نام پژوهشگر: محمد حسین قرشی

تاثیر تبدیل های ترجمه بر خوانایی متن در ترجمه ی ادبیات کودکان (بر اساس نظریه ی تعادل کت فورد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  سیروان امین زاده   محمد حسین قرشی

در این پایان نامه تاثیر تبدیل های ترجمه ی کت فورد بر روی سطح خوانایی متن ترجمه ادبیات کودکان و نوجوانان بررسی می شود. تبدیل های ترجمه در واقع استراتژی های متنی هستند که هر مترجم متفاوت از مترجم دیگری آنان را به کار می برد. این تحقیق مطالعه ی موردی بر روی سه ترجمه ی فارسی آلیس در سرزمین عجایب می باشد تا از این طریق انواع تبدیل های ترجمه موجود بر اساس تاثیرشان بر روی خوانایی این ترجمه ها رتبه بندی شوند. برای این منظور نگارندگان ابتدا نوع شناسی تبدیل های کت فورد را در ترجمه متون انگلیسی به فارسی جزئی تر و دقیق تر شرح و بسط داده اند و همچنین شیوه ی ارزیابی خوانایی را معرفی نموده اند که برای بررسی این نوع تبدیل ها مناسب است. این شیوه متشکل از دو مرحله ی: 1- کاربرد فرمول خوانایی فاگ ایندکس، و2- تدوین کلوز تست می باشد. در پایان، نگارندگان به ارتباط معناداری میان تبدیل های کتفورد و سطح خوانایی ترجمه ها دست یافتند. در این تحقیق 14 نوع تبدیل در ترجمه ها بررسی شدند و براساس تاثیرشان بر خوانایی ترجمه ها طبقه بندی گشتند. براساس این تحقیق تبدیل های پیچیده (که به صورت جمله واره و گروه ها نمود می یابند) بسیار بیشتر از تبدیل های ساده (که به صورت واژه نمود می یابند) بر ارتقاء خوانایی متن ترجمه تاثیر دارند. این بدان معناست که شناسایی و درک بندها و گروه ها در درون متن برای کودکان و نوجوانان بسیار راحت تر از شناسایی واژه ها می باشد. و از میان واژه گان افعال بیش از دیگر اقسام کلمه بر خوانایی متن موثرند.

تبیین سنت فرهنگی ایران در کتاب "حاجی بابای اصفهانی" با تاکید بر تجربه هرمنوتیکی قوم نگار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  حیدر حاتمی پور   حسن امامی

مردم شناسی همیشه در پی درک و شناخت فرهنگ یا فرهنگ های "غیر خود" بوده است. در این میان نیاز به ترجمه لغات، ایده ها و معنا از فرهنگی به فرهنگ دیگر اجتناب ناپذیر می باشد. در نتیجه، ایده ترجمه فرهنگی در مردم شناسی ایده ای بنیادین است. این مطالعه در پی آن است که با رویکردی قوم نگارانه بر چالش هایی که مترجم فرهنگی به هنگام تبیین فرهنگ یک قوم با آن رو به روست متمرکز شود. نگارنده سعی دارد با شیوه ای قوم نگارانه تجربه هرمنوتیکی قوم نگار را در یک سنت فرهنگی جدید در کتاب "حاجی بابای اصفهانی" به نمایش بگذارد. در تحلیل عامل های موثر در این تجربه هرمنوتیکی از تئوری هرمنوتیکی گادامر استفاده خواهد شد. در پایان برخی ویژگی های سنت فرهنگی ایران عهد قاجار از منظر قوم نگار ارائه خواهد شد.

بررسی تطبیقی ترجمه های رمان بلندیهای بادگیر اثر امیلی برونته بر اساس نظریه تعادل کت فورد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند 1390
  فهیمه ابراهیمی   محمد حسین قرشی

چکیده در دنیای کنونی ترجمه شاخه ای از زبان شناسی است و آشنایی با اصول این علم از الزامات مترجم است. مترجم چیره دست هنرمندی است آشنا با اصول زبان شناسی که قادر است درجه ی تعدیل مناسب را هنگام ترجمه تشخیص دهد. مترجم موفق قادر است با کمک گیری از علم زبان شناسی کاربردی ، با گزینش راهبرد مناسب ، نزدیک ترین معادل های ممکن را در زبان مقصد بیابد و بدین ترتیب هم ارزش ارتباطی و هم عناصر ساختاری و بیانی متن مبدا را به خواننده منتقل کند. بحث اصلی این تحقیق ، مطالعه و بررسی مسایل تعادل ترجمه ای در ترجمه ی متون ادبی و ارائه ی راهکارهایی برای حل مشکلات تعادل واژگانی و تعادل نحوی است . بدین منظور ، ابتدا چندین تعریف از ترجمه ، ترجه ی ادبی ، نظریه ی تعادل و همچنین نظریه ی تعادل ترجمه ای کت فورد ارائه گردید . سپس آحاد تعادل واژگانی و تعادل نحوی را برشمرده ؛ چالش هایی را که مترجم در راه نیل بدان با آن ها روبروست را نشان داده و به تحلیل چندین نمونه از رمان بلندیهای بادگیر و ترجمه های آن پرداخته شده است . این تحقیق نشان می دهد که تعادل واژگانی و تعادل نحوی به صورت مطلق به دلیل پیچیدگی و تمایزات نظام های زبانی و ادبی زبان مبدا و مقصد میسر نیست و تعادل ترجمه ای امری نسبی است و انتقال معنا و صورت به طور کامل در ترجمه غیر ممکن است و مترجم به ناچار بایستی دست به تعدیل بزند.

بررسی فعل مجهول در زبان فارسی و راهکارهای آموزش آن به غیر فارسی زبانان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  محمود حسین زاده چهکندک   محمد حسین قرشی

چکیده در پژوهش حاضر با نگاهی کلی به آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان ، ابتدا در مورد نحو و ساختار حاکم بر زبان صحبت شده و بیان گردیده است که برای فراگیری بهتر یک زبان باید دستور آموزشی آن زبان تدوین گردد. در ادامه ساختار فعل مجهول در زبان فارسی به عنوان ساختی که فراگیران غیر فارسی زبان در یادگیری آن مشکلاتی را نشان می دهند مورد بررسی کامل قرار گرفته و دیدگاه های مختلف از جمله ساختار گرایانه ، نقش گرایانه و روش شناختی در مورد آن به تفصیل بیان شده است چراکه مدرس زبان به منظور بازدهی بیشتر در آموزش شایسته است همه این موارد را بداند. سپس به طور خلاصه شیوه های تدریس و روشهای کلی آموزش زبان دوم آورده شده و این شیوه ها برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان و همچنین راهکارهای که معلم باید از آن آگاهی داشته باشد مورد بحث قرار گرفته است. در پایان نیز به طور اختصاصی راهکارهایی برای آموزش بهتر و کارآمد ساختار فعل مجهول به غیر فارسی زبانان ارائه شده است .

تعامل فرهنگی در ترجمه بر پایه تحلیل گفتمان انتقادی(مطالعه موردی: پیرمرد و دریااثر ارنست همینگوی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات 1391
  اناهیتا امیرشجاعی   محمد حسین قرشی

این رساله به اهمیت گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی در ترجمه به عنوان پدیده ای فرهنگی می پردازد تا نشان دهد چگونه این تحلیل می تواند به چگونگی انتقال مفاهیم فرهنگی و اید‍ولوژیک در فرایند ترجمه کمک کند. از آنجاییکه در فرایند انتقال زبان از متن مبدأ به متن مقصد، دلایل خاصی برای تحریف در ترجمه وجود دارد، می کوشد رابطه گفتمان را با ساختارها و کارکرد های فکری- اجتماعی نشان دهد. در این راستا به معرفی مفاهیم کلیدی در گفتمان، برخی نظریه پردازان گفتمان انتقادی، و برخی تحقیقات صورت گرفته در این راستا می پردازد. دلیل انجام این تحقیق تأکید براهمیت شباهت ها و تفاوت های فرهنگی در فرایند ترجمه و نشان دادن مزایای رویکرد گفتمان انتقادی نسبت به دو رویکرد کارکرد گرا و ساختارگرا است. از این رو به بسط نظریات ون دایک و هاکین پرداخته و بر اساس متدلوژی نام برده به بررسی رمان " پیرمرد و دریا" اثر ارنست همینگوی، جهت برجسته ساختن موضع اید‍ولوژیک و فرهنگی مترجم می پردازد. مشاهده شده است که نگرشهای فرهنگی وباورهای اجتماعی مترجم از طریق اقتباس شیوه های بومی سازی، ترجمه اصطلاحی، و طبیعی شدگی اید‍ولوژیک (مفهومی کلیدی در نظریه فرکلاف)، در چارچوب کارکرد اجتماعی غالب، در فرایند ترجمه منتقل شده، حال آنکه نویسنده درمتن مبدأ که تلفیقی از امپرسیونیسم و رئالیسم است بدون هیچ گونه دخالتی از جانب خودش بر خواننده تسلط می یابد. از آنجا ییکه روابط قدرت و ایدولوژی مفاهیمی مشترک در گفتمان انتقادی و ترجمه می باشند، نتیجه می گیرد که گفتمان انتقادی به تحلیل گر و نیز به مترجم در تحلیل و حل معضلات فرهنگی و اجتماعی در فرایند ترجمه کمک می کند. از اینرو در تفسیر، توصیف، و تحلیل تغییرات اجتماعی، فرهنگی، و اید‍ولوژیک در متن لازم و ضروری می باشد.

بررسی و مقایسه تصریح در دو ترجمه از رمان 1984
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  آمنه یاری   محسن مبارکی

چکیده فارسی بررسی و مقایسه تصریح در دو ترجمه از رمان 1984 تصریح فرایند آشکارسازی اطلاعات تلویحی موجود در سطح زبانی متن مبدا می باشد که دارای انواع مختلف بوده و در سطوح زبانی مختلف اتفاق می افتد. تصریح راهبردی برای از بین بردن ابهام و افزایش انسجام متن وافزایش اطلاعات زبانی و فوق زبانی می باشد. این مطالعه در رابطه با بررسی و مقایسه تصریح در دو ترجمه از رمان 1984(ترجمه صالح حسینی به عنوان مترجم حرفه ای و حمید رضا بلوچ به عنوان مترجم غیر حرفه ای) می باشد . برای این منظور 600 جمله ازاین رمان انتخاب شده و از لحاظ سطوح مختلف تصریح ( علایم سجاوندی، کلمه،عبارت،بند وجمله) و انواع مختلف آن (اجباری،اختیاری،کاربرد شناختی و ترجمه-ذاتی) مورد بررسی قرار گرفته است. در انتها با مقایسه دو ترجمه آشکار شد که تصریح در سطح کلمه و از میان انواع مختف آن ،تصریح اختیاری دارای بالاترین بسامد می باشد و بطور کلی در کار مترجم غیر حرفه ای شاهد میزان بالاتری از تصریح بودیم در حالیکه تصریح بکار رفته توسط مترجم حرغه ای از سطح بالاتری برخوردار بود.

روشهای تربیت مترجم حرفه ای با تاکید بر سرفصل دروس رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  شیما شجاعی   محمد حسین قرشی

ترجمه قدمتی به بلندای عمر بشر است. از بدو پیدایش بشر، ترجمه ابزاری برای ارتباط میان ملل بوده است. پیشرفت هر جامعه در گرو تبادل اطلاعات با جوامع دیگر است. فردی که عمل ترجمه را انجام میدهد، بالفطره مترجم نیست. حرفه ای شدن در امر ترجمه مستلزم تعلیم و آموزش در این حوزه است ،گرچه ضرورت تجربه و استعداد را نباید نادیده گرفت. تصور میشود که وظیفه ی خطیر تربیت مترجم بر عهده ی دانشگاه هاست. زیرا که موسسه ی دیگری در این امر دخیل نیست. تعلیم و تربیت نقش مهمی در شکوفایی مهارت و توانایی لازم در رشته ی مذکور بازی می کند. تعلیم و تربیت به عنوان امری مقدس و پیچده، شامل عوامل متعددی از قبیل استاد، دانش ، تجربه و روش تدریس وی، دانش و اطلاعات پیشین و انگیزه ی دانشجو، تعداد دانشجویان، محیط کلاس درس، مواد آموزشی، کتب درسی، سیلاب و برنامه ی آموزشی می شود. رشته ی مترجمی نقش مهمی در تربیت مترجم حرفه ای دارد، اما به نظر می رسد که فارغ التحصیلان این رشته به ندرت وارد بازار کار ترجمه می شوند. تصور می شود که دانشگاه ها در امر تربیت مترجم موفق عمل نمی کنند. تربیت مترجم باید بگونه ای سازمان دهی شود که دانش آموختگان این رشته توانایی ترجمه ی متون متفاوت را داشته باشند، اما شواهد خلاف این امر را ثابت می کنند. دیویس (36-35 :2004) اهداف ذیل را در امر تربیت مترجم مهم قلمداد می کند: تربیت مترجم کتبی و شفاهی، تعلیم و تربیت ویراستار نشر، آماده سازی دانش آموختگان برای ورود کار در عرصه های مطبوعات، صدا و سیما، تدریس زبان مادری و خارجی. مطالعه و بررسی تمامی عوامل موثر تربیت و آموزش خارج از حوصله ی این مبحث است. نگارنده صرفا به بررسی بازدهی و کارایی برنامه ی آموزشی و سرفصل دروس در مقطع کارشناسی پرداخته است. گروه برنامه ریزی درسی باید برنامه ی آموزشی را تدوین کنند که مطابق نیازهای دانشجوایان برای ورود به بازار ترجمه باشد. برنامه ی آموزشی که بهترین شکل ممکن طراحی شده باشد شامل اهداف تدریس، روش تدریس، شکوفایی مهارت و قابلیت های دانشجویان و دروس مورد نیاز می شود. به نظر می رسد که برنامه ی آموزشی به معرفی مفهوم نظری ترجمه، عمل ترجمه، روش و استراتژی های حل کردن مشکلات ترجمه می پردازد. بنا به نظر تامسون، برنامه ی آموزشی رشته ی مترجمی شامل عوامل متعددی مانند موضوعات ترجمه: ریاضی، علوم محض، علوم اجتماعی، اقتصاد و تجارت می باشد. در این تحقیق، بازدهی برنامه ی آموزشی تربیت مترجم از طریق نظرسنجی در مورد سرفصل دروس برآورد شده است. در این تحقیق 167 نفر شرکت کرده اند. 21 نفر از شرکت کننده ها اساتید دانشگاه، 49 نفر دانشجویان کارشناشی ارشد (فارغ التحصیلان رشته ی مترجمی) و 73 نفر ازدانشجویان سال آخر دوره ی کارشناسی رشته ی مترجمی زبان انگلیسی بوده اند. داده های تحقیق از طریق نرم افزار spss و روش توصیفی تحلیل شده اند. تحلیل داده ها حاکی از مفید بودن اکثر دروس در امر تربیت مترجم بوده اند. شرکت کننده ها روش تدریس، روش تحقیق و آزمون سازی زبان مرتبط در امر تربیت مترجم قلمداد نکرده اند.

نقش تکنولوژی یادگیری زبان از طریق کامپیوتر بر فرایند یادگیری واژگان زبان انگلیسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  ایمان سعیدی مبارکه   محسن مبارکی

چکیده اجزای گوناگون تکنولوژی برای یادگیری زبان خارجه در سالهای زیادی ادغام شده اند. در نتیجه ی چنین ادغامی یادگیری زبان از طریق کامپیوتر کال (call) توسعه یافته است .مطالعات متفاوتی کال (call) و استفاده اش را در مهارت های مختلف یادگیری زبان از جمله مهارت واژگان مورد بررسی قرار داده اند. این مطالعات منجر به پیدایش سریع برنامه های یادگیری واژگان شده است. این بررسی قصد دارد کال (call)، یادگیری واژگان و برنامه های یادگیری واژگان چون کاوکا (cavoca)، لکزیکا (lexxica)، پاور وردز (powerwords) و ورد چمپ (wordchamp) را مورد تحقیق قرار دهد و برنامه وردچمپ (wordchamp) را با روش سنتی یادگیری واژگان (لیست واژگان) مقایسه کند. سی عدد زبان آموز انگلیسی که لیست واژگان آکادمیک را یاد می گرفتند به دو گروه آزمایشی و شاهد تقسیم شدند. نتایج حاکی از آن است که زبان آموزانی که وردچمپ (wordchamp)را استفاده کردند نسبت به کسانی که واژگان را از طریق لیست واژگان یاد گرفته اند، دانش واژگانی بهتری داشتند.

بررسی تطبیقی تغییرات آوایی گویش کردی ایلامی با زبان های اوستایی و فارسی میانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مهدی سبزه   محمد حسین قرشی

موضوع این پژوهش بررسی تطبیقی تغییرات آوایی گویش کردی ایلامی با زبان های اوستایی و فارسی میانه می باشد. گویش کردی ایلامی گویش غالب مردم کرد زبان استان ایلام می باشد که در شهر های ایلام، مهران، ملکشاهی، سیروان، چرداول و بخش هایی از آبدانان، دهلران و دره شهر تکلم می شود. این گویش دارای واژگان مشترک و هم ریشه بسیاری با زبان های اوستایی و فارسی میانه می باشد که به شکل معنی داری دچار تغییر آوایی شده اند. وجود واژگان مشترک گویش کردی ایلامی با زبان های اوستایی و فارسی میانه نشانگر این است که گویش کردی ایلامی از زبان های مذکور تاثیراتی را پذیرفته است. این پژوهش به روش تلفیقی از مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. بررسی تطبیقی نظام آوایی و واژگان گویش کردی ایلامی با نظام آوایی و واژگان زبان های اوستایی و فارسی میانه به ترتیب با استفاده از واژه نامه های احسان بهرامی و واژه نامه فارسی میانه مکنزی انجام گرفته است. تغییرات آوایی گویش کردی ایلامی نشان می دهد با وجود این که این گویش از زبان کردی منشعب شده است، تاثیر و تاثراتی را از زبان های اوستایی و فارسی میانه پذیرفته است.

مقایسه نظامهای حالت دهی گویش کرمانجی با فارسی معاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - پژوهشکده ادبیات 1391
  محمد تقوی گلیان   علی علیزاده

گویش کرمانجی خراسانی یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی است که به رغم همجواری با خیلی از زبانها مانند فارسی، ترکی، عربی، روسی، و ارمنی و از دست دادن برخی از ویژگیهای صرفی و نحوی خود، یکی از مهمترین مشخصه های تمایز دهنده صرفی و نحوی به نام نظام حالت دهی ارگتیو-مطلق را حفظ نموده است. این نوع نظام حالت دهی از جمله ویژگی هایی است که در برخی از گویشهای ایرانی (مانند کرمانجی، تالشی، تاتی و بلوچی و غیره) هنوز باقی مانده است در حالی که در برخی دیگر (مانند فارسی معاصر،کردی مرکزی و جنوبی، لری، مازندرانی، گیلکی و غیره)، به کلی از بین رفته است و جای خود را به انواع نظام های حالت دهی دیگر از جمله فاعلی-مفعولی داده است. در این تحقیق نخست نظام حالت ارگتیو- مطلق در گویش کرمانجی خراسانی بررسی و سپس موارد فروپاشی و تبدیل آن به نظامهای دیگر ذکر می گردد و در پایان نظام حالت دهی فارسی معاصر در مقایسه با نظام حالت دهی گویش کرمانجی مورد بررسی قرار می گیرد.

ارزیابی ترجمه های آربری و یوسف علی از قرآن کریم بر اساس معادل گزینی واژگانی در صورت و معنا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  هادی بقایی   محمد حسین قرشی

یکی از مشکلاتی که مترجمان در طی فرایند ترجمه با آن ممکن است مواجه شوند، انتقال واژگان فرهنگی زبان مبدأ به زبان مقصد است. این امر در ترجمه متون دینی بویژه قرآن که حاوی بسیاری از واژگان فرهنگی است بیشتر نمود پیدا می کند. در این پژوهش سعی بر این بود تا کیفیت ترجمه های آربری و یوسف علی از جنبه انتخاب معادل و میزان انتقال مفاهیم قرآنی به زبان انگلیسی مورد ارزیابی قرار گیرد. جهت نیل به این هدف، تعدادی از واژگان قرآنی حاوی مفاهیم فرهنگی-اسلامی انتخاب شد و معادل های انتخابی بر اساس انتقال پیام، دقت در معادل گزینی و میزان درک مترجم از آیات، مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله بعد، مجموعه ای از واژگانی که به دفعات تکرار شده بودند انتخاب گردید و سپس تکرار واژگان در قرآن (بسامد واژگان)، معادل های واژگانی، تعداد معادل های انتخابی و درصد تکرار معادل در زبان انگلیسی توسط نرم افزار قرآنی ذکر محاسبه و پس از آن، داده های مورد نظر بر اساس بیشترین معادل های استفاده شده در ترجمه بررسی و در نهایت، ترجمه های آربری و یوسف علی در مورد واژگان و ترکیبات همایند قرآنی از نظر انتخاب معادل های یکسان ارزیابی شد. بدین منظور، ترکیبات همایند قرآنی به پنج گروه تقسیم بندی گردید و ترجمه های مربوطه بر اساس انتخاب معادل برای دو گروه اول با جمع آوری 14 نمونه از واژگان و ترکیبات همایند از گروه های ذکر شده مورد بررسی قرار گرفتند.

تحلیل گفتمان آواهای کار در خراسان جنوبی بر پایه دیدگاه استعاره شناختی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - پژوهشکده ادبیات 1391
  سیده ناهید حسینی   جلیل الله فاروقی هندوالان

در این پژوهش استعاره های شناختی در آواهای کار خراسان جنوبی بررسی می شوند. اهمیت پژوهش حاضر از این نظر است که عمده پژوهش های انجام شده در زمینه آواهای کار، پژوهش هایی مردم شناسانه و در جهت معرفی فرهنگ ملی-محلی و با تأکید بر جنبه موسیقیایی آن بوده است و در هیچ کدام، با نگاه زبان شناسی و به طور خاص از منظر مورد نظر در این پژوهش به مقوله آواهای کار پرداخته نشده است. ضرورت انجام این پژوهش این است که با گذر از نسل گذشته و رشد روز افزون فناوری، دیری نخواهد پایید که مسائل مربوط به کار، سهم کمتری در افکار و ذهنیات افراد داشته باشد و این بخش از فرهنگ عامه به فراموشی سپرده شود. بنابراین لازم است این فرهنگ شفاهی و غنی را معرفی و ثبت کرد. داده های پژوهش حاضر از طریق برسی منابع کتابخانه ای موجود در زمینه فرهنگ خراسان جنوبی و نیز مراجعه حضوری لبه برخی روستاهای استان خراسان جنوبی به دست آمده است. با توجه به نظریه لیکاف و جانسون در مورد استعاره که آن را یک امر ذهنی می دانند و نه زبانی، در این نوشتار نشان داده می شود که چگونه تصویرسازی های ذهنی در آواهای کار خراسان جنوبی، برخاسته از تجربیات عینی مردمان این خطّه است.

بررسی نقش واژگانی شدن و دستوری شدن در تشکیل فعل مرکب فارسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1391
  مرجان برادران بزاز   علی علیزاده

چکیده دستوری شدن یک فرایند تغییر زبان است که طی آن عناصر واژگانی در برخی بافت های زبانی به عناصر دستوری تبدیل می شوند و یا عناصر دستوری، دستوری تر می شوند. واژگانی شدن نیز یک فرایند تغییر زبان است و زمانی رخ می دهد که سخنگویان زبان در بافت های زبانی خاص، یک ساخت نحوی یا یک صورت واژگانی را به عنوان یک فرم معنادار جدید به کار برند به صورتیکه ویژگی های معنایی و صوری این فرم زبانی جدید کاملاً از روی عناصر تشکیل دهنده آن ساخت نحوی یا آن صورت واژگانی اولیه قابل پیش بینی نباشد. مطالعات مربوط به دو فرایند دستوری شدن و واژگانی شدن در زبان فارسی بسیار متأخر هستند و حوزه جدیدی را به خود اختصاص می دهند که هنوز جایگاه مناسب را در دستور زبان فارسی پیدا نکرده است. از سوی دیگر به علت پیچیدگی ساختار و گستردگی مفهوم فعل مرکب، اختلاف نظرهایی بر سر ماهیت و چگونگی این عنصر زبانی میان زبان شناسان و صاحب نظران وجود دارد که در این پژوهش تلاش می شود تا با بررسی فعل مرکب از زاویه دو فرایند دستوری شدن و واژگانی شدن بخشی از زوایای پنهان این عنصر زبانی آشکار گردد و چراغ راهی باشد برای دستورنویسان و زبان شناسان تا به وسیله آن به تعریفی دقیق، جامع و مانع از فعل مرکب دست یابند. در این پژوهش با تجزیه و تحلیل جمع قابل توجهی از افعال مرکب فارسی به این نتایج می رسیم که دستوری شدگی فعل سبک، آن را به یک امکان بالقوه برای تشکیل فعل مرکب و انتقال مفاهیم فعلی جدید تبدیل کرده است، همچنین دستوری شدگی این عنصر به صورت طیفی و در یک پیوستار صورت می گیرد و تنها افعال سبکی که درجه دستوری شدگی آنها زیاد است، افعال مرکب واژگانی شده را تشکیل می دهند که این دسته از افعال مرکب مدخل واژگان زبان فارسی نیز قرار می گیرند. کلید واژه ها: زبان فارسی، فعل مرکب، دستوری شدن، واژگانی شدن، فعل سبک

القائات فرهنگی در ترجمه انگلیسی به فارسی داستان های کودکان و نوجوانان دهه70
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  معصومه نسائی   محمد حسین قرشی

چکیده تفاوتدرزبانامریاجتنابناپذیراستکهخودحاکیازتفاوتفرهنگهااست. بهاینترتیبدرجریانترجمهمتونوانتقالآنبهفرهنگخودی،گاهیممکناستبامشکلبحرانهویتمواجهشویم. پس لازم است درطیانجاماینجریان،تفاوتهایفرهنگیرابهویژهدرهنگامترجمهآثارکودکانونوجواناندرنظرداشت. بههمینمنظوروبهدلیلاهمیتفوقالعادهحوزهکودکانونوجوانان،محققبرآنشدکهالقائاتفرهنگیاحتمالیموجوددرترجمههایانگلیسیبهفارسیداستانهایکودکانونوجواندردهه 70 راموردبررسیقراردهد. بهنظرمیرسدکهدرایندهه،انتخاببعضیازمتونترجمهایبهگونهایبودهکهبهجایبرانگیختنحسدوستی،وفاداری،ذوقهنریو... دربچههاسعیدرایجادهیجاناتکاذبوافکارضدونقیضدرکودکانماداشتهاند. وحتیاگربهجامعهامروزماننیزبادقتبنگریم،خواهیمدیدکهبهجایآثارسنتیکشورخودمانترجمهداستانهاییچونهریپاتروحتیپلنگصورتیوتاموجریدردستفرزندانماندیده می شود. بنابراین،اینپایاننامهقصدداردکهالقائاتفرهنگیاحتمالیدرترجمهانگلیسیبهفارسیداستانهایکودکانونوجواناندردهه 70 راموردبررسیقراردهد. ومحققبادرنظرگرفتناهمیتحوزهکودکانونوجوانان،سعیدرارائهراهکارهاییبرایجلوگیریازبروزمجدداینمشکلدرآیندهدارد. درضمندراینپایاننامهازروشمطالعهنظریوتحلیلمحتوااستفادهمیشود.