محمد ستوده

دانشیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه باقرالعلوم

[ 1 ] - اصل عزت و تسامح و رابطۀ آن با نرمش قهرمانانه در مذاکرات سیاسی ازدیدگاه اسلام

از گذشته، سیاست‌مداران ایرانی مذاکراتی را برپایۀ منافع ملی با کشورهای مختلف انجام داده‌اند (تاریخچه)؛ اما ضوابط اسلامی آن، حتی در نظام جمهوری اسلامی ایران، به‌صورت مدون در دسترس نبوده است (پیشینه). ازاین‌رو، گاه عدم کاربست اصل عزت یا ابهام در مفهوم و ماهیت اصل تسامح، باعث ایجاد چالش و تناقض در دیپلماسی کشور شده است (مسئله). بنابراین، با این پرسش روبه‌روییم که: کدام تسامح در عرصۀ سیاست خارجی ازد...

[ 2 ] - راهبرد آمریکا و نظم منطقه ای خاورمیانه: از هژمونی کلاسیک تا هژمونی ملایم

خاورمیانه با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود و از سویی با برخورداری از منابع عظیم انرژِی در طول تاریخ همواره کانون توجهات قدرت های فرامنطقه ای بوده است. این عوامل باعث شده که ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ جهانی توجه خاصی به این منطقه داشته باشد و در ابعاد مختلف راهبرد نوین خود را در منطقه خاورمیانه پی گیری کند. پژوهش حاضر در پاسخ به چیستی راهبرد آمریکا در منطقه خاورمیانه بر اساس...

[ 3 ] - زمینه‌های همگرایی کشورهای اسلامی؛ با تأکید بر ظرفیتهای انقلاب اسلامی

اندیشمندان مطالعات منطقه‌ای، هم‌گرایی در حوزه‌ی دولت‌های ملی (خرد) را مقدمه‌ی هم‌گرایی در سطح منطقه‌ای و حتی جهانی (کلان) می‌دانند و بر این باورند کشورهایی می‌توانند مسیر هم‌گرایی را برای دست‌یابی به منافع مشترک در سطح فراملی طی نمایند که از ساختارها وشرایط لازم مبتنی‌بر: کثرت‌گرایی، پاسخ‌گوبودن و آزادی‌های احزاب و نخبگان برای تأثیرگذاری بر ساختارهای سیاسی برخوردار باشند. از این مسأله در نظریه‌...

[ 4 ] - راهبرد آمریکا و نظم منطقه‌ای خاورمیانه: از هژمونی کلاسیک تا هژمونی ملایم

چکیده خاورمیانه با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود و برخورداری از منابع عظیم انرژی، در طول تاریخ همواره کانون توجهات قدرت­های فرامنطقه­ای بوده است. این عوامل باعث شده که ایالات متحده آمریکا به­عنوان تنها قدرت بزرگ جهانی توجه خاصی به این منطقه داشته باشد و در ابعاد مختلف، راهبرد نوین خود را در منطقه خاورمیانه پیگیری کند. پژوهش حاضر در پاسخ به چیستی راهبرد آمریکا در منطقه خاو...

[ 5 ] - مرجع امنیت بین‌الملل از دیدگاه اسلام

یکی از مباحث مهم و تعیین‌‌کننده‌ی مکاتب امنیتی، مساله‌ی مرجع امنیت است که نه‌تنها در تکوین نظریه‌های امنیتی، بلکه حتی در نوع تعریف از امنیت ایفای نقش می‌کند. سوال این است که هدف از امنیت چیست؟ امنیت برای چه کسی یا چه‌چیزی است؟ پژوهش‌گران مطالعات امنیتی، موارد مختلفی را در پاسخ به این سوال مطرح کرده‌اند. البته بیش‌تر نظریه‌پردازان مکاتب امنیتی، امنیت ‌بین‌الملل را دست‌نیافتنی دانسته‌اند؛ این درح...

[ 6 ] - عادی شدن تنش در روابط ایران و آمریکا از منظر امنیت هستی‌شناسی

روابط ایران و ایالات متحده بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تنش­ها و واگرایی­هایی شد؛ به گونه­ای که دیدگاه هر یک از دو کشور در خصوص مسائل بین­المللی در تعارض با یک­دیگر قرار گرفت. اگرچه هر یک از دو کشور در برهه­هایی تلاش کردند که پیرامون برخی مسائل که امنیت و منافع دوجانبه آن­ها را تضمین می­نمود، به گفت­وگو بپردازند، اما عوامل متعددی دست به دست هم داده و مانع تنش­زدایی در روابط دوجانبه شده است. ب...

[ 7 ] - حزب‌الله به مثابه یک جنبش سیاسی- اجتماعی

حزب­الله لبنان یکی از مؤثرترین گروه­های سیاسی اسلام­گرا در منطقه غرب آسیا و جهان اسلام است که به طور خاص تحت­تأثیر آموزه­های انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته است. این گروه با توجه به شرایط خاص داخلی لبنان و همچنین بحران­های گسترده منطقه غرب آسیا همواره با چالش­های متعددی روبرو بوده که البته به شکل قابل توجهی و با سازگار کردن خود با چالش­ها و فرصت­ها، همچنان به­ عنوان یکی از مؤثرترین نیروهای سیاسی ...

[ 8 ] - الگوی جهاد در قرآن و ظرفیت‌های راهبردی آن در حل بحران‌های جهان اسلام

با وجود بحران‌های متعدد در جهان اسلام، این پرسش مطرح می‌شود که برنامه‌ عملی قرآن برای برون‌رفت از این بحران‌ها چیست. می‌توان گفت الگوی جهاد یکی از محوری‌ترین برنامه‌‌هایی است که ظرفیت‌های راهبردی و نقش تعیین‌کننده‌ای در حل بحران‌های خرد و کلان جهان اسلام دارد. به‌رغم وجود پژوهش‌های گسترده درباره جهاد در قرآن، تاکنون الگوی جهاد به ترتیبی که در قرآن بیان شده تدوین نگردی...

[ 9 ] - عوامل سیاسی- اجتماعی ناکامی های بیداری اسلامی در مصر (2012-2013م) براساس مکعب بحران

بیداری اسلامی در مصر دارای سابقه طولانی است و اوج این حرکت اسلامی را در 2011 م که منجر به سقوط مبارک دیکتاتور این کشور شد، رخ داد. ومتعاقب آن شاهد پیروزی جنبش اخوان المسلمین و انتخاب محمد مرسی به ریاست جمهوری مصر بودیم.اما عمر دولت اخوانی یکسال بیشتر دوام نیاورد. و دوره ریاست جمهوری مرسی شاهد بحران های سیاسی – اجتماعی و اقتصادی در این کشور بودیم که منجربه شکل گیری جنبش تمرد علیه مرسی شد و در نه...