سیاق یکی از قرائن پیوسته در متن قرآن است که به مثابه ابزاری برای فهم بهتر قرآن به کار می رود. ابعاد گوناگون سیاق عبارتند از: سیاق کلمات، سیاق جمله ها، سیاق آیات و سیاق سوره ها. امام رضا، علیه السّلام، که از بزرگ ترین مفسران قرآن کریم هستند و قرآن در اندیشه، گفتار و کردار ایشان تجسّم و عینیت تمام یافته است، سیاق و روند کلی کلام را یکی از قواعد زبان شناختی در تفسیر قرآن کریم دانسته و در موارد زیادی...

آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده با تألیف کتاب «مجاز القرآن» و فراء با تألیف کتاب «معانی القرآن» در قرن د...

اگر با دیدی موشکافانه به تحقیق در مطالعات و مباحث قرآنی پرداخته شود، می‌توان به این مهم دست یافت که غالب مطالعات، متمرکز بر مسأله‌ وحی و نزول قرآن کریم در جهت اثبات الهی و یا غیرالهی و بشری بودن منبع قرآن کریم بوده است. برخی در این رهگذر بر آن‌اند تا با ایجاد شک و تردید در اطمینان به صحت الهی بودن زبان قرآن بر جنبه وحیانی بودن قرآن و حفاظت آن از خطا و ناراستی پرده بپوشانند. در این مقاله که به ر...

مفهوم «کلمه» یکی از مفاهیم مهم و در عین حال پیچیده ای است که از دیرباز مورد توجه مکاتب بشری و الهی بوده است. «کلمه» در قرآن کریم نیز جایگاهی ویژه دارد و تکرار این واژه، نماد اهمیت آن است. معناشناسی واژه های قرآنی، از روش های نوین پژوهش در قرآن کریم است و از این رو در نوشتار حاضر با استفاده از برخی روش های نوین معناشناختی، مفهوم«کلمه» تبیین و مؤلفه های معنایی آن از قرآن کریم استخراج شده است. در ...

چکیده  تبیین حوزة معنایی واژگان تک کاربرد، در قرآن کریم امری است که در گرو شناخت معنای دقیق واژه است. در معناشناسی واژگان تک کاربرد، نخست، ریشه شناسی واژة مورد نظر و سپس، تبیین روابط مفهومی این واژه با دیگر واژگانِ مرتبط و در نهایت تبیین جایگاه واژة مورد نظر در مفاهیم مرتبط با آن، ارزیابی می­گردد. در این نوشتار، به ریشه شناسی، تطوّر معنایی، روابط مفهومی و در نهایت به معناشناسی واژة «امشاج» در قرآ...

پیرامون ترجمه های قرآن کریم به زبان فارسی، همواره این پرسش مطرح بوده است که بهترین، دقیق ترین و وفادارترین ترجمه قرآن کدام است. ترجمه ای که در عین پایبندی به زبان قرآن کریم، مضامین شکوهمند آسمانی آن را نیز در قالب و ساختار زبان فارسی بازآفرینی کند. در این میان، ترجمه محمد علی رضایی اصفهانی و همکارانشان، که توسط گروهی از اساتید حوزه علمیه قم به زبان فارسی ترجمه شده است، از دقت و وفاداری بسیار با...

هدف از این تحقیق بررسی اکتساب زبان از دیدگاه قرآن کریم و روان­شناسی می­باشد. در بررسی اکتساب زبان از دیدگاه قرآن کریم، از روش تحلیلی استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که دیدگاه قرآن کریم همسو با رویکردهای تعامل­گرایی - به­ویژه رویکرد پدیدارگرایی - اکتساب زبان را با توجه به سه بعد ذاتی، شناختی و یادگیری تبیین می­نماید. اکتساب زبان (تکلم) در دیدگاه قرآن کریم به سه قسمت «تکلم بنیادی»، «قول» و «ل...

اگر با دیدی موشکافانه به تحقیق در مطالعات و مباحث قرآنی پرداخته شود، می‌توان به این مهم دست یافت که غالب مطالعات، متمرکز بر مسأله‌ وحی و نزول قرآن کریم در جهت اثبات الهی و یا غیرالهی و بشری بودن منبع قرآن کریم بوده است. برخی در این رهگذر بر آن‌اند تا با ایجاد شک و تردید در اطمینان به صحت الهی بودن زبان قرآن بر جنبه وحیانی بودن قرآن و حفاظت آن از خطا و ناراستی پرده بپوشانند. در این مقاله که به ر...

نگاهی گذرا به قرآن کریم به نیکی روشن می سازد که برخی از آیاتش در نقد جامعه جاهلی همزمان با آن نازل شده است؛ نقدی که از کاستی ها و عیوب نقد انسانی پاک است. در قرآن کریم انواع متعددی از نقد - چون نقد اجتماعی، ادبی، تاریخی و روان شناسـانه - دیـده می شود و این به ما امکان می دهد که قرآن را اولین کتاب مسلمانان بنامیم. گرچه اسامی بسیاری از انواع نقدهای یاد شده، جدید و نو ظهوراند به راستی ریشه بیشتر آ...