اند ، امری که می...

از دیرباز میان نواحی شمالی ایران و روسیه، به علت همجواری، روابط مختلف تجاری، نظامی، سیاسی و فرهنگی حاکم بوده و این روابط دو جانبه در نهایت به تاثیر و کنش متقابل زبان های ساکنین این مناطق نیز منجر شده است. از این رو شاهد وامواژه های روسی بسیاری در زبان های کرانۀ جنوبی دریای مازندران و زبان فارسی هستیم. در این مقاله با تکیه بر فرهنگ های واژگان و تحقیقات میدانی در استان های گیلان و مازندران، فهرست...

کتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکم دایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها وشواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جای داده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حروف اختصاص داده شده است؛ که در آن،پس از تعریف حرف و تقسیم بندی آن به دو دسته حروف مبانی و اصطلاحی، ویژگی های هش ت حرف مختص زبان...