چکیده واژه شناسی قرآن که در دانش مفردات از آن بحث می شود، یکی از علوم پیش نیاز تفسیر است، به دلیل گستردگی این موضوع و اهمیت آن در فهم آیات الهی، مسلمانان از همان آغاز نزول قرآن به این مهم اهتمام داشته اند. به دلیل بنیه لغوی فوق العاده قرآن و نقش موثر و مهم مفردات، در تفسیر قرآن کریم، در دوره های بعدی مفسران و دانشمندان علوم قرآنی به آن عنایت بسیاری مبذول داشتند. مرحوم طبرسی، یکی از مفسرانی ا...

تفسیر مجمع البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلی به تحلیلی، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایی است که دارای اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمی همه زمانی می باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه ترین تفسیر از میان تفسیرهای سه گانه شیخ طبرسی می شمارد که اگر چه از تفسیرهای معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسی الهام گرفته اما بر...

هل هناک علاقة بین القرآن الکریم، کلام اللّه المُنَزَّل علی سیدالمرسلین وکتابه لکافة المسلمین، وعلمِ الهرمینوطیقا بمعناه العام، هذا العلم الذی یتناول التفسیر وإمکانیة التفسیر؟ فمن خلال هذه الدراسة نجیب عن هذا التساؤل؛ فإذا کانت الاجابة بنعم، وسلّمنا أنّ ثمّت علاقة وطیدة بین القرآن وتفسیره، فهل لنا أن نقول: إنّ هذه الهرمینوطیقیا، أی: فهم کلام?اللّه وتفسیره، من خصائص القرآن وحده؟ وعندئذ علینا أن نبحث عن مکا...

کان رسول الله (ص) رأس الفصاحة، و مجمع البلاغة، و ذروة البیان وکان یـخاطب  العرب بلهجاتهم علی اختلاف قبائلهم. فقد قام الکاتبان لأداء حق الکلام فی هذا الـمقال بدراسة الاستعارة فی کلام النبی الـمرسل(ص) لتبیین نبذة من بلاغته و فصاحته. هذا الـمقال یلقی الضوء علی فن الاستعارة و مظاهرها فی الکلام النبوی. والطریق فی هذا العمل هو الإفصاح عن البیان النبوی عبر تقدیم الأمثلة الـمتعددة فی الاستعارة، والعرض ...

فیض کاشانی از جمله مفسرانی است که با اندوخته‌های فلسفی- عرفانی از یک سوی و بهره‌های قرآنی- حدیثی از سوی دیگر، رویکردی باطنی به آیات قرآن دارد. وی تأویل را فراتر از مدلول لفظ و به مثابه معانی حقیقی الفاظ می‌داند. ابن ‌کثیر از مفسرانی است که ضمن پذیرش نظر ابن ‌تیمیه درباره معنای مراد از تأویل در قرآن، این نکته را افزوده که در قرآن واژه تأویل به معنای تفسیر و بیان به کار...

این رساله مشتمل است بر : مقدمه ( حرفی از هزاران) که در آن به موضوع و روش کار و تاریخچه موضوع می پردازد. فصل اول ( سفر به آسمان ) که به تعریف تفسیر ، در قالب تمثیل های گوناگون – که نشانگر معنای حقیقی تفسیر است – اختصاص دارد. فصل دوم ( نردبان آسمان) که در آن به تاریخ تفسیر و چگونگی پدیدآیی روش های تفسیری و یاد کرد تفاسیر در هر یک از روش ها و ... اشاره نموده است . فصل سوم ( اسطرلاب آسمان) مشتمل بر...

یقترح محمد أرکون - باحث جزائری فی جامعة السوربون - مناهج جدیدة فی فهم وتأویل القرآن تکون بدیلة عن مناهج المفسرین المسلمین وله آراء غریبة فی بعض آیات القرآن تخالف ما أجمع علیه المسلمون ومن ضمن آراءه، تفسیره لکلمة الکلالة الوارد ذکرها فی الآیة الثانیة عشر من سورة النساء بالکنّة أی زوجة الابن، وإن المفسرین والفقهاء تعمدوا تحریفها عن هذا التأویل لأسباب اجتماعیة وبسبب إکراهات الأوضاع الاجتماعیة السائ...

من المعروف، أنَّ العربیة لن تشهد ما یدنو من القرآن فصاحة و بلاغة، فألفاظ القرآن هی لب کلام العرب و زبدته و واسطته و کرائمه، و علیها اعتمد الفقهاء والحکماء فی أحکامهم و حکمهم، و إلیها مفزع حذاق الشعراء والبلغاء فی نظمهم و نثرهم. فهو ذخیرة هذه اللغة، و هو سر علومها التی قامت لخدمة نصّه، بل هو سر حفظها حیة نابضة أمام عوارض العصور. و قد حفظ لنا هذا الکتاب نصوصا من لهجات العرب التی لایرقی الشک إلی فصاح...