نشان دادن هنر قافیه اندیشی نظامی در سرودن منظومه خسرو و شیرین و ارزش‌های نهفته در آن سبب آشکار شدن برجستگی این اثر در بین آثار نظامی و حتی آثاری است که به تقلید از آن سروده شده است. هر چند کمال هنری یک اثر را نمی‌توان به دسته‌ای از قواعد و اصول فرو کاست اما با بازاندیشی در فرم درونی و بیرونی منظومه خسرو و شیرین، می‌توان ساز و کار هنری نظامی و عواملی را که سبب ارتقای کیفی و ارزش زیباشناختی این...

در این مختصر سعی بر آن است تا به چگونگی باهمایی دیرینۀ دو فن «عروض» و «قافیه» پرداخته شود و به لحاظ تاریخی مشخص گردد که چرا عروض و قافیه در مطالعات سنتی ادب فارسی همواره در کنار یکدیگر مطرح شده اند و حتی تا به امروز نیز همنشینی آن دو به صورت اصلی پایدار باقی مانده است. برای دست یازیدن به این فهم، ابتدا به تاریخچه پیدایش این دو فن پرداخته خواهد شد و سپس دلایل طرح این دو در کنار یکدیگر در قالب کل...

یکی از عوامل موسیقی­ بخش در شعر، موسیقی کناری است که مهم­ترین جلوه­های آن قافیه و ردیف است. مولانا در کاربرد قافیه و ردیف در رباعی­های خود شگفتی­های زیادی از خود نشان داده است. درواقع وی به بار فونتیکی یا موسیقی کناری می­اندیشیده است. از این­رو گاه در ساختار کاملاً طبیعی و بی­تکلّف برای تأکید و تکمیل وزن یا غنای موسیقایی کلام قافیه و ردیف را در رباعیات خود تکرار می­کند یا آن را در مصراع سوم نیز ل...

روش انتقادی در پیرایش متون را که ما از غرب آموخته‌ایم، دربارۀ پیرایش متون فارسی نمی‌توان یک‌به‌یک به کار برد، بلکه باید آن را با ویژگی­‌های خط و زبان و ادب فارسی مطابقت داد؛ باید ناچار نکاتی از آن روش را کاست و نکاتی را بدان افزود. نگارنده در پیرایش شاهنامه از آغاز بدین نکته آگاه بود و در مقالات خود و در یادداشت­‌های شاهنامه دربارۀ جزئیات آن گفتگو کرده است. یکی از راهکارهایی ک...

کلامات، نام سروده‌های مذهبی یارسان به زبان گورانی است که در زمرۀ سروده‌های شفاهی ایرانی قرار می‌گیرد. در این مقاله قصد داریم با بررسی تعدادی از کلامات یارسان، تنوع وزن و قافیه را در این متون بررسی کنیم. به این منظور به بررسی چند متن، که اطلاع درستی از تاریخ نگارش آنها در دست نیست، می‌پردازیم و با بررسی شیوۀ تثبیت وزن و قافیه در این اشعار، قدمت آنها را نسبت به هم تعیین می‌کنیم. تنوع وزن و قافیه ...

موسیقی شعر مجموعه ای از وزن عروضی،هماهنگی های صوتی و آوایی، و ردیف و قافیه را شامل می شود که با عنوان موسیقی بیرونی،موسیقی درونی و موسیقی کناری شناخته شده اند .هر کدام از این موسیقیهای چندگانه شعر ، علاوه بر غنای موسیقیایی شعر و آهنگین ساختن آن کارکردهای دیگری نیز برعهده دارند،که یکی از اساسی ترین این کارکردها کمک به انتقال مفاهیم و القاء معانی و اندیشه مورد نظر شاعر است.به این معنی که شاعر با ...

چکیده مطالعه و بررسی تنگناها و محدودیتهای مورفولوژیکی در ارتباط با توسعه روستایی مناطق کوهستانی و توجه به مشکلات و مخاطرات طبیعی فراوانی که این قبیل روستاها با آن مواجه هستند می تواند ما رادر ارائه راهکارهایی مفید در راستای : 1- کاهش، کنترل و مقابله با تهدیدات مورفولوژیکی، 2- تشویق به ادامه زندگی و فعالیت ساکنان روستایی در محیط طبیعی باایجاد بستر مناسب، 3- جلوگیری از مهاجرت فزاینده روستاییان ...

رساله حاضر تصحیحی است بر نسخ? خطی «مطلع»، از متون بلاغی– عروضی مربوط به قرن یازدهم هجری که توسط وزیری ادیب به نام «رضی الدین محمد بن محمد شفیع مستوفی» به نگارش درآمده است. این کتاب به اشاره «خلیفه سلطان مازندرانی» وزیر دربار صفویان نوشته شده و به او نیز اهدا شده است. موضوع کتاب، عروض، قافیه، معانی، بیان و بدیع است و نویسنده به آثار بلاغی و عروضی قبل از خود به ویژه معیار الاشعار، معیار جمالی و ح...