لازمه قرار گرفتن یک سیستم در مسیر پایداری شناخت دقیق و برنامه ریزی صحیح آن مجموعه است. حال درصورتی که این سیستم ساختار پیچیده ای چون شهر بوده و هدف یافتن راهی برای رسیدن به الگوی ساختاری به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری باشد، برنامه ریزی راهبردی، ابزاری مناسب محسوب می گردد. در این تحقیق، سیستم مورد بررسی شهر زابل است که با چالش های متعددی مواجه است. شرایط سخت زیست محیطی، کمبود فضاهای گذران...

نظم در اندازه و شکل شهر، از جمله موضوعاتی است که همواره در طی مواجهه با پدیده ها و مسائل مختلف و همزمان با بروز تئوری های متنوع، مطرح بوده است. قاعده و قانون ثابتی در این ارتباط به طور دقیق قابل شناسایی نیست، اما وجود تعامل منطقی بین میزان جمعیت، پتانسیل های کالبدی رشد شهر و نحوه پاسخگویی به نیازهای مخاطبان برنامه ریزی، موضوعی است که به ابداع روش های مختلف میزان سازگاری بین این دو عامل پرداخته ...

«مناطق کلان شهری» از پدیده های نوظهور قرن بیستم اند که در آغاز هزاره سوم میلادی به الگوی غالب شهرنشینی تبدیل شده اند. این مناطق کلان شهری که با مشخصه هایی چون دگرگونی در نقش و عملکرد، تحول در شکل و ساختار و تغییر معنا و مفهوم مواجه شده اند، تحت تأثیر نیروها و عوامل مختلف در طول زمان و بنا به مقتضیات مکانی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، سازوکار و فرایند خاصی را در شکل گیری و تکوین و دگرگ...

پراکنده‏رویی از اشکال گسترش استکه در نیم‏قرن اخیر وارد ادبیات مدیریت و برنامه‏ریزی شهری کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران،شده است. برخی شهرهای ایران این نوع گسترش را در مرحله رشد شتابان تجربه کرده‏اند. این شهرها با مشکلات فراوان، مانند توسعه‏ بدون برنامه‏ریزی، افزایش سکونتگاه‏های غیررسمی، نوسان شدید قیمت زمین و مسکن، افزایش هزینه‏‏ زیرساخت‏ها و خدمات شهری، به ‏زیر ساخت ‏‏و ساز رفتن اراضی کشاو...

امروزه جریان توسعه کالبدی شهرها با سرعت بیشتری دنبال می گردد و حاشیه های امروز شهرها جز لاینفک بافت اصلی شهر در آینده نه چندان دور می باشند. رشد فیزیکی نابسامان شهرها در اثر توسعه فیزیکی ناپیوسته و پراکنده و عمدتاً در قالب شکل گیری قطعات منفرد و جدا از هم است؛ لذا تحلیل وضعیت فیزیکی موجود و پیش بینی آینده گسترش شهرها به دلیل تاثیر آن بر سیاست ها و مدیریت منابع شهری و انسانی از اهمیت به سزایی برخ...

در چند دهۀ اخیر برنامه ریزان با مسئلۀ جدیدی به نام پراکنده رویی مواجه شده اند. برای مقابله با این مشکل راه حل های گوناگونی ارائه شده است. یکی از اصلی ترین راه ها، اتخاذ رویکردی اکولوژیک در کاربری زمین و استفادۀ درست از منابع طبیعی است. منطقۀ کلان شهری مشهد از بی تعادلی فضایی، پراکنده رویی و تمرکز شدید در مرکز مجموعه و کریدور مشهد- چناران رنج می برد که این امر به نوبۀ خود موجد پدیدار شدن نابرابر...

در اثر بورس بازی و عدم توجه به پتانسیل های درونی بافت شهرها، شهرها روز به روز جهت جوابگویی به نیاز کالبدی مسکن و دیگر خدمات شهری مثل کاربری های تجاری و.... در حال گسترش بی برنامه و پراکنده رویی هستند. در شرایطی که امکان توسعه متصل برای آنها در اثر عوارض طبیعی و مصنوعی موجود نباشد اقدام به ساخت و ساز های نامناسب در زمین های پرشیب که از نظر شهرسازی، اقتصادی و زیست محیطی غیر اصولی است می کنند. و ی...

وجود تفرق سیاسی و قلمرویی در شرایط فراهم بودن امکان برنامه ریزی کاربری زمین انحصاری و کنترل رشد محلی متفرق به پراکنده رویی توسعه می انجامد. به زبان ساده قلمروهای مدیریت شهری (شهرداری ها) واقع در منطقه با تعیین محدوده برای شهر ها و کنترل ساخت و ساز موجب افزایش هزینه زمین و ساخت و ساز برای گروه های جمعیتی شده و با انجام برنامه ریزی کاربری زمین انحصاری (فقدان برنامه ریزی منطقه ای) موجب تقلیل ذخیره...

گسترش بی رویه شهرها باعث بروز معضلاتی چون رشد ابعاد کالبدی شهرها، پدیدار شدن اشکال متنوعی از سکونتگاههای بزرگ حاصل از رشد پراکنده رویی شهری و تداوم ساخت و ساز در زمینهای آسیب پذیر و یا مستعد توسعه پیرامون شهرها شده است. به همین خاطر محدوده های شهری به عنوان سیاستهای مهار شهری، که معمولا بخشی از راهبردهای مورد استفاده در زمینه برنامه ریزی کاربری زمین، منطقه بندی و تفکیک زمین در مدیریت رشد، را تش...