ناصرخسرو قبادیانی بلخی، فیلسوف و شاعر ایرانی قرن پنجم هجری پس از کسب علوم مختلف با «داعیان اسماعیلی مذهب»آشنا گشت و در اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود تبحر پیدا کرد وی بر اساس نگرش مذهبی خود به نظریه ای خاص درباره ی کلمه و سخن دست یافت او کلمه را وجودی می داند که با دو نوع آفرینش ابداعی و انبعاثی، ابتدا عقل و سپس نفس را هویدا می سازد. به نظر ناصر خسرو کلمه هدیه ی آسمانی و مبدأ ظهور کثرات است و ک...

در میان محققان ادبیات تطبیقی دربارۀ نقش ترجمه در داد و ستدهای ادبی و همچنین امکان تکیه بر ترجمه در پژوهش های تطبیقی سخن بسیار است. به طور کلی پژوهشگران ادبیات تطبیقی ارتباط با زبان ها و متون های زبان مبدأ را ترجیح می دهند. آنان در همه احکام و نتیجه گیری هایی که براساس ترجمه پایه ریزی شده باشد، به دیدۀ شک و تردید نگاه می کنند. همچنان که ترجیح می دهند، محقق ادبیات تطبیقی به شناخت زبان ادبیات مورد...

بی تردید اراده که جزء جدایی ناپذیر نفس انسان است، نقش اساسی را در سلامت رفتاری فرد ایفا می کند؛ اما در مواردی، نفس انسان در اثر آشنایی با اموری مانند نوشابه های الکلی(خمر) و انتخاب ارادی آن، در دام اعتیاد یا مستی، گرفتار و سلامت رفتاری اش به خطر افتاده و آسیب هایی جدی به بافت زندگی فردی و اجتماعی اش وارد می شود. در این مقاله سعی شده با روش کتابخانه ای و تحلیلی و با بهره گیری از کلام وحی و سخن ب...

در پهنه ی بی پایان شعر و ادب مشرق زمین، بی گمان یکی از اثرگذارترین شاعران، در طول قرون و اعصار، «متنبّی» بوده است. چرا که «ابوطیّب متنبی» - این شاعر کوفیِ قرن چهارم هجری- نه تنها سخنور صاحب سبکِ بسیار اثرگذاری در طول تاریخ ادب عربی بوده است، بلکه در سخنوران بزرگ پارسی همچون مولوی و سعدی نیز تأثیر نموده است. از این رو به نظر نگارنده - به عنوان مترجم دیوان متنبّی- وی را باید «سرسلسله ی شعرای مشرق زمین...

سعدی در سخن ‏، داستان پردازی و اندیشه، ذهنی قرینه ساز و قرینه پرداز دارد و همین موضوع باعث می شود کلام او شفاف، منطقی، مستدل و دلنشین گردد. این مقاله می کوشد ابعاد موضوع را در گلستان سعدی بررسی نماید. تقارنهای مورد بررسی ما شامل تقارن در نام بابها، ساخت حکایتها، تقارنهای معنوی و لفظی، تقارن در شخصیت پردازی، آرایه های متقارن چون عکس، تضاد، قلب تشبیه می گردد. بر اساس یافته های این تحقیق سعدی از ا...

باید از او بسیار گفت و بارها و بارها نوشت، چرا که در روزگار حیاتش همه به خود مشغول بودند و قدرش را نمی دانستند. اگرچه او از بازترین پنجره با مردم زمانش سخن می‌گفت، اما حرفی از جنس زمان نمی‌شنید و زبانش را نمی‌شناختند. از این‌رو پیام او در مسیر کج‌فهمی افتاد و اغلب تحریف شد. بعدها بود که دانستیم از نا‌مهربانی‌ها، شیشۀ نازک تنهایی‌اش ترک بر‌می‌داشت و دلگیر از انسان‌های دور و برش که کمترین وزش همد...

بی شک تراوش های اندیشه به عواملی بستگی دارد که بتواند ذهن و زبان و سبک بیان سخنور راتحت تأثیر قرار دهد و ممیز هنجار سخن او با سخن گویندگان دیگر شود. در مثنوی مولوی نیز انگیزه های گوناگونی مایه شورانگیزی تعابیر عارفانه می شود که خود در حوزه سبک شناسی اثار مولانا قابل تأمل بسیار است . از این گونه عوامل می توان به سیمای پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع)‘حسام الدین چلیی‘شمس تبریزی و ... اشاره کرد و جلوه ...

بررسی آثار ارزشمند حوزۀ ادبیات فارسی توسط دانشمندان علوم مختلف و نگارش کتبی در رابطه با ادب و سیاست، روان شناسی، فلسفه، نجوم و ... نشان دهندۀ این نکتۀ مهم است که ادبیّات فقط به حوزۀ احساس و ذوق تعلق ندارد؛ بلکه میدانگاه وسیعی از تجربه­های حسی مبتنی بر واقعیات عینی است. از سوی دیگردر میان شاعران و سخن پردازان فارسی به­ندرت می‌توان همانندی برای مولانا جلال­الدین یافت، که به نقش بی بدیل و تأثیرگذار...

وجه شبه بیش از هر رکن دیگر تشبیه، جهان خیالی شاعر را توصیف می کند.تقسیم بندی هایی متعدد از وجه شبه در بلاغت سنتی صورت گرفته است که در آن وجه شبه به حسی، عقلی-حقیقی، خیالی-تمثیلی، غیر تمثیلی –مفرد،متعدد و مرکب طبقه بندی می شود.از سوی دیگر، وجه شبه براساس دستورزبان، هم چنین ماهیت آن، که صفت، ویژگی و یا کارکرداست، تقسیم شده است. درکلیات شمس باتنوعی بی نظیر دروجه شبه ها روبرو می شویم.یکی از دلایل ...

مجلات ادبی و فرهنگی یکی از منابع مهم و با ارزش برای مطالعات و تحقیقات علمی و ادبی است و از لحاظ محتوا، موضوع و مطالب مندرج در آنها و آشنایی با نویسندگان مشهور و مترجمان و در نهایت معرفی میراث ادبی که کمتر شناخته شده است، حائز اهمیت هستند. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوا و شیوه کتابخانه ای و فیش برداری اقدام به تهیه خلاصه و فهرست توصیفی مقالات مجله شده است. تهیه و تنظیم فهرست مجلات ...