گنجینه های دست نویس شرقی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان بزرگ ترین مخزن نسخه های دست نویس در تاجیکستان و یکی از مراکز مهم یادگارهای خطی فارسی و شرقی در آسیای مرکزی است. این گنجینه در سال ۱۹۵۳م به فرمان حکومت جمهوری شوروی تاجیکستان تأسیس شد و هدف آن جمع آوری نسخ خطی و تحقیق همه جانبه و عمیق درباره آن ها بود. هم اکنون در این گنجینه بیش از ۵۷۶۰ جلد نسخۀ خطی و ۶۴۰۰ جلد کتاب چاپ سنگی موجود است. اکثر دس...

هدف: این پژوهش به بررسی تولید نسخ خطی و فهرست نگاری آن در قلمرو فرهنگ و تمدن اسلامی- ایرانی است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و به صورت مطالعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که در تولید نسخ خطی انگیزه‌های گوناگونی از جمله انگیزه مذهبی، فرهنگی و اقتصادی دخیل بوده است. در زمینه سازماندهی نیز اساتید برجسته فهرست‏نگار ایرانی با سه شیوه سنتی، میانه و مدرن به فهرست‏ن...

هدف: عرضۀ چارچوبی برای توصیف عنوانِ منابع آرشیوی براساس قواعد پنج استاندارد بین‌المللی ایساد-جی، رَد، مَد3، داکس، و آر دی اِی. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی-تطبیقی است. برای گردآوری داده‌ها و اطلاعات از منابع کتابی و اسناد استفاده شده‌است. پس‌از دسته‌بندی و تطبیق داده‌ها و اطلاعات، قواعد مشترک و متمایز کاربرددار در توصیف عنوانِ مواد آرشیوی در جداولی تحت عنوا...

هدف این مقاله تبیین وضعیت پیشینه های کتابشناختی از نظر میزان انطباق  با استاندارها و قواعد مورد تأیید و استفادة کتابخانة ملی ایران است. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که به صورت پیمایش تحلیلی صورت گرفته و پایگاه نسخ خطی خانة کتاب به عنوان جامعة مورد بررسی لحاظ شده است. درک اینکه فهرستنویسان نسخ خطی تا چه میزان خود را ملزم به رعایت قوانین فهرستنویسی می دانند، می تواند در رسیدن به دیدگاه صحیحی از...

مقالۀ حاضر، به بررسی و توصیف مختصر استانداردهای بین‌المللی توصیف در دو زمینۀ کتاب‌شناختی و آرشیو می‌پردازد. استانداردهای کتاب‌شناختی، پایه و اساسی برای تدوین استانداردهای آرشیوی به شمار می‌رود. طی دهه‌های گذشته، آرشیو از استانداردهای کتاب‌شناختی بهره برده است؛ اما امروزه شورای جهانی آرشیو، با همکاری کتابخانۀ ملی کنگره و سایر متخصصان آرشیوی، اقدام به تهیۀ استانداردهای آرشیو کرده است. در مقالۀ پی...

رساله غوثیه ، رساله ای است به طریقه خطاب فهوانی و محادثه مثالی حضرت ربانی باغوث اعظم که به زعم عده ای از محققان سخت کوش صبرنوش به محیی الدین بن عربی نسبت داده شده است. اما دراین مقاله، ضمن بررسی و نقد دلایل کسانی که آن را به ابن عربی نسبت می دهند، با بررسی رساله غوثیه و نیز انطباق مفاد معنایی آن با دیگرآثار محی الدین عبدالقادر گیلانی معلوم می شود که این رساله از عبدالقادرگیلانی است و به اعتبار...

بیان جنبه های هنری نسخه های خطی نیازمند تخصص فنی و حرفه ای است. کتاب مکتب هنری شیراز در نسخ خطی ایرانی می تواند به عنوان یک منبع آموزشی تخصصی در این حوزه مورد استفادۀ اساتید، پژوهشگران، فهرست نگاران، و دانشجویان قرار گیرد. در این اثر، نقاشی و تذهیب ایرانی ـــ اسلامی مکتب هنری شیراز از بدو ظهور تا اوج تکامل و کتاب آرایی در ایران در دوره های مغول، تیموری، صفوی، افشاریه، زندیه، و قاجار به طور جداگ...

شناخت نسخه های خطی اصل یکی از عوامل اصلی در جریان گردآوری وتصحیح متون است .از اینرو محققان تلاش گسترده ای در به دست آوردن نسخه های خطی اصل دارند تا بتوانند جریان علمی عصر مولف را بهتر شناخته وشیوه ی تفکر مولف را ازاصل دستنوشته اودریابند.بدین جهت فهرست نویسان با توجه به علایم ونشانه های متعدد ،سعی درشناسایی نسخه های اصل داشته ودارند. درتحقیق حاضر سعی برآن شده تابخشی ازاین نشانه ها که ازفهرست ها...

در این پروژه نسخ خطی مصور ادبی قرن نهم تا چهاردهم ه. ق موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی و تعدادی از نگاره های نسخه های ادبی مصور مورد توصیف و تحلیل قرار گرفته و با نمونه هایی از دیگر آثار نگارگری ایرانی تطبیق داده شده اند. ابتدا کار با زمینه های تاریخی، سیاسی و فرهنگی در سه دوره ی تیموری، صفوی و قاجار، هنرمندان هر دوره، حامیان هنری، مکاتب هنری و معرفی نسخه های خطی معروف هر دوره آغاز شد. در مر...

نسخه حاضر جزء متون روایی تلقی می شود. در مجموع این اثر از آثار اخلاقی-تعلیمی عصر صفویه است که تاکنون ناشناخته مانده است. امید است با احیای این چنین اثر نفیس علاوه بر آشنایی با نگارش زبان فارسی و نثر ادوار گذشته، راه گشای دانش پژوهان و همه کسانی باشد که سخنان پیشینیان را چراغ راه آینده می دانند.