غلامرضا بهروزی لک

. دکتری اندیشۀ سیاسی اسلام و دانشیار گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم

[ 1 ] - کاربرد روش تحقیق نظریه داده‌بنیاد در استخراج نظریه از متون دینی

هدف: محقق در این پژوهش، به دنبال آن بود که برای به کارگیری روش داده‌بنیاد در نظریه‌پردازی مبتنی بر متون دینی، ضمن تبیین شاخصه‌ها و وجوه سازگاری و ناسازگاری، شیوۀ بهره‌‌گیری از روش داده‌بنیاد را در متون دینی ارائه کند. روش: مقالۀ حاضر مبتنی بر مطالعات درجه دوم و فلسفۀ علم است. یافته‌ها: برای استفاده از روش داده‌بنیاد در متون دینی، نیازمند ارائۀ برخی مقدمات و مراحل هستیم و چند اقدام مقدماتی از قب...

[ 2 ] - استلزامات نظریۀ «ماهیت استرشادی فطری زندگی اجتماعی» در تمدن‌سازی اسلامی

هدف: مسئلۀ اصلی این است که مبنای زندگی اجتماعی چیست و چه استلزاماتی بر تمدن‌سازی اسلامی دارد؟ نوشتار حاضر کوشیده است با بررسی نظریه‌های قدیمی و رایج مدنی بالطبع بودن آدمی در دیدگاه حکمای گذشته، با ارائۀ نظریۀ جدید «ماهیت استرشادی» حیات اجتماعی آدمی، استلزامات آن را در تمدن سازی اسلامی بررسی نماید. روش: مقالۀ حاضر بر روش نظریۀ بنیادین است و معتقد است نظریه‌ها همراه با زمینه‌های فرهنگی، بر مبانی ...

[ 3 ] - رابطۀ چند وجهی دین و سیاست در نزد فلاسفۀ غرب تمدن اسلامی با تأکید برابن رشد

مسلمانان از نخستین روزهای حیات فلسفه، شاهد دغدغۀ فلاسفه در اصلاح جامعۀ اسلامی بوده‌‌اند (تاریخچه)؛ اما دغدغۀ ابن‌‌رشد در تحلیل رابطۀ چندوجهی دین و سیاست بر پایۀ فقه و فلسفه، مورد توجه جدی قرار نگرفته است (پیشینه)؛ ازاین‌‌رو، ابهام در وجوه چنین رابطه‌‌ای از نگاه ابن‌‌رشد، همچنان باقی است (مسئله) بنابراین، پرسش از «چگونگی نگاه ابن‌‌رشد در رابطۀ بین دین و سیاست» پرسش اصلی و «ارائۀ الگوی پیوند دین ...

[ 4 ] - رویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم

قرآن کریم، این متقن‌ترین پیام الهی برای سعادت بشر، هرچند پس از نزول همواره در اختیار جهانیان بوده‌است، تاکنون برای گشودن گره‌های دست‌وپاگیری که بشر را از سعادت بازداشته مورد توجه جدی قرار نگرفته‌است. برای جبران این خلأ باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از قرآن کریم معضلات سیاست را حل‌وفصل کرد (سؤال). کشف این چگونگی از طریق تفسیر موضوعی سیاست در قرآن و مرجعیت‌بخشی به آن، هم...

[ 5 ] - سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان

چکیده تعاملات و مناسبات روابط ایران و عربستان، به عنوان دو قدرت منطقهای، بر تحولات منطقه و کشورهای آن تأثیرگذار است. از طرفی، با پیشبینی رویدادهای آینده سیاست خارجی، میتوان در تعامل با کشورها، سیاستگذاریهای بموقع و درستی انجام داد و تصمیمات مناسبی گرفت. هدف مقاله حاضر، این است که با تلفیق روش سناریونویسی جیمز دیتور و گام دوم تحلیل تأثیر بر روند، رویدادها و سناریوهای دهه آ...

[ 6 ] - فرآیند دولت‌سازی نبوی در سوره‌های مکی مبتنی‌بر تفسیر تنزیلی

مسأله‌ی اصلی مقاله حاضر، بررسی چیستی فرآیند دولت‌سازی نبوی در سورههای مکی است و برای احراز این امر از چارچوب روشی تفسیر تنزیلی بهره برده است؛ زیرا این سبک تفسیری به سیر نزولی قرآن تأکید می‌کند ولذا به‌خوبی می‌تواند فرآیند دولت‌سازی نبوی را تبیین نماید. فرآیندهای دولت‌سازی بر مؤلفه‌ها و عناصر عام و خاصی استوارند که مهم‌ترین‌ آن‌ها عبارتند از: ایده‌سازی، جمعیت، سرزمین، قانون و نهادسازی؛ آموزه‌ها...

[ 7 ] - فرایند دولت‌سازی نبوی در نخستین سورۀ مدنی بقره براساس تفسیر تنزیلی

ابهام در فرایند دولت‌سازی نبویr، مسئلۀ اصلی این مقاله است. بنابراین، چگونگی فرایند دولت‌سازی نبویr، پرسش اصلی آن است. گمان ما آن است: سورۀ بقره، به‌مثابۀ اولین سورۀ مدنی، می‌تواند به این سؤال پاسخ دهد. اهمیت این سوره، به‌دلیل اولویت‌بندی و ارائۀ تدریجی مسائل مهم در فرایند دولت‌سازی در سال‌های آغازین تأسیس دولت نبویr است؛ زیرا سورۀ بقره، به‎عنوان اولین سورۀ مدنی، نقش مهمی در فرا...

[ 8 ] - سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان

[ 9 ] - کشف دلالت‌های اجتماعی ـ سیاسی سوره نمل با روش تحلیل محتوای کیفی

تحلیل محتوای کیفی از جمله روش‌هایی است که قابلیت استنتاج مباحث جدید از قرآن را فراهم می‌کند. در این مقاله سوره نمل با روش تحلیل مضمون که یکی از شیوه‌های تحلیل محتوای کیفی است، بررسی و تبیین گردید. در این تحلیل آیاتی که از انسجام مفهومی و معنای خاصی برخوردار بودند، به‌وسیله نرم‌افزار MAXQDA در شبکه مضامین تجزیه و تحلیل گردید. هدف از این اقدام، دستیابی به دلالت‌های اجتماعی سیاسی سوره مبارکه نمل ا...

[ 10 ] - الگوی جهاد در قرآن و ظرفیت‌های راهبردی آن در حل بحران‌های جهان اسلام

با وجود بحران‌های متعدد در جهان اسلام، این پرسش مطرح می‌شود که برنامه‌ عملی قرآن برای برون‌رفت از این بحران‌ها چیست. می‌توان گفت الگوی جهاد یکی از محوری‌ترین برنامه‌‌هایی است که ظرفیت‌های راهبردی و نقش تعیین‌کننده‌ای در حل بحران‌های خرد و کلان جهان اسلام دارد. به‌رغم وجود پژوهش‌های گسترده درباره جهاد در قرآن، تاکنون الگوی جهاد به ترتیبی که در قرآن بیان شده تدوین نگردی...

[ 11 ] - عوامل موثر بر آینده هویت‌سیاسی جمهوری اسلامی ایران

تدوین نقشه راه در حوزه‌های مختلف، برای رسیدن به آینده مطلوب در‌ نظام جمهوری اسلامی ایران، امری ضروری است. «فقدان چشم‎انداز مدون هویت‌سیاسی جمهوری‌اسلامی‌ایران» مسئله‌ای است که این پژوهش با کمک الگوی روش تحلیل تأثیر رویداد بر روند به بررسی آن پرداخته‌است. هدف این مقاله رسیدن به پاسخ این سوال است که «چه پیشران‌هایی بر روند هویت‌سیاسی جمهوری اسلامی ایران مؤثر است؟». جهت پاسخ به این پرسش، با کمک رو...

[ 12 ] - جریان شناسی تحولات سیاسی ـ فکری در جمهوری اسلامی ایران

This article has no abstract.

نویسندگان همکار