مسأله اصلی این پژوهش تبیین مولفه های رفتار حکیمانه از منظر قرآن و احادیث است. مراد از این مولفه ها, عناصر موثر در صدور رفتار حکیم می باشد. از تحلیل محتوای گزاره های قرآنی و روایی متناسب با این موضوع بدست آمد که رفتار حکیمانه دارای دو گونه مولفه اثباتی و سلبی در دو ساحت نگرش و گرایش است. رفتار حکیمانه در عرصه نگرشی نیازمند بینش و دانشی صحیح از هدف حیات انسانی است؛ همین نگرش باعث ایجاد گرایشات اث...

بی تردید تفسیر کم نظیر« المیزان » از بهترین تفاسیری است که برای قرآن مجید نوشته شده است.گرچه شهرت المیزان ،بیشتر به جهت سبک ویژه آن یعنی «تفسیر قرآن به قرآن »میباشد اما باید اقرار نمود ، جامعیت مؤلف دانشمند آن در علوم عقلی و نقلی و افق فکری باز و گسترده وی ،موجب به ظهور رسیدن مشخصه هایی ممتاز و کم بدیل در این تفسیر گردیده که آن را به طور ویژه از جنبه علمی و فنی ممتاز و برجسته ساخته است ،اصالت م...

مسأله‌ی اصلی مقاله حاضر، بررسی چیستی فرآیند دولت‌سازی نبوی در سوره­های مکی است و برای احراز این امر از چارچوب روشی تفسیر تنزیلی بهره برده است؛ زیرا این سبک تفسیری به سیر نزولی قرآن تأکید می‌کند ولذا به‌خوبی می‌تواند فرآیند دولت‌سازی نبوی را تبیین نماید. فرآیندهای دولت‌سازی بر مؤلفه‌ها و عناصر عام و خاصی استوارند که مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارتند از: ایده‌سازی، جمعیت، سرزمین، قانون و نهادسازی؛ آموزه‌ها...

روش تفسیر موضوعی یکی از روش‌های کارآمد و نوین در عرصه قرآن پژوهی است. با کمک تفسیر موضوعی می‌توان معارف قرآن را به شیوه‌ای سامانمند و سازگار با نیازها و موضوعات بی‌شمار هر عصری ارائه نمود و پاسخ‌ها و راهکارهای عملی از قرآن دریافت نمود. توانمندی‌های ذاتی تفسیر موضوعی موجب شده تا محققان به رویکردهای جدیدی از تفسیر موضوعی بیندیشند. در این نوشتار افزون بر رویکرد رایج تفسیر موضوعی، به رویکردهای دیگر...

از جمله بحران های انسان در زمینة پرورش خویش، اعتماد به تکیه¬گاه¬های گوناگون و مجازی است. این مشکل، با علم، ایمان و عمل به مفاهیم قرآن کریم در زمینةتوحید مرتفع می شود. از جمله مطالب قرآنی که شایان تأمل و بررسی است، داستان پیامبران الهی است. دریافت نکات تربیتی این قصص، نیاز به تفسیر صحیح آیاتِ آن دارد. در میان منابع تفسیری، روایات اهل¬بیت، از جمله منابع اصیل و مهم به شمار می رود. داستان زندگانی حض...

معناشناسی بخشی از دانش زبان شناسی یا شاخه ای مستقل از آن است که از رهگذر آن می توان به تحلیل معنای واژه ها و جمله های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه ها و ترکیب های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، به دست آورد. این نوشتار به معناشناسی واژه عفو در قرآن کریم می پردازد. عفو در لغت حامل معانی مختلف و حتی متضاد است. همچنین در قرآن نیز چندین معنا از سوی مفسران برای آن ارائه شده است ک...

شهید سید محمد باقر صدر از معدود اندیشمندانی شمرده می شود که در زمینه تفسیر موضوعی قرآن کریم اقدام به نظریه پردازی نموده است. مفهومِ محوری در نظریه ایشان «استنطاق» است که به معنای ارائه پرسش های جدید به قرآن جهت اخذ پاسخ های مناسب از آن می باشد. عدم توضیح مبسوط این نظریه توسط ایشان از سویی و کارآمدی فراوان آن از سوی دیگر بسط این نظریه را ضروری می سازد. وجود «الگوی گفتگو» در نظریه هرمنوتیک فلسفی گ...

بازشناسی تفاسیر در حوزه روش شناسی، ضرورت اجتناب ناپذیر مطالعات جدید قرآنی است. توجه به ابعاد مختلف روش شناسی تفسیر جهت دستیابی به روش صحیح تفسیر قرآن و نیز طبقه بندی تفاسیر بر مبنای معیارهای روش شناسانه الزام های روش شناسی تفاسیر را بیش از پیش نمایان می سازد. اصلی ترین پرسش های مطرح در این دانش را می توان چنین برشمرد: چه راه هایی برای شناخت قرآن وجود دارد؟ تفسیر چه نوع شناختی است؟ نسبت تفسیر با...