حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان‌هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه‌های اسمی نمایش می‌دهند. این پدیده در زبان‌های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان‌های واجد نظام کنایی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل‌نمایی و مفعول‌نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه های اسمی نمایش می دهند. این پدیده در زبان های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان های واجد نظام کنایی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل نمایی و مفعول نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی انواع حالت های دستوری در وفسی، از زبان های ایرانی شمال غربی، و بررسی شیوه های حالت نمایی آن هاست. در این باره، چهارده حالت دستوری در وفسی قابل شناسایی است که از طریق راهبرد های گوناگون زبانی به شرح زیر نشان گذاری می شوند: 1. استفاده از تک واژ به صورت پسوند؛ 2. استفاده از حروف اضافه؛ 3. استفاده از واژه بست ها (حروف اضافة وابسته از لحاظ آوایی)؛ 4. استفاده از ترتیب واژگا...

یکی از مشکلات متون نظم و نثر ادب فارسی صفت‏های نسبی و علائم آن است که غالب مطالعه‏کنندگان و مدرّسان متون فارسی تصوّر می‏کنند که آن‏ها را می‏دانند و بر آن‏ها تسلّط دارند، غافل از این‏که پسوندهای صفت نسبی‏ساز متعدّد و راه و رسم ساختن صفت و اسم و قید در آن‏ها مختلف و سرگردان‏کننده است. در این مقاله قدم‏های اولیّه در شناخت این قسمت از دستور زبان فارسی برداشته شده و بخشی از این پسوندها به‏نظر خوانندگان ر...

فعل مجهول در ادوار تاریخ زبان فارسی شکل ها و کاربردهای مختلفی داشته است. به طور کلی از دیرباز تا امروز در زبان ها و گویش های ایرانی، شیوه های زیر را می توان در ساخت یا مفهوم فعل مجهول مشاهده کرد: الف) ریشه / مادة فعل+ پسوند مجهول ساز؛ ب) اسم مفعول (صفت مفعولی) یا مصدر+ فعل کمکی؛ ج) صیغة سوم شخص جمع فعل های متعدی معلوم بدون عامل. در زبان فارسی و گویش های ایرانی امروز، هریک از شیوه های مذکور به...

تحقیقات پیشین نشان داده اند که افراد ناشنوا، در مقایسه با افراد شنوا، در پردازش نحوی ضعیف تر عمل می کنند؛ از این رو، انتظار می رود که آنان جهت جبران این نقص از دانش پیشین خود استفاده کنند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ناشنوایی بر مهارت آزمودنی ها در درک جملات موصولی فاعلی و تعیین نوع راهبردهای مورد استفادۀ آنها در درک جملات موصولی فاعلی محتمل و غیرمحتمل معنایی در چارچوب نظری جبرانی ـ تعاملی استنو...

  تبیین پدیدۀ مطابقۀ مفعولی به مثابۀ یکی از خصوصیات بنیادین ساخت‌های ارگتیو همواره یکی از پرسش‌های اساسی در رویکردهای زایشی بوده است. در چارچوب رویکرد کلاسیک مفروض در قالب برنامۀ کمینه‌گرا، حالت‌نمایی و مطابقه دو پدیدۀ هم‌ارزند که هر دو در جریان فرایند اشتقاق نحوی ساخت‌های زبانی تعیین می‌شوند با این حال در رویکردهای متأخرتر نظیر رویکرد حالت‌‌دهی وابسته، مطابقه همچون فرایندی مرتبط اما مجزا از ح...

پایه و اساس سخن " کلمه " است و بررسی ساختار کلمه یکی از ابزارهای زیبایی شناسی متن است."ترکیب سازی"همواره مورد توجه شاعران بوده است و بسیاری از آنان برای بیان نگرشهای خلاقانۀ خود ، ترکیبهای بدیعی به واژه های زبان افزوده اند." بیدل دهلوی" شاعری است که توانایی بی نظیری در "رستاخیز کلمات" دارد.وی ترکیبهای خاصی  در شعر خود آفریده است که خصیصۀ زبانی او به شمار می آید . این ترکیبات از مهمترین عوامل "غ...

گویش کرمانجی خراسانی یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی است که به رغم همجواری با خیلی از زبانها مانند فارسی، ترکی، عربی، روسی، و ارمنی و از دست دادن برخی از ویژگیهای صرفی و نحوی خود، یکی از مهمترین مشخصه های تمایز دهنده صرفی و نحوی به نام نظام حالت دهی ارگتیو-مطلق را حفظ نموده است. این نوع نظام حالت دهی از جمله ویژگی هایی است که در برخی از گویشهای ایرانی (مانند کرمانجی، تالشی، تاتی و بلوچی و غیره)...