در خصوص مبنای اعتبار نظر اهل خبره، وجود سیره عقلاء بر رجوع به اهل خبره و عدم ردع از چنین سیره ای در شرع، مورد تأکید فقهاء بوده و نظر مخالف یافت نشده است. در عین حال، برخی ضمن تأیید این مطلب، حصول وثوق و اطمینان از نظر اهل خبره را لازم دانسته اند. عده ای هم شرایط شهادت را در اهل خبره ضروری شناخته اند؛ یعنی نظر اهل خبره را نوعی شهادت تلقی کرده آن را از باب شهادت معتبر شناخته اند. در خصوص مبنای اع...

نقد و بررسی بخشی از اسباب نزول است که در شأن اهل بیت (ع) به ویژه علی (ع) نقل شده است. نگارنده، پس از تبیین پیوند قرآن و اهل بیت (ع) و جایگاه اهل بیت در قرآن به شرح و توضیح آیات نازله درباره اهل بیت (ع) که دارای سبب نزول اند، پرداخته است. وی پس از طرح آیه مباهله، به نقد و بررسی ارتباط آن با منزلت اهل بیت (ع)، نظر مفسّران اهل سنّت درباره آیه مذکور، مفهوم و داستان مباهله، دیدگاه فریقین در سبب نزول آ...

اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به عنوان وارثان علم پیامبر (ص)، بهترین رهنمودها را برای هدایت مردم ارائه کرده اند که بخشی از آنها در روایات تفسیری این بزرگواران نمود یافته است. جمع قابل توجهی از اندیشمندان اهل سنّت به نقل احادیث اهل بیت (ع) به عنوان صحابه یا تابعین جلیل ­القدرـ همّت گماشته و از آنها به گونه های مختلف بهره برده اند. مقالة حاضر به روش توصیفی ـ اسنادی با رویکردی قرآنی ـ روایی، پس از مطال...

اهل بیت روایات گهرباری در زمینه‌های گوناگون از جمله مباحث علوم قرآنی بر جای گذاشته‌اند. اندیشمندان اهل سنت به گونه‌های مختلف از آن‌ها بهره برده‌اند.این مقاله با روش توصیفی- اسنادی با رویکردی قرآنی- روایی، پس از مطالعه کتب علوم قرآنی اهل سنت، به تحلیل و تقسیم بندی بهره‌وری‌های اندیشمندان اهل سنت از روایات اهل‌‌ بیت(ع) پرداخته است.نوشته حاضر اقسام این بهره‌وری‌ها را در قالب موارد ذیل بیان می‌دارد...

در نظریه­ی وحدت متعالی ادیان، تمایز ظاهر و باطن دین تمایزی اساسی به­ شمار می­آید که هم با نگرش مابعدالطبیعی به مراتب هستی و تمایز مطلق و نسبی پیوند دارد و هم با تمایز معرفت­شناختی شریعت و طریقت و نیز با تمایز سنخ­شناختی اهل ظاهر و اهل باطن گره خورده است. شوان در بینش و نگرشی مابعدالطبیعی با تأکید بر منشأ الاهی دین و تمایزنهادن میان ظاهر و باطن دین و با توجه به تکثر و تنوع افراد و رعایت حاشیه­ی ...

اثری که در پیش رو است، تلاشی است در جهت پرداختن به مکتب ها و رهیافت های تاریخ نگاران معاصر عرب که در حوزه معرفی و نقد منبع و روش شناسی قرار می گیرد. سه نویسنده معاصر عرب یعنی عباس محمود العقاد از مصر، و یوسف العش از سوریه، و جواد علی از عراق، مورخانی هستند که در این رساله سعی شده است تا بعضی از آثار ایشان که مربوط به تاریخ اسلام هستند، مورد نقد و بررسی قرار گیرند. هدف از این رساله ارایه شمایی ا...

این رساله با عنوان تفسیر روایی اهل بیت پیرامون آیات یک تا 42 سوره¬ی یوسف، با هدف تأکید و اهمیّت¬دادن به نقش روایات در فهم و تفسیر قرآن نوشته شده است؛ با توجه به مفاد روایی ٢٧٢روایت بررسی شده¬ی ذیل آیات و آموزه¬های مورد نظر و مقایسه¬ با مفاد ظاهری آیات، مشاهده شد، در اکثر موارد با یکدیگر تطابق داشته و در بسیاری از موارد نیز معصوم روایای مختلفی از متن آیه را بیان نموده¬ است که در آیات به آن ا...

اهل بیت (ع) به ‌گروهی از منسوبان نسبی پیامبر (ص) اطلاق می‌شود که حاصل پیوند ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) هستند. این تلقی شیعه از مفهوم اهل بیت (ع) است. دانشمندان اهل سنت ضمن پذیرش کلی این تعریف و مسلم‌دانستن آن می‌کوشند دایره اهل بیت را به برخی منسوبان دیگر و همسران پیامبر (ص) تسرّی دهند. در ادبیات آنها، صدق عنوان «اهل بیت» بر تعریف شیعی قطعی است، ولی با تردید و اعتقاد به‌ تشتت دیدگاه‌ها، با تکلف،...

مطالعۀ تحول معنایی واژگان قرآن از عصر پیش از نزول تا ادوار بعد یک ضرورت است و فهم‌صحیح معنای آیات بدون آن میسر نیست. از جملۀ مؤلفه‌‌های تأثیرگذار در معنای واژگان، روابط آنها با همدیگر در متن، به‌ویژه رابطۀ هم‌نشینی کلمات است. در این مطالعه به تبیین محور‌های هم‌نشینی «اهل» و مؤلفه‌‌های معنایی آن از دورۀ پیش از اسلام تا عصر نزول می‌پردازیم و می‌کوشیم نشان دهیم رابطۀ هم‌نشینی اهل و کاربست آن با ضم...

بررسی سبب نزول آیه ولایت - مائده، 55 - و اثبات نزول آن درباره علی (ع) است. نویسنده، با استناد به روایات، نزول آیه ولایت را در شأن علی (ع) بر می شمارد و زمینه هایی نزول آیه ولایت، داستان اعطاء خاتم، نظریات دیگر در خصوص سبب نزول این آیه، استشهاد به سیاق آیات، اشکالات و شبهات وارده بر نزول آیه ولایت درباره علی (ع) را به تفصیل مورد نقد و بررسی قرار داده و اثبات کرده است که آیه ولایت بر اساس روایات ...